Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wereldenergievoorziening
Wereldenergievoorziening bestaat uit het wereldwijd winnen en gebruiksklaar maken van brand- en splijtstoffen, het opwekken van elektriciteit, en het energietransport.
De mensheid heeft altijd al brandstof gebruikt. Steenkool- en oliewinning zijn heel oud. Ook wind- en watermolens en zeilschepen bestaan al duizenden jaren. Ongeveer twee eeuwen geleden is met het grootschalig delven van bruin- en steenkool in mijnen veel meer brandstof beschikbaar gekomen zodat de industrialisatie kon beginnen.
De energievoorziening maakt ca 10% uit van alle bestedingen in de wereld[1] en is van groot belang voor economie en leefbaarheid:
- in de economie zijn de kosten van elektriciteit en brandstof belangrijk voor de concurrentiepositie van producenten en voor confort en welvaart van consumenten.
- voor de leefbaarheid is het effect van de energieproductie op het milieu belangrijk (kwaliteit van lucht en water, afvalverwerking, klimaatverstoring).
Deze belangen zijn vaak strijdig. De industrie is bijv. gebaat bij goedkope stroom van kolencentrales maar die zijn niet klimaatvriendelijk. In het energiebeleid worden deze belangen afgewogen alsook het belang van goede relaties met landen waarmee gehandeld wordt in brandstof.
Hier wordt verder de huidige energievoorziening beschreven, van productie naar eindgebruik, met data die door de experts van het Internationaal Energieagentschap e.a. grote organisaties periodiek verzameld en gepubliceerd worden.
Energieproductie
Wereldwijde primaire energieproductie |
Wereldwijd wordt primaire energie gewonnen uit fossiele, nucleaire en duurzame bronnen. Primair betekent: direct gewonnen uit natuurlijke bronnen, niet geraffineerd of geconverteerd. Vooral in China is de energieproductie sterk toegenomen.
- Fossiel: steen- en bruinkool, aardolie en aardgas
- Nucleair: uranium
- Duurzaam: onder andere waterkracht, biomassa, wind- en zonne-energie
Duurzaam betekent niet alleen: gewonnen uit onuitputtelijke natuurlijke bronnen, maar ook: met verantwoord natuurbeheer.
Primaire energie bepaling:[3]
- Fossiel: gebaseeerd op netto calorische waarde.
- Nucleair: warmte geproduceerd door kernreacties, 3 maal de elektrische energie, gebaseeerd op 33% rendement van kerncentrales. Deze productie wordt toegerekend aan het land waar de kerncentrales staan - dat is vaak niet het land waar het uraniumerts gedolven is.
- Duurzaam: biomassa gebaseeerd op netto calorische waarde. Elektriciteit geproduceerd met waterkracht, windturbines en zonnepanelen.[4] Geothermische warmte die in centrales gebruikt wordt, 10 maal de opgewekte elekticiteit, gebaseerd op 10% rendement.
In de tabel staan de 16 landen die 72% produceren van het totaal van alle meer dan 190 landen. Deze 16 met de 28 landen van de EU produceren 78%. De hoeveelheden zijn uitgedrukt in miljoen ton olie equivalent per jaar (Mtoe/a, 1 Mtoe = 11.63 terawattuur). De data zijn van 2012.[5]
In 2013 is de totale energieproductie in de wereld 1% toegenomen. Er is wel een aanmerkelijke verschuiving tussen de grote producenten. Van de landen in de tabel produceerden de VS, Indonesië, Canada en de Emiraten ca 4% meer, maar India, Nigeria, Noorwegen en Venezuela ca 5% minder dan in 2012.
Energieproductie per land
Totaal Mtoe/a |
Fossiel | Nucleair | Duurzaam | |
---|---|---|---|---|
WERELD | 13.460 | 82% | 5% | 13% |
China | 2.525 | 86% | 1% | 13% |
Verenigde Staten | 1.806 | 80% | 12% | 8% |
Rusland | 1.332 | 95% | 3% | 2% |
Europese Unie | 799 | 47% | 29% | 24% |
Saoedi-Arabië | 625 | 100% | 0% | 0% |
India | 545 | 62% | 2% | 36% |
Indonesië | 440 | 83% | 0% | 17% |
Canada | 420 | 83% | 6% | 11% |
Iran | 303 | 99% | 0% | 1% |
Nigeria | 272 | 60% | 0% | 40% |
Brazilië | 252 | 64% | 34% | 2% |
Qatar | 220 | 100% | 0% | 0% |
Mexico | 219 | 91% | 1% | 8% |
Noorwegen | 200 | 93% | 0% | 7% |
Venezuela | 200 | 96% | 0% | 4% |
Verenigde Arabische Emiraten | 194 | 100% | 0% | 0% |
Koeweit | 173 | 100% | 0% | 0% |
Van de totale energieproductie is 52% aardolie en aardgas.
Tussen productie en eindgebruik
Import | Export | |
---|---|---|
Europese Unie | 1451 | 539 |
Verenigde Staten | 582 | 274 |
China | 552 | 48 |
Japan | 455 | 18 |
India | 327 | 72 |
Zuid-Korea | 291 | 57 |
Midden-Oosten | 117 | 1176 |
Canada | 78 | 263 |
Indonesië | 56 | 301 |
Rusland | 27 | 620 |
Noorwegen | 8 | 166 |
De primaire energie wordt op vele manieren geconverteerd voor het geschikt is voor eindgebruik.
- Bruin- en steenkool gaat grotendeels naar elektriciteitscentrales, zie in Wereldelektriciteitsgebruik de paragraaf Opwekking. Kolen gaan ook naar een cokesfabriek.
- Aardolie wordt geraffineerd, zie Aardoliedestillaat.
- Uranium wordt verrijkt en gebruikt in kerncentrales.
- Biomassa wordt verwerkt tot biobrandstof.
Primaire en geconverteerde energie wordt ook wereldwijd verhandeld tussen landen. De Golfstaten en Noorwegen exporteren hun olie en gas voor het grootste deel, de EU en Japan importeren juist veel van deze brandstof voor hun economie. Groot energietransport wordt gedaan met olie- en gastankers, tankauto's, gasnetwerken, elektriciteitsnetten, zie Hoogspanning (elektriciteit). In de tabel staan de belangrijkste import en export hoeveelheden in Mtoe/a van landen en regio's. De data zijn van 2013.[5]
Het eindgebruik is ongeveer 60% van de primaire energieproductie. Ca 30% is al gebruikt bij conversie en transport vóór het de eindgebruikers bereikt, en 10% voor niet-energetische producten zoals smeermiddelen, asphalt en petrochemicaliën.
Eindgebruik
Dit is de energie die wereldwijd afgeleverd wordt aan eindgebruikers. Het bestaat uit brandstof (76%), elektriciteit (20%) en warmte verkregen uit warmtedistributie (4%). De tabel bevat brandstof en elektriciteit hoeveelheden en hoeveel daarvan duurzaam is. Een korte warmtetabel staat apart.
Brandstof:
- Fossiel: aardgas, brandstof geproduceerd uit aardolie (LPG, benzine, kerosine, diesel, stookolie), uit kolen (anthraciet, cokes)
- Duurzaam: biobrandstof en brandstof geproduceerd uit afval, voor zover commercieel.
Elektriciteit:
Zie Wereldelektriciteitsgebruik voor meer details.
Eindgebruik per land
Het totale gebruik van de 40 vermelde landen is ongeveer 90% van het gebruik van alle meer dan 190 landen. De brandstof hoeveelheden zijn uitgedrukt in miljoen ton olie equivalent per jaar (Mtoe/a) gebaseeerd op netto calorische waarde. Voor elektriciteit is 1 Mtoe = 11,63 TWh. De data zijn van 2012.[5]
Brandstof Mtoe/a |
waarvan duurzaam | Elektriciteit Mtoe/a |
waarvan duurzaam | Inwoners miljoen | |
---|---|---|---|---|---|
WERELD | 6.390 | 18% | 1.620 | 21% | 7.040 |
Verenigde Staten | 1.000 | 7% | 321 | 13% | 314 |
Canada | 138 | 7% | 43,2 | 59% | 34,9 |
Mexico | 89,6 | 8% | 19,8 | 23% | 117 |
Brazilië | 167 | 34% | 40,6 | 82% | 199 |
Argentinië | 44,2 | 5% | 10,3 | 41% | 41,1 |
Venezuela | 42,8 | 2% | 7,6 | 65% | 30,0 |
Duitsland | 144 | 10% | 45,2 | 25% | 81,9 |
Frankrijk | 103 | 12% | 37,3 | 16% | 65,4 |
Verenigd Koninkrijk | 92,1 | 5% | 27,3 | 13% | 63,7 |
Italië | 85,8 | 7% | 25,5 | 32% | 60,9 |
Spanje | 57,9 | 11% | 20,7 | 31% | 46,2 |
Oekraïne | 43,3 | 2% | 11,9 | 8% | 45,6 |
Polen | 45,4 | 13% | 10,5 | 10% | 38,5 |
Nederland | 35,3 | 3% | 9,2 | 14% | 16,8 |
België | 26,7 | 1% | 7,0 | 14% | 11,1 |
Zweden | 15,7 | 40% | 10,9 | 60% | 9,5 |
Oostenrijk | 18,2 | 23% | 5,4 | 77% | 8,4 |
Rusland | 206 | 1% | 63,7 | 21% | 144 |
Iran | 129 | 0% | 17,1 | 5% | 76,4 |
Turkije | 62,4 | 9% | 16,6 | 27% | 74,9 |
Saoedi-Arabië | 59,2 | 0% | 19,8 | 0% | 28,3 |
Verenigde Arabische Emiraten | 41,8 | 0% | 7,5 | 0% | 9,2 |
China | 1.270 | 19% | 355 | 20% | 1.360 |
India | 401 | 43% | 74,7 | 16% | 1.240 |
Japan | 191 | 1% | 79,4 | 12% | 128 |
Indonesië | 134 | 40% | 15,1 | 11% | 247 |
Zuid-Korea | 76,6 | 4% | 41,4 | 2% | 50,0 |
Thailand | 59,0 | 26% | 13,9 | 8% | 67,7 |
Pakistan | 62,3 | 47% | 6,6 | 29% | 179 |
Vietnam | 41,8 | 34% | 9,4 | 40% | 88,8 |
Taiwan | 26,9 | 1% | 19,1 | 5% | 23,4 |
Oezbekistan | 27,6 | 0% | 3,7 | 21% | 29,8 |
Maleisië | 28,4 | 1% | 10,4 | 16% | 29,2 |
Kazachstan | 28,3 | 0% | 6,0 | 12% | 16,8 |
Australië | 56,6 | 8% | 18,0 | 9% | 23,1 |
Nigeria | 113 | 88% | 2,2 | 23% | 169 |
Zuid-Afrika | 49,4 | 22% | 17,0 | 2% | 52,3 |
Egypte | 36,8 | 4% | 12,1 | 12% | 80,7 |
Algerije | 24,7 | 0% | 3,5 | 1% | 38,5 |
Warmte
Warmte (Mtoe/a) | |
---|---|
WERELD | 287 |
Rusland | 124 |
China | 71 |
Duitsland | 10 |
Polen | 6 |
Verenigde Staten | 6 |
Zweden | 5 |
Zuid-Korea | 5 |
Warmte die niet met brandstof of elektrisch opgewekt wordt door gebruikers maar aan hen geleverd wordt als heet water, wordt apart behandeld in de energie statistiek. Maar deze statistiek is niet compleet. Alleen China en Rusland rapporteren grote hoeveelheden. India, Indonesië, Iran, Pakistan, Egypte, Nigeria, Brazilië and Mexico staan als nul in de statistiek. Dat is onwaarschijnlijk.
Eindgebruik per inwoner
Het eindgebruik gedeeld door het inwonertal geeft het gebruik per inwoner van een land. In de meeste geïndustrialiseerde landen ligt dat tussen 1,7 en 3,4 toe/a (20 tot 40 megawattuur per jaar). In de Verenigde Staten en de Arabische Emiraten is dit veel hoger, in China en ontwikkelingslanden veel lager. Gemiddeld in de wereld is het ongeveer 10 MWh/a brandstof plus 3 MWh/a elektriciteit.
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º http://www.leonardo-energy.org/blog/world-energy-expenditures
- º quad = 1015 Btu = 293 TWh, eia.gov–U.S. Energy Information Administration International Energy Statistics
- º IEA Statistics manual, chapter 7
- º De stromingsenergie van water en lucht die hydrolische- en wind-turbines aandrijft, en het licht dat op zonnepanelen schijnt, wordt in energie statistieken niet als primair opgenomen.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 IEA Statistics search, Balances