Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Mary Bateman
Mary Bateman (Asenby, North Riding of Yorkshire, 1768 – York, 20 maart 1809) een Engelse vrouw in de 18e eeuw. Ze staat bekend als een van de beruchtste oplichters en moordenaars uit die tijd. Bateman werd uiteindelijk geëxecuteerd voor haar misdaden.
Leven
Mary wed geboren als Mary Harker in een landbouwersfamilie. Al op jonge leeftijd stond Mary bekend als een dief en een leugenaar. Ze werd als 13-jarige als huishoudster te werk gesteld. Ze verdiende extra geld als waarzegster en had het vooral gemunt op eenvoudige mensen die geloofden dat ze bovennatuurlijke krachten bezat om waarzeggerij te bedrijven.
Ze verhuisde naar York toen ze 20 was en werkte als kleermaakster. Nadat ze betrokken was geraakt bij een inbraak, vluchtte ze naar Leeds.
Op 24-jarige leeftijd trouwde Mary na een korte verkering met John Bateman, die werkte als wagenmaker. Toch bleef Mary actief in de criminaliteit. Zij pleegde verschillende diefstallen en werd verschillende gearresteerd, maar ontsnapte aan de gevangenisstraf door getuigen om te kopen.
Nadat bij een brand verschillende arbeiders van een grote fabriek om het leven waren gekomen, ging Mary van deur tot deur en vroeg om donaties om de families te helpen die onder de brand hadden geleden. Ze verkocht alles wat men haar voor het goede doel schonk en hield het geld voor zichzelf.
In 1806 sloot Bateman zich aan bij de volgelingen van de ’profetes’ Joanna Southcott en woonde ze hun bijeenkomsten bij. In dit verband creëerde ze de hoax die bekend staat als The Prophet Hen of Leeds: een hen legde eieren waarop stond ’Crist(sic) is coming’. Drie van deze eieren werden door Bateman tentoongesteld en geïnteresseerden moesten een penny betalen om ze te bezichtigen. Toen de kip bij haar weggehaald werd, legde ze geen voorspellende eieren meer. Later bleek dat ze met geconcentreerde azijn op de eieren had geschreven en ze opnieuw in de eileider van de kip had geplaatst.
In 1806 werd Bateman benaderd door William en Rebecca Perigo. Omdat Rebecca aan borstpijnen leed, dachten zij dat zij behekst waren en vroegen daarom of Mary de betovering kon verbreken. In de daaropvolgende maanden overtuigde Bateman hen om haar steeds meer geld te schenken en schreef hen pudding voor, die zij met gif gemengd had. Rebecca at de pudding regelmatig, maar haar man was niet in staat om er meer dan een lepel van te eten. Rebecca’s toestand verslechterde en ze stierf in mei 1806. William Perigo bleef haar twee jaar lang betalen, maar realiseerde zich uiteindelijk dat de ’geluksbrengers’ die hij en zijn vrouw hadden gekregen geen enkel effect hadden. Hij waarschuwde de autoriteiten en Bateman werd gearresteerd.
Mary stelde dat zij onschuldig was, maar tijdens een huiszoeking werd niet alleen vergif gevonden maar ook veel persoonlijke spullen van slachtoffers, onder andere ook van de Perigo’s. In maart 1809 werd ze berecht en schuldig bevonden aan fraude en moord. Ze werd ter dood veroordeeld maar probeerde haar executie te ontlopen door valselijk te beweren dat ze zwanger was. De rechter vroeg daarom aan de sheriff om een jury van twaalf gehuwde vrouwen samen te stellen die deze bewering moesten beoordelen. De twaalf vrouwen werden beëdigd, voerden een lichamelijk onderzoek uit bij Bateman, en concludeerden dat zij niet zwanger was.
Ze werd openbaar opgehangen op zondag 20 maart 1809 in York Castle in het bijzijn van duizenden kijklustigen. Sommigen van de aanwezigen sympathiseerden met Bateman, geloofden dat zij onschuldig was en dat zij bovennatuurlijke krachten had.
Na haar dood werd haar lichaam aan de Leeds Infirmary geschonken, een medische onderwijsinstelling. De chirurg William Hey voerde dissecties uit, verspreid over drie dagen. Het lichaam werd openbaar tentoongesteld en bezoekers betaalden 3 pence entree. Strookjes van haar huid werden tot leer gelooid en verkocht als amuletten om boze geesten af te weren. Haar skelet werd later uitgeleend aan het Thackray Medical Museum, waar het tot in 2015 uitmaakte van een tentoonstelling. Het is sindsdien overgebracht naar de Universiteit van Leeds.
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland)Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT] • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Bing Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • tekst herschrijven met scribbr.io •