Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Henk van Randwijk
Hendrik Mattheus van Randwijk, ofwel Henk van Randwijk, (Gorinchem, 9 november 1909 – Purmerend, 13 mei 1966) was een Nederlandse verzetsman, journalist, schrijver en dichter.
Van Randwijk groeide op in een gereformeerd tuindersgezin met zes kinderen. Hij werkte bij zijn vader in het bedrijf en studeerde voor onderwijzer. In de crisisjaren ontwikkelde hij linkse opvattingen, waardoor hij moeite had een school te vinden - dat lukte door bemiddeling van ds. J.J. Buskes uiteindelijk in de Jordaan in Amsterdam. De ellende van de crisis greep Van Randwijk aan; hierover schreef hij in 1936 het boek Burgers in Nood.
Tweede Wereldoorlog
In de oorlog was Van Randwijk snel betrokken bij de illegaliteit. Zijn schuilnaam was Sjoerd van Vliet. Hij was één van de oprichters van Vrij Nederland en fungeerde als hoofdredacteur. Na de oorlog zou hij ook hoofdredacteur van het blad blijven. In 1942 werd hij door de Duitsers gearresteerd en zes weken lang verhoord; hij ontkende stug en hield vol dat iemand met zijn theologische opvattingen geen verzetsblad kon uitgeven. Hij werd vrijgelaten met de uitroep: "U bent òf onschuldig, òf de grootste leugenaar die er bestaat".
In 1943 leidde de linkse koers van Vrij Nederland tot een schisma. Een groep onder wie Sieuwert Bruins Slot, Gesina van der Molen en Wim Speelman scheidde zich af en ging verder met het protestants-christelijke blad Trouw.
Na 1945
Na de Tweede Wereldoorlog onderscheidde Van Randwijk zich door in Vrij Nederland te pleiten voor onafhankelijkheid van Indonesië. Het kostte het blad veel abonnees. Van Randwijk zag zich genoodzaakt af te treden als hoofdredacteur. In de jaren daarna trad hij veel op als commentator, onder andere op de televisie. De armoede in de wereld was een belangrijk thema.
Op het Weteringplantsoen in Amsterdam, tijdens de oorlog een fusilladeplaats, is een monument opgericht dat gesierd wordt met dichtregels van Van Randwijk.
„Een volk dat voor tirannen zwicht
zal meer dan lijf en goed verliezen,
dan dooft het licht.”
Henk van Randwijk
Bibliografie
- Op verbeurd gebied (dichtbundel, debuut 1934)
- Burgers in nood (roman, 1936)
- Een zoon begraaft zijn vader (roman, 1938)
- Celdroom (gedicht, 1943) (illegaal verschenen)
- In de schaduw van gisteren (nagelaten, 1967)