Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Economics in One Lesson

Uit Wikisage
Versie door Lidewij (overleg | bijdragen) op 1 mrt 2011 om 21:54 (http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Economics_in_One_Lesson&oldid=24427616)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Economics in One Lesson is een economieboek van de Amerikaanse journalist en auteur Henry Hazlitt, voor het eerst verschenen in 1946 en zijn bekendste werk. Hazlitt analyseert in dit boek economische drogredenen die alomtegenwoordig zijn bij politici, lobbyisten, economen en het grote publiek. Omzetting ervan in beleid richt (grote) schade aan, waarvan Hazlitt steeds een uitgebreide uiteenzetting geeft.

Inspiratiebronnen

Hazlitt noemt in de Preface van zijn boek expliciet drie auteurs aan wie hij schatplichtig is.
1. Frédéric Bastiat, de Franse econoom die het essay Ce qu'on voit et ce qu'on ne voit pas ("Wat we zien en wat we niet zien") schreef, dat dezelfde parabel en een reeks identieke hoofdstukken bevatte. Hazlitts boek is hiervan een consequente uitwerking.[1] Ook Bastiat wees op de vaak ongeziene consequenties van overheidsoptreden.

Bestand:Henry hazlitt.jpg
Henry Hazlitt

2. Philip Wicksteed, wiens boek Common Sense of Political Economy een rol speelde bij de de argumenten over lonen die in diverse hoofdstukken aan de orde komen.[2]

3. Ludwig von Mises, wiens werk over de verspreiding van monetaire inflatie voor Hazlitt in het bijzonder belangrijk was.

Nog een inspiratiebron voor Hazlitt is het personage The Forgotten Man, uit het gelijknamige essay van William Graham Sumner uit 1883. In dit essay is sprake van personen A en B die besluiten dat persoon C zonder enige inspraak moet betalen voor hulp aan (de volgens A en B behoeftige) persoon D. Hazlitt komt net als Sumner op voor persoon C, de vergeten dupe van de "nobele" strevens van A en B. Hazlitt doorgrondt de denkfouten die aan de hulp ten grondslag liggen en de fatale consequenties van die hulp zelf.[3]

Bestand:Sumner.gif
William Graham Sumner

Inhoud boek

Economics In One Lesson is in drie delen verdeeld. In deel één staat de centrale les, die als volgt luidt:

The art of economics consists in looking not merely at the immediate but at the longer
effects of any act or policy; it consists in tracing the consequences of that policy not merely for one group but for all groups.
(De kunst van economie bestaat eruit om niet alleen te kijken naar de onmiddellijke effecten, maar naar die op lange termijn; zij bestaat uit het traceren van de gevolgen van dat beleid niet voor één groep, maar voor alle groepen.)

In deel twee past Hazlitt deze les toe op de economische overtuigingen die veel mensen hebben en op een groot aantal concrete gevallen van overheidsingrijpen in de vrije markt. Hazlitt schetst de beweegredenen hiervoor en de beoogde mensen of groepen die men hiermee wil helpen of juist bestraffen. Voorbeelden zijn oorlogen, ontslagen bij de overheid, het bevorderen van export, publieke werken, bemoeienis bij loonvorming, het redden van industrieën en minimumloonwetgeving. Ook jegens mechanisatie, spaarders en winsten bestaan schadelijke vooroordelen.

Bestand:MisesLibrary.jpg
Ludwig von Mises

De kern van zijn boek is dat hij laat zien dat deze overheidmaatregelen en -activiteiten, ondanks vaak goede bedoelingen, schade aan anderen aanrichten en dat dit niet wordt begrepen en over het hoofd gezien. De samenleving als geheel wordt er zelfs slechter van. Dit beargumenteert Hazlitt uitgebreid. Daarbij bestaat er geen "free lunch" en heeft aanwending van schaarse middelen zijn alternatieve kosten. Algemeen gekoesterde economische standpunten blijken vaak drogredenen te zijn, gebaseerd op onjuiste vooronderstellingen, misinterpretaties en selectief waarnemen. Het praktiseren ervan door politici en beleidsmakers leidt tot grote economische schade. Alleen zien zij deze schade en/of misgelopen voordelen niet of negeren deze en blijft dit ook onbekend en onzichtbaar voor het grote publiek. Propaganda en lobbyisme zorgen hierbij voor sterk gekleurde opvattingen en verdoezeling bij velen.

Bestand:Bastiat.jpg
Frédéric Bastiat, grote inspirator van Hazlitt, schreef in 1850 een soortgelijk werk.

Deel drie van het boek bevat, afhankelijk van de uitgave, een samenvattende beschouwing op de les en de uitwerking ervan in de behandelde economische praktijken. Verder een kort hoofdstuk met literatuurverwijzingen en in de editie vanaf 1978 ook een nabeschouwing op de les, ruim 30 jaar na de eerste uitgave van het boek.

Het boek promoot weliswaar de vrije markt, maar is geen anarchokapitalistisch boek: Hazlitt toont zich voorstander van het verlenen van diensten door overheden waar burgers wat aan hebben, zoals politie, infrastructuur en onderwijs. Zijn boek dient als bewijs van helder economisch denken. Het is bedoeld voor iedereen en vereist geen voorafgaande economische kennis bij de lezer.[4]

Bestand:Walterblock.jpg
Walter Block

Walter Block noemt Economics in One Lesson het belangrijkste economieboek ooit, wegens de wetenschappelijke betekenis. Hij werd er zelf door geïnspireerd om economie als wetenschap te gaan zien.[5] Bovendien is zijn boek Defending the Undefendable, in het Nederlands vertaald als Ter Verdediging, gebaseerd op Economics in One Lesson. Daar waar Hazlitt zich tot een breed publiek richtte met heldere uiteenzettingen over alledaagse economische drogredenen, doet Block dat met het non-agressieprincipe. Veel onderwerpen en argumenten van Hazlitt zijn ook bij Block te vinden.

Edities

Economics In One Lesson is diverse malen uitgegeven en herzien.

  • In 1946 verscheen de eerste editie, met 24 hoofdstukken.

  • In mei 1952 verscheen een speciale editie voor de Foundation for Economic Education. Deze bevatte een extra hoofdstuk 25, A Note on Books (zoiets als "Verder lezen"), met literatuurverwijzingen.[6]

  • In de editie van 1961 werd het hoofdstuk over huurcontroles toegevoegd, als hoofdstuk 18. Ook werden in 1961 wat statistieken en grafieken geactualiseerd.

  • In juni 1978 kwam een nog door Hazlitt zelf herziene editie uit. Hieraan voegde hij een extra Preface toe en het hoofdstuk The Lesson after Thirty Years. Dat is sindsdien overigens niet in elke heruitgave opgenomen.[7] Ook herzag Hazlitt in 1978 het genoemde hoofdstuk over huurwetgeving en werden illustraties en statistieken weer geactualiseerd.

  • In 1996 kwam een editie uit ter gelegenheid van de 50e verjaardag van de eerste uitgave uit 1946, in paperback (ISBN 0930073193) en hardcover (ISBN 0930073207). Deze bevatte een voorwoord van de Amerikaanse ondernemer Steve Forbes.
  • In 2009 verscheen bij het Ludwig von Mises Institute een uitgave met een voorwoord van Walter Block.
  • Het boek is vertaald in het Spaans, uitgegeven in 1981, 1996 en 2005. Een Duitse vertaling (Economics. Über Wirtschaft und Misswirtschaft) verscheen in 1983 en opnieuw in 2009.

Inhoud per hoofdstuk

Onderstaande tabel bevat een samenvatting van elk hoofdstuk.

Nr Titel Vertaling Samenvatting
Preface Voorwoord Hazlitt meldt expliciet dat zijn boek economische drogredenen analyseert, die wijdverspreid zijn en bijna zelf een nieuwe leer vormen. Hij wil geen specifieke namen van economen noemen, maar concentreert zich op de denkfouten uit hun werken.
Deel een
1 The Lesson De Les De kunst van economie is dat men óók kijkt naar de effecten van handelingen op lange termijn en voor alle groepen. Drogredenen en misvattingen, door allerlei belangen bij uitstek in het economisch denken aanwezig, verhinderen dit.
Deel twee
2 The Broken Window De Gebroken Ruit Schade door vandalisme bevoordeelt de partij die de schade mag repareren, maar benadeelt anderen en zelfs de hele samenleving. De vervangingskosten voor de schade worden niet besteed aan uitbreiding van de welvaart. Dit misgelopen voordeel blijft onzichtbaar en daardoor onbekend.
3 The Blessings of Destruction De Zegeningen van Vernietiging Oorlog is schade in het groot. Herstel betekent geen welvaartsgroei, maar slechts –verplaatsing naar de industrieën die van de vernietiging profiteren, ten koste van andere.
4 Public Works Mean Taxes Publieke Werken Vergen Belastingen Werkgelegenheidsprojecten van overheden halen elders werk en productiviteit weg: door de belastingen die de burgers ervoor betalen, dalen hun eigen uitgaven.
5 Taxes Discourage Production Belastingen Ontmoedigen Productie Belastingen minderen productie, innovatie en ondernemerschap; dit remt nieuwe werkgelegenheid en welvaartsgroei af. Werknemers werken en consumeren minder, de werkloosheid neemt toe.
6 Credit Diverts Production Krediet Verstoort Productie Overheidskredieten negeren de kredietonwaardigheid van de ontvanger, verplaatst schaars kapitaal naar zwakkere producenten, doen de welvaart dalen en zijn risicovoller omdat bureaucraten niet hun eigen geld uitlenen.
7 The Curse of Machinery[8] De Vloek van Machines Machines en automatisering vernietigen geen werk: producenten en consumenten besteden de kostenbesparingen elders en bevorderen daar de werkgelegenheid. Machines geven ook nieuw werk en verhogen lonen en productiviteit, dus de welvaart.
8 Spread-the-Work Schemes Herverdeling van Werk De werkhoeveelheid in de wereld is onbegrensd omdat de menselijke behoeften dat zijn. Kunstmatige werkgelegenheid of een kortere werkweek tegen volledig loon verhogen de productiekosten en leiden tot faillissementen, werkloosheid, minder aanbod en hogere prijzen.
9 Disbanding Troops and Bureaucrats Militairen en Bureaucraten Ontslaan Minder militairen en ambtenaren leiden, bij lagere belastingen en een vrije arbeidsmarkt, niet tot werkloosheid, maar tot grotere productiviteit, werkgelegenheid en welvaart.
10 The Fetish of Full Employment De Fetish van Volledige Werkgelegenheid Volledige werkgelegenheid is geen zinvol doel, maar hoogstens bijproduct van een zo groot mogelijke productiviteit (welvaart), van oudsher het streven van de mens.
11 Who's "Protected" by Tariffs? Wie Wordt "Beschermd" door Heffingen? Importheffingen stopzetten schaadt weliswaar de ene industrie, maar baat andere: consumenten importeren goedkoper en houden geld over. Dit stimuleert de internationale arbeidsverdeling, export, efficiency, lonen en welvaart.
12 The Drive for Exports De Drijfveer voor Exporten Import en export zijn communicerende vaten. Overheidsleningen aan andere landen om de export daarheen te bevorderen en exportsubsidies, begunstigen selectief de eigen export-industrie. Alleen met productiviteit en specialisatie is een goede handelsbalans met andere landen op te bouwen.
13 "Parity" Prices Pariteitsprijzen Wettelijke prijskoppeling (zoals garantieprijzen voor boeren) houdt geselecteerde prijzen onnodig hoog, begunstigt producenten ten koste van andere en van consumenten en ontmoedigt productie.
14 Saving the X Industry Het Redden van Industrie X Achterhaalde en verliesgevende industrieën redden betekent een marktverstorende garantieprijs invoeren, transfers van geld naar de slecht presterende begunstigden, minder efficiënt kapitaalgebruik en dalende welvaart.
15 How the Price System Works Hoe het Prijsmechanisme Werkt Vraag en aanbod bepalen de prijzen (vice versa) en zo het gebruik van schaarse middelen als kapitaal, arbeid en grondstoffen. Het prijsmechanisme lost het allocatievraagstuk automatisch, democratisch en voor iedereen op. Bureaucraten grijpen arbitrair in en bevoordelen of benadelen slechts selectief partijen.
16 "Stabilizing" Commodities Grondstofprijzen "Stabiliseren" Speculanten vangen de risico's van prijsschommelingen op in de grondstoffen- en de seizoensgebonden landbouwsector. Overheidsingrijpen steunt zwakkere producenten en leidt tot overschotten in de voorraden, maar tekorten, hogere prijzen en minder kopers op de markt. Deze verstoring van vraag en aanbod versterkt de instabiliteit.
17 Government Price-Fixing Prijscontroles Maximumprijzen onder marktniveau stimuleren de vraag, maar ontmoedigen aanbod en creëren grote schaarste. Rantsoenen, prijscontroles op productiekosten, subsidies en algehele prijscontroles hiertegen ontwrichten verder. Een vrij prijsmechanisme zonder verstoring, zorgt voor een probleemloze en optimale verdeling van goederen.
18 What Rent Control Does Wat Huurcontrole Doet Huurcontroles bevoordelen alleen bestaande huurders die zo ruimte kunnen verspillen en woningzoekenden uitsluiten. Ze ontmoedigen ook concurrentie tussen huurders. Verhuurders bouwen, verhuren en onderhouden er steeds minder huizen door; hele wijken en steden verloederen zo.
19 Minimum Wage Laws Minimumloonwetgeving Lage lonen zijn voor werknemers soms hun beste optie. Een minimumloon maakt degenen die daartegen niet kunnen produceren, werkloos. Doorberekening aan klanten verlaagt de verkopen en leidt faillissementen en werkloosheid. Alleen hogere arbeidsproductiviteit verhoogt lonen duurzaam.
20 Do Unions Really Raise Wages? Verhogen Vakbonden de Lonen Echt? Vakbondslonen helpen niet alle werknemers in de samenleving (en algemene loonstijgingen geven niemand voordeel), omdat zij meer tot standkomen door eenzijdige politieke macht dan door productiviteitsgroei. Loonsverhogingen rekent men door aan de klant, die ook werknemer is en minder besteedt, daardoor groeit de werkloosheid.
21 “Enough to Buy Back the Product” "Genoeg om het Product Terug te Kopen" Meer loon zonder prijsverhoging tast winst en werkgelegenheid aan; hogere prijzen schrikken kopers af met hetzelfde effect. Geldgroei verhoogt de prijzen zonder nieuwe werkloosheid, maar doet de reële lonen dalen, ontmoedigt ondernemers en productie en geeft hoogstens tijdelijk loonvoordeel. De beste lonen optimaliseren productiviteit en werkgelegenheid.
22 The Function of Profits De Functie van Winsten Winsten hebben ten onrechte een slechte naam; veel ondernemers verdienen zelfs minder dan werknemers. Een vrije markt doet "excessieve" winsten automatisch dalen door de concurrentie. Winsten hebben dezelfde functie als het prijsmechanisme: de allocatie van schaarse middelen naar producten waar de meeste vraag naar is en zo het oplossen van tekorten.
23 The Mirage of Inflation De Plaag van Inflatie Geld is niet hetzelfde als rijkdom; echte welvaart zit in de koopkracht van geld, dus in de goederenhoeveelheid. Geldgroei (inflatie) via kredieten bevoordeelt de vroege ontvangers ervan, die kopen tegen de oude, lage prijzen. Latere ontvangers wier inkomens niet stijgen met de geldgroei, lijden schade. Geldgroei ontwricht de economie wegens overinvesteringen en leidt tot een onvermijdelijke crisis.
24 The Assault on Saving De Aanval op Sparen Sparen is productie- en dus welvaartsverhogende consumptie en zorgt ook voor werkgelegenheid. Sparen maakt geen recessies, maar is er vaak gevolg van. Rente is de prijs voor geleend geld en alleen de marktrente is deugdelijk. Door kunstmatig lage rentes en geldgroei (via overheden en/of centrale banken) stijgen de vraag en de prijzen, maar dalen aanbod en spaarquote en nemen schulden toe.
Deel drie
25 The Lesson Restated De Les Herbevestigd Economie als wetenschap herkent secundaire consequenties en implicaties, niet alleen in speciaal belang en op korte termijn, maar in algemeen belang en op lange termijn. Deze implicaties (van beleid, ideeën, uitspraken) zien is voor velen een probleem, wat dit boek bewijst. De uitkomst mag heten dat gezond economisch verstand correct is en dat wie niet oppervlakkig, maar goed over economie nadenkt, tot dezelfde conclusies komt als Hazlitt.
26 The Lesson After Thirty Years (1978) De Les na Dertig Jaar De balans van ruim dertig jaar sinds de eerste publicatie van Economics In One Lesson is uiterst negatief: in beleid, argumentatie en denkwijzen worden nog steeds grootschalig dezelfde fouten gemaakt als in 1946. De enorme inflatie (geldgroei) omwille van politieke belangen, met al zijn economische ontwrichting, is maar een van de vele bewijzen. Alle drogreden die Hazlitt ontmaskerde worden nog steeds gepraktiseerd.
27 A Note on Books Iets over Boeken Hazlitt beveelt een aantal boeken aan, waaronder werken uit de Oostenrijkse School.

Externe links

Online edities van Economics In One Lesson

  • Economics In One Lesson, oorspronkelijke uitgave uit 1946 van uitgeverij Harper & Brothers in pdf (7 MB), website www.hacer.org, (Hispanic American Center for Economic Research).
  • Economics In One Lesson, online editie van de uitgave uit 1952 in html, Foundation for Economic Education.
  • Economics In One Lesson, editie uit 1978, website Saigontre.com.
  • Economics In One Lesson, samenvatting van het boek in pdf, homepage professor Timothy B. Lewis, Southern Utah University.

Over het boek

Voetnoten

  1. º Ce qu'on voit et ce qu'on ne voit pas, originele tekst van Bastiat, website www. Bastiat.org. Tekst in het Engels: That Which is Seen, and that Which is Not Seen, website jim.com.
  2. º Philip Wicksteed - Common Sense of Political Economy, including a Study of the Human Basis of Economic Law , oorspronkelijke uitgave 1910, website The Online Library of Liberty, geraadpleegd 11 januari 2011.
  3. º Oorspronkelijk heette Sumners essay "On the Case of a Certain Man Who Is Never Thought Of", zie The Forgotten Man, Mises Institute, 23 februari 2007. Het is opgenomen in zijn boek What Social Classes Owe to Each Other, website Mises Institute. Dit boek bevat twee hoofdstukken die deze persoon behandelen, nrs. IX en X. Het boek is ook in Wikisource te vinden; What Social Classes Owe to Each Other. Verder is nog een essay getiteld The Forgotten Man, dat niet in de genoemde boeken staat.
  4. º Economics in One Lesson Chapter Breakdown, website mises.org/Community.
  5. º Zie de advertentietekst op Economics in One Lesson, website Mises Institute, uitgave 2009.
  6. º Economics In One Lesson, online editie op website FEE, bevat opgave eerdere drukken tot 1952.
  7. º De heruitgave van het Mises Institute uit 2009 heeft dit hoofdstuk niet: Economics in One Lesson, website Mises Institute.
  8. º The Curse of Machinery, website The Freeman, daarin verschenen in augustus 1964.
rel=nofollow