Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Energietransitie in Duitsland
De energietransitie in Duitsland (Duits: Energiewende) is de overgang in Duitsland van fossiele brandstoffen naar voornamelijk duurzame energie.[1]
Politiek besluit
Het overheidsrapport Energiekonzept für eine umweltschonende, zuverlässige und bezahlbare Energieversorgung waarin de Energiewende werd geschetst kwam uit in september 2010, vijf maanden voor de ramp van Fukushima.[2]. De wetgeving kwam tot stand in 2011. Belangrijkste aspecten zijn:
- reductie van broeikasgassen: 80–95% reductie in 2050
- doelstellingen duurzame energie: aandeel van 60% in 2050 (water, zon en wind)
- energie-efficiëntie: electriciteitsefficientie meer dan 50% in 2050
- R&D
In 2020 besloot de regering alle kerncentrales uiterlijk tegen 2022 buiten dienst te stellen. Tijdens een bijeenkomst in de kanselarij kwamen de federale regering en de vier bruinkoolproducerende staten overeen de kolengestookte elektriciteitsopwekking in 2035 te beëindigen.[3]
De broeikasgas emissie was in 1990 1,2 gigaton en daalde in de periode 2005-2018 van 1,0 tot 0,9 Gt.[4]p.61 De daling was groter geweest als in die periode de elektriciteitsopwekking met kerncentrales niet sterk gedaald was.
Het aandeel van duurzame bronnen in het elektriciteitsgebruik in Duitsland steeg van 6% in 2000 tot 38% in 2018.[5] In het eerste kwartaal van 2019 was het aandeel 45%.[6] Eind februari stond 47 GW PV vermogen opgesteld volgens het Bundesnetzagentur.[7] In 2020 produceerde Duitsland 484 TWh elektriciteit, waarvan 50% uit hernieuwbare energiebronnen.[8]
Het doel was, in vergelijking met 1990, broeikas-gasemissie tenminste 55% te verminderen in 2030, 70% in 2040 en meer dan 80% in 2050. Het energie eindgebruik moet 30% duurzaam zijn in 2030, 45% in 2040 en 60% in 2050. Voor het elektriciteits eindgebruik zijn de streefcijfers minstens 50% in 2030, 65% in 2040 en 80% in 2050.[9]
Op 24 juni 2021 keurde de Bondsdag de strengere klimaatbeschermingswet goed die door de regeringscoalitie was voorgesteld. Voor het eerst is er ook een negatieve klimaatdoelstelling wettelijk vastgelegd: volgens deze moet de negatieve uitstoot na 2045 worden gehaald. De nieuwe wet stelt bindende emissiereductiedoelstellingen vast (vergeleken met 1990): 65% tegen 2030 oplopend tot 100% in 2045. Tot op heden is de uitstoot met 40 procent gedaald ten opzichte van 1990.[10] Duitsland stemde in nov 2021 zijn doelstelling voor hernieuwbare energie af op een hogere bruto elektriciteitsvraag van 680-750 TWh in 2030. 80 procent hiervan moet afkomstig zijn van hernieuwbare energiebronnen. Dienovereenkomstig wordt het netwerk versneld uitgebreid. Het doel voor de uitbreiding van fotovoltaïsche energie (PV) is circa 200 GW in 2030. Alle geschikte dakoppervlakken zullen in de toekomst voor zonne-energie worden gebruikt. Twee procent van het landoppervlak wordt bestemd voor windenergie. De capaciteiten voor windenergie op zee worden naar minimaal 30 GW 2030, 40 GW 2035 en 70 GW 2045 aanzienlijk verhoogd. Duitsland stimuleert de Europese offshore-samenwerking en versterkt grensoverschrijdende projecten in Noord- en Oostzee. Duitsland wil in 2030 50 procent van de warmte klimaatneutraal willen opwekken. Om zo snel mogelijk door te gaan met de ontwikkeling van een efficiënte waterstofeconomie en de benodigde import- en transportinfrastructuur wil Duitsland een elektrolysecapaciteit in 2030 van ongeveer 10 gigawatt bereiken.[11]
Volgens het coalitieakkoord van nov 2021 stopt Duitsland al in 2030 met kolenverbranding en moet 80 procent van alle energie uit duurzame bronnen komen.[12]
Probleem is vooralsnog het energietransport. Windenergie wordt hoofdzakelijk opgewekt in het noorden, en zonne-energie in het oosten. Het industriële energieverbruik concentreert zich echter in het zuiden. De vier geplande gelijkstroom hoogspanningslijnen, die ondergronds worden gelegd om weerstand van de bevolking langs de trajecten te verminderen, zijn niet toereikend voor het duurzame elektriciteit transport voorzien in 2050.[13]
Jan 2022 schreef de federale regering aan de Europese Commissie dat voor een beperkte overgangsperiode ultramoderne gasgestookte elektriciteitscentrales Duitsland's uitfasering van kolen en zo op korte termijn CO2-besparingen mogelijk kunnen maken.[14] Maar juni 2022 kondigde de economie minister aan dat Duitsland weer kolencentrales gaat opstarten om aardgas te besparen nadat Rusland gasleveringen aan Europa had stopgezet.[15]
Kosten
Volgens de Duitse regering zijn er tot het midden van de eeuw investeringen nodig tot ca. € 550 miljard. Hierbij gaat het om een jaarlijkse investering tot € 15 miljard of 0,5% van het bruto nationaal product. Na dezelfde berekeningen werd besloten dat tot 2050 bijna 90% van al het bewoonde gebied op het vlak van energie verbeterd moet zijn. De kosten hiervoor tussen 2008 en 2050 worden geschat op ca. € 300 miljard.[16]
Werkgelegenheid
Het gaat bij de energietransitie niet alleen om het opwekken en opslaan van duurzame energie, maar ook om energiegebruik. Zo moeten huizen op zo'n manier verbeterd worden dat ze bijvoorbeeld meer warmte binnenhouden, zodat er op koudere dagen minder gebruik van de kachel gemaakt hoeft te worden. Het verbeteren van deze huizen draagt bij aan de werkgelegenheid. Uit de bouwsector profiteren in dit geval vooral de plaatselijke bouwbedrijven uit de middenstand. Hierdoor zijn velen ervan verzekerd dat ze hun baan kunnen behouden of een baan kunnen gaan krijgen door de extra arbeidsplaatsen die beschikbaar komen.[16]
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)