Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zweedse Kruiden
Zweedse Kruiden, die worden verwerkt in het Zweedse Kruidenbitter, zijn een traditionele combinatie van kruiden die naar verluidt de spijsvertering bevorderen en een geneeskrachtige werking zouden hebben bij een groot aantal ziektes.
Geschiedenis
Het recept zou oorspronkelijk zijn samengesteld door Paracelsus, die zich mogelijk op oudere bronnen baseerde. In de 17e eeuw zou naar verluidt de Zweedse arts dr. Claus Samst, soms vermeld als dr. Yernest, met dit kruidenmengsel, dat reeds geruime tijd in zijn familie werd gebruikt, soldaten van de dertigjarige oorlog hebben behandeld. Dr. Samst zou zijn overleden nadat hij op 104-jarige leeftijd van zijn paard viel. Dr. Urban Hjärne (1641–1721) zou na het overlijden van dr. Samst in diens papieren het geheim gehouden recept hebben ontdekt. Vanaf 1692 kreeg dr. Urban Hjӓrne toelating om medicijnen uit zijn eigen laboratorium te verkopen.
Een zoon van dr. Urban Hjӓrne, namelijk dr. Kristian Hendrik Hjärne (1709–1794) werd bekend door zijn Elixer amarum Hjärnei, Hjӓrne’s bitterelixir. Dit komt overeen met de huidige receptuur van de Zweedse kruiden.[1][2] Men neemt momenteel aan dat dr. Hjärne het recept voor zijn kruidenelixer meebracht uit Frankrijk.[2]
In moderne tijden werden de Zweedse Kruiden door Maria Treben, een Oostenrijkse fytotherapeute gepopulariseerd. Voor de werking van de Zweedse Kruiden wordt slechts weinig wetenschappelijk bewijs gepresenteerd.
Samenstelling
Een gepubliceerd recept gebruikt de ingrediënten aloë, mirre, saffraan, sennabladeren, natuurlijke kamfer, engelwortel, wortel van curcuma zedoaria, manna cannelata, venetiaanse theriak, wortel van zilverdistel (carlina) en rabarberwortel.
Er zijn variaties van het recept in omloop en in kruidenwinkels bestaan er versies meestal met en soms zonder alchohol.
Risico van kruidenmengsels
In een beschrijving van de nadelen van het mengen van verschillende kruiden, vermeldt de Vereniging tegen Kwakzalverij: ’Het meest dwaze mengsel in de Benelux is waarschijnlijk de 'Zweedse Kruiden'; maar liefst negen kruiden, maar dat is nog niets; ze worden gecombineerd met Theriak, een mengsel van 70 à 80 (of soms nog meer) kruiden.’ Toch stelt de vereniging: ’Indien de 9 kruiden in gelijke hoeveelheden aanwezig zijn dan zijn de Zweedse Kruiden waarschijnlijk ongevaarlijk en onwerkzaam, tenzij als laxeermiddel’.[3]
Als nadelen van kruidenmengsels wordt algemeen gesteld dat er mogelijk zo weinig van ieder kruid in de pil of capsule zit dat enige effectiviteit onwaarschijnlijk wordt, of het risico dat verschillende kruiden elkaar kunnen beïnvloeden.[3]
Weblinks
- (nl) Een van de Nederlandse websites over Zweedse kruiden
- (en) Volledige website over Zweedse Kruiden
- (de) Volledige website over Zweedse Kruiden