Willem Verhulst

MEE BEZIG

Willem Verhulst Antwerpen|Antwerpen 10 juli 1898 - 1975) was een collaborateur in de Tweede Wereldoorlog.

Levensloop

Verhulst werd als kind blind aan één oog.

Hij volgde lagere school in Antwerpen en werd hier reeds anti-Belgisch en anti-Franstalig gezind.

Verhulst studeerde tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de tuinbouwschool van Gent en later aan de tuinbouwschool in Vilvoorde waar hij kennis maakte met de Groeningerwacht, een activistische jeugdgroepering waar hij bevriend raakte met Hendrik Elias, de latere leider van het VNV. Desondanks was Verhulst in die tijd nog politiek zoekende en hijwas eerder anarchistisch ingesteld en was ook geïnteresseerd in het communisme.

Op het einde van de oorlog trok hij met de Joodse Elza Meissner, de echtgenote van de bakker waar Verhulst kotstudent was naar Den Haag. Verhulst trouwde met Elza. Verhulst had in Den Haag moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Elza overleed in de jaren 20.

Verhulst hertrouwde in 1927 met de Nederlandse Hermina met wie hij drie kinderen had. Verhulst droeg na dit huwelijk twee trouwringen. Hermina was een strenggelovige protestante vrouw die zelf geen enkele sympathie had voor het nazisme en die bv de kinderen weghield van de kamer waar Verhulst een borstbeeld had gezet van Adolf Hitler. Desondanks bleef ze bij Verhulst ondanks zijn sympathieën, zelfs toen ze ontdekte dat Willem een minnares (Griet) had.

Terug in België ging Verhulst aan de slag als vertegenwoordig voor een elektriciteitsbedrijf.

In de jaren 30 sluit hij zich aan bij het VNV, een partij waarvan hij zich afkeerde toen deze toenadering zoxht tot de Franstalige rechts-extremistische partij Rex.

Verhulst was lid van DeVlag.

In 1942 trok hij in een huis in het Gentse Patershol. Officieel was hij door de Duitsers aangesteld als directeur van de Gentse Radiodistributie, in werkelijkheid was hij een V-mann], een verklikker.

Verhuulst werd officier bij de SS. Hij stelde de lijsten op van Vlamingen die moesten worden gearresteerd en gedeporteerd naar de concentratiekampen. Tegen het einde van de oorlog vluchtte hij naar Hannover.

Verhulst werd na de oorlog gearresteerd en zat van 1945 tot 1947 opgesloten. In 1947 werd hij veroordeeld tot de doodstraf die bij genadebesluit van 22 mei 1950 werd omgezet in een levenslange gevangenisstraf. In 1953 kwam hij reeds vrij. Hij toonde nooit berouw.

Hij viel zonder inkomen en moest leven tussen de haat van de Gentenaren. Hij pakte zijn baan van verkoper en handelsvertegenwoordiger weer op.

Na zijn dood wilde hij begraven worden met zijn eerste (Joodse) echtgenote Elsa.

Literatuur over Verhulst

• Adriaan Verhulst, Zoon van een ‘foute’ Vlaming. Pelckmans, Kapellen 2000

Willem's zoon Adriaan werd hoogleraar geschiedenis aan de Gentse universiteit en was van 1996 tot 2002 de tweede voorzitter van Liberas, het archief van de liberale beweging in Vlaanderen. Het archief herbergt stukken van vader en zoon.

Adriaan schreef het boek "Zoon van een ‘foute’ Vlaming" (2000) Adriaan was in het boek mild voor zijn vader en schreef zonder veel diepter te graven dat hij niet wist wat zijn vader had gedreven, terwijl het boek wel vol stond met weinig relevante feitjes. Dit leverde Adriaan de kritiek op dat hij het boek teveel had geschreven als zoon van, i.p.v. als geschiedkundige.

• Stefan Hertmans, De Opgang, 2020

Auteur Stefan Hertmans woonde in de periode 1979 tot 1999 in het voormalige huis van Verhulst in het Gentse Drongenhof en schreef hierdoor de documentaire roman De Opgang. Verhulst ontdekte pas nadat hij het boek van professor Adriaan Verhulst las, waar Hertmans zelf trouwens nog les van kreeg, dat hij in het huis woonde war Willem Verhulst woonde.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties