Theodor Herzl

Theodor Herzl (Boedapest (toen Keizerrijk Oostenrijk-Hongarije, nu Hongarije), 2 mei 1860–Edlach, Oostenrijk, 3 juli 1904) is de stichter van het politiek zionisme, de beweging om een Joods thuisland te stichten.

Het gezin verhuisde naar Wenen toen hij pas enkele jaren oud was. Nadat hij rechten had gestudeerd, ging hij als verslaggever werken voor de Weense liberale krant Neue Freie Presse.

In 1891 verhuisde hij voor zijn werk naar Parijs. Herzl volgde als journalist de rechtszaak tegen Alfred Dreyfus die toen aan de gang was. Dreyfus was een joodse officier van de Franse Generale Staf die in 1894 beschuldigd werd van verraad en veroordeeld werd tot levenslange gevangenisstraf. Net als vele anderen, was Herzl ervan overtuigd dat Dreyfus vals was beschuldigd en dat het hele proces slechts een schijnvertoning was geweest. In 1899 bleek dat dit inderdaad zo was: een betrokken officier legde een bekentenis af en na een nieuw proces kon Dreyfus in 1906 vrijuit gaan. Herzl was gechoqueerd door het antisemitisme dat als gevolg van de rechtszaak in Frankrijk oplaaide, het land waarin de Franse Revolutie was opgekomen voor vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid. De Dreyfus-affaire werd een symbool voor de joodse ongelijkheid en het Europees antisemitisme in Europa. Herzl zei later dat zijn jaren als journalist in Frankrijk van hem een zionist hadden gemaakt.

Herzl stelde dat het stichten van een eigen joodse staat de enige oplossing zou zijn voor het steeds opnieuw opduikende antisemitisme. Zijn bekendste boek, Der Judenstaat (1896) is tot op heden het basisdocument voor het zionisme. Hierin stelde hij dat het Joodse vraagstuk een politieke kwestie is die door een wereldraad van natiën opgelost diende te worden. Velen maakten bespotten het document als een vergezochte fictie, en men gaf Herzl de spotnaam „de Joodse Jules Verne”.

Hij was de organisator van een wereldcongres van zionisten in Basel, Zwitserland in 1897, en werd de eerste president van de Wereld Zionistische Organisatie, die op dit congres in het leven werd geroepen.

Hij onderhandelde met de Turkse sultan Abdoel Hamid II om de officiële toelating te krijgen dat Joden zich op grote schaal zouden gaan nederzetten in Palestina en daar een autonome regering zouden vormen. Als tegenprestatie stelde hij voor dat invloedrijke Joodse financiers zouden helpen bij het oplossen van de chronische economische problemen van de Ottomaanse regering.

Daarna richtte Herzl zich tot Groot-Brittannië, waar de regering er gunstig tegenover stond dat Joden het Brits gebied van de Sinaï zouden gaan bevolken. Toen dit project mislukte, stelde de Britse regering voor om Oeganda in Oost-Afrika open te stellen voor Joodse bewoning. Herzl en verschillende andere zionisten waren bereid om dit aanbod aan te nemen, maar op het zionistisch congres in 1903 was massale tegenstand tegen dit voorstel, vooral van de kant van de Oost-Europese joden. In Rusland waren in die tijd pogroms aan de gang, en vele

Herzl overleed veertig jaar voor de hedendaagse staat Israël werd gesticht. Hij werd begraven in Oostenrijk. Later werd hij, overeenkomstig zijn wens, overgebracht naar Israël.

Aan dit artikel is nog veel plaats voor verbetering of uitbreiding. Mogelijk ontbreekt nog veel informatie in het artikel, ontbreken bronvermeldingen of is het moeilijk verifieerbaar. Ook kan mogelijk de spelling, het taalgebruik, de schrijfstijl en de toon worden verbeterd, of is het niet in overeenstemming met andere conventies van Wikisage.
Je bent uitgenodigd om deze pagina te helpen verbeteren. — Meer informatie