Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Agora-onderwijs: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Agora-onderwijs&oldid=63610827 9 jan 2023 Paolingstein) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Agora-onderwijs&oldid=63611207 9 jan 2023 TheGoodEndedHappily) |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Agora-onderwijs''' is een onderwijsvorm die uitgaat van volledige autonomie van het lerende kind | '''Agora-onderwijs''' is een onderwijsvorm die uitgaat van volledige autonomie van het lerende kind en zijn of haar leervraag. | ||
== | == Ontstaan == | ||
Agora-onderwijs is in 2013 in Nederland ontstaan nadat vier docenten een eerste "visiedocument" schreven. De insteek hierbij was om vernieuwend te zijn op het gebied van onderwijs, anders dan de bestaande vrije onderwijsvormen. Een van de grondleggers is [[Sjef Drummen]], wiens school in Roermond als de eerste Agora-school in Nederland wordt gezien. In zijn boek ''Catharsis'' zet hij zich af tegen de idee dat onderwijs puur kennisoverdracht moet zijn.<ref>{{Citeer web |url=https://www.zinmag.nl/zinmag-editie-03-2018/bij-agora-bepaalt-de-leerling-het-reisdoel-de-docent-de-weg-ernaartoe/ |titel=Bij Agora bepaalt de leerling het reisdoel, de docent de weg ernaartoe |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.zinmag.nl |taal=nl-NL}}</ref> | |||
== | === Herkomst van de naam === | ||
Agora | Het Griekse woord Agora betekent "plein". De oprichters van deze onderwijsvorm zien het leerproces dan ook als een [[leerplein]], waar leerlingen in een open omgeving hun mogelijkheden ontdekken. Het motto van de onderwijsvorm is dan ook "''Je kunt een mens niets leren, je kunt hem alleen helpen het zelf te ontdekken in zichzelf''", naar een uitspraak van [[Galileo Galilei]].<ref>{{Citeer web |url=https://www.devogids.nl/onderwijsconcepten/wat-is-agora-onderwijs/ |titel=Wat is Agora onderwijs? |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=De VO Gids |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.nationaleonderwijsgids.nl/voortgezet-onderwijs/nieuws/52573-wat-is-agora-onderwijs.html |titel=Wat is Agora-onderwijs? |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.nationaleonderwijsgids.nl}}</ref>. | ||
== Kenmerken van Agora-onderwijs == | == Kenmerken van Agora-onderwijs == | ||
De leervraag van de leerling staat binnen het Agora-onderwijs centraal, zonder beperking van de lesmethode. Paradoxaal genoeg is Agora-onderwijs een lesmethode op zichzelf. De nieuwsgierigheid van de leerling is hierbij leidend: elke leerling heeft een eigen coach die de leerling begeleidt, en samen met de leerling bepaalt welke stap wanneer zinvol is en wat niet. Toch betekent deze vrijheid niet dat het leerproces vrijblijvend is; aan het einde van de opleiding doet de leerling wel degelijk examen. | |||
Agora-onderwijs is maatwerkonderwijs. Hierbij staat de leervraag centraal, in plaats van vakken of een onderwijsmethode. Docenten worden in het Agora-onderwijs ''coaches'' genoemd. Elke leerling heeft zijn/haar eigen coach die stimuleert, inspireert, adviseert, en terugkoppeling geeft aan de hand van de zelfgekozen leeropdracht. Deze leeropdrachten worden onderverdeeld in vijf segmenten: | Agora-onderwijs is maatwerkonderwijs. Hierbij staat de leervraag centraal, in plaats van vakken of een onderwijsmethode. Docenten worden in het Agora-onderwijs ''coaches'' genoemd. Elke leerling heeft zijn/haar eigen coach die stimuleert, inspireert, adviseert, en terugkoppeling geeft aan de hand van de zelfgekozen leeropdracht. Deze leeropdrachten worden onderverdeeld in vijf segmenten: | ||
* Wetenschap | * Wetenschap | ||
Regel 18: | Regel 20: | ||
== Voor- en nadelen Agora-onderwijs == | == Voor- en nadelen Agora-onderwijs == | ||
=== Voordelen === | === Voordelen === | ||
* De leerling heeft veel keuzevrijheid in wat hij/zij wil leren, en wanneer hij/zij dit wil leren;<ref> | * De leerling heeft veel keuzevrijheid in wat hij/zij wil leren, en wanneer hij/zij dit wil leren;<ref>{{Citeer web |url=https://www.ou.nl/en/onderzoek-onderwijswetenschappen-sociaal-leren-loopbaankeuzes-en-studiesucces-agora-leerlingen |titel=Studiesucces Agora-leerlingen - Open Universiteit - Open Universiteit |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.ou.nl |taal=nl}}</ref> | ||
* De leerling wordt gemotiveerd op zoek te gaan naar wat hem/haar echt boeit, en deze interesse verder te ontplooien; | * De leerling wordt gemotiveerd op zoek te gaan naar wat hem/haar echt boeit, en deze interesse verder te ontplooien; | ||
* Geen toetsen, proefwerken, enzovoort; | * Geen toetsen, proefwerken, enzovoort; | ||
* Geen vast onderwijs-stramien, de interesse van de leerling is leidend; | * Geen vast onderwijs-stramien, de interesse van de leerling is leidend; | ||
* Geen vaste leerniveaus (dus geen indeling in | * Geen vaste leerniveaus (dus geen indeling in VMBO, HAVO, VWO); | ||
=== Nadelen === | === Nadelen === | ||
* Geen toetsing, men komt er pas achter wat de leerling daadwerkelijk heeft geleerd tijdens het examen; | * Geen toetsing, men komt er pas achter wat de leerling daadwerkelijk heeft geleerd tijdens het examen; | ||
* Digitaal leren behoort niet tot de opties;.<ref> | * Digitaal leren behoort niet tot de opties;.<ref>{{Citeer web |url=https://www.limburger.nl/cnt/dmf20221111_95113582 |titel=Een digitale school mag niet, volgens de wet uit 1969: inspectie kraakt Roermonds initiatief Agora Underground |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.limburger.nl |taal=nl-BE}}</ref> | ||
* Het is vooralsnog niet duidelijk wat de resultaten zijn<ref> | * Het is vooralsnog niet duidelijk wat de resultaten zijn<ref name=":0">{{Citeer web |url=https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2279906-onderwijsinspectie-kritisch-over-conceptscholen-resultaten-vaak-niet-helder |titel=Onderwijsinspectie kritisch over conceptscholen: 'Resultaten vaak niet helder' |datum=2019-04-10 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref> | ||
* Voor beginnende leerlingen lijkt het concept niet geschikt als onderwijsmethode;<ref | * Voor beginnende leerlingen lijkt het concept niet geschikt als onderwijsmethode;<ref name=":0" /> | ||
* Het wordt niet duidelijk of Agora wel een verbetering is voor het onderwijs;<ref> | * Het wordt niet duidelijk of Agora wel een verbetering is voor het onderwijs;<ref>{{Citeer web |url=https://www.han.nl/artikelen/2020/12/is-onderwijsvernieuwing-wel-onderwijsverbetering/ |titel=Is onderwijsvernieuwing wel onderwijsverbetering? |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.han.nl |taal=nl}}</ref> | ||
* Er is onvoldoende aandacht voor bepaalde vakken.<ref> | * Er is onvoldoende aandacht voor bepaalde vakken.<ref>{{Citeer web |url=https://www.1limburg.nl/nieuws/1722696/agoraschool-moet-meer-aandacht-geven-aan-hoofdvakken |titel='Agoraschool moet meer aandacht geven aan hoofdvakken' |achternaam=Parren |voornaam=Deborah |datum=2022-04-16 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.1limburg.nl |taal=nl}}</ref> | ||
== Kritiek Onderwijsinspectie == | == Kritiek Onderwijsinspectie == | ||
De [[Inspectie van het Onderwijs (Nederland)|onderwijsinspectie]] van het [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] zet vraagtekens bij het concept van het Agora-onderwijs.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=p1s9uCT6FOw Youtube/NOS: Jan Fasen, het begint met een visie op onderwijs]</ref><ref> | De [[Inspectie van het Onderwijs (Nederland)|onderwijsinspectie]] van het [[Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap]] zet vraagtekens bij het concept van het Agora-onderwijs.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=p1s9uCT6FOw Youtube/NOS: Jan Fasen, het begint met een visie op onderwijs]</ref><ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2279906-onderwijsinspectie-kritisch-over-conceptscholen-resultaten-vaak-niet-helder |titel=Onderwijsinspectie kritisch over conceptscholen: 'Resultaten vaak niet helder' |datum=2019-04-10 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2019/04/10/rapport-de-staat-van-het-onderwijs-2019 |titel=Rapport De Staat van het Onderwijs 2019 {{!}} Onderwijsverslag over 2017/2018 - Rapport - Inspectie van het onderwijs |achternaam=Ministerie van Onderwijs |voornaam=Cultuur en Wetenschap |datum=2019-04-10 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.onderwijsinspectie.nl |taal=nl-NL}}</ref> De onderwijsinspectie heeft vooral kritiek over de manier van doelen stellen, en dat er niet duidelijk is welke resultaten het Agora-onderwijs opleveren. De schoolleider (Fasen) reageert daarop "dat het lastig is aan te tonen wat zijn concept oplevert", juist omdat men niet met cijfers werkt. | ||
Ook onderwijswetenschapper Casper Hulshof, verbonden aan de [[Universiteit Utrecht]], vindt dat er kritisch dient te worden gekeken naar de effectiviteit van nieuwe concepten als Agora. Hulshof onderzoekt welke schoolsoorten wel of niet werken. Vooral voor beginnende leerlingen acht Hulshof het Agora-concept ongeschikt als onderwijsmethode. Vaak mankeert de onderwijskundige onderbouwing van een schoolconcept, maar men gaat vaak uit van een bepaald gevoel wat onderwijs zou moeten zijn.<ref> | Ook onderwijswetenschapper Casper Hulshof, verbonden aan de [[Universiteit Utrecht]], vindt dat er kritisch dient te worden gekeken naar de effectiviteit van nieuwe concepten als Agora. Hulshof onderzoekt welke schoolsoorten wel of niet werken. Vooral voor beginnende leerlingen acht Hulshof het Agora-concept ongeschikt als onderwijsmethode. Vaak mankeert de onderwijskundige onderbouwing van een schoolconcept, maar men gaat vaak uit van een bepaald gevoel wat onderwijs zou moeten zijn.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2279906-onderwijsinspectie-kritisch-over-conceptscholen-resultaten-vaak-niet-helder |titel=Onderwijsinspectie kritisch over conceptscholen: 'Resultaten vaak niet helder' |datum=2019-04-10 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://onderzoekonderwijs.net/2019/05/19/agora-doet-oproep-aan-wetenschappers/ |titel=Agora doet oproep aan wetenschappers |datum=2019-05-19 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=Blogcollectief Onderzoek Onderwijs |taal=nl}}</ref> Onderzoekster Gerda Geerdink is volgens de [[HAN University of Applied Sciences|HAN]] een vergelijkbare mening toebedeeld.<ref>{{Citeer web |url=https://www.han.nl/artikelen/2020/12/is-onderwijsvernieuwing-wel-onderwijsverbetering/ |titel=Is onderwijsvernieuwing wel onderwijsverbetering? |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.han.nl |taal=nl}}</ref> Onderzoeker Jos Claessen van de Open Universiteit Heerlen vindt bovendien dat Agorascholen meer aandacht moeten geven aan bepaalde vakken, zoals wiskunde.<ref>{{Citeer web |url=https://www.1limburg.nl/nieuws/1722696/agoraschool-moet-meer-aandacht-geven-aan-hoofdvakken |titel='Agoraschool moet meer aandacht geven aan hoofdvakken' |achternaam=Parren |voornaam=Deborah |datum=2022-04-16 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.1limburg.nl |taal=nl}}</ref> | ||
== Landelijke veranderingen == | == Landelijke veranderingen == | ||
In 2018 hebben de eerste Agora-leerlingen aan de [[Nikée]]-school in [[Roermond (stad)|Roermond]] examen gedaan.<ref> | In 2018 hebben de eerste Agora-leerlingen aan de [[Nikée]]-school in [[Roermond (stad)|Roermond]] examen gedaan.<ref>{{Citeer web |url=https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2236464-eerste-leerlingen-agora-school-geslaagd-wij-waren-de-proefkonijnen |titel=Eerste leerlingen Agora-school geslaagd: 'Wij waren de proefkonijnen' |datum=2018-06-14 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=nos.nl |taal=nl}}</ref> De eerste resultaten werden positief ontvangen. Dit resulteerde in de start van meerdere Agora-scholen door heel Nederland, waar eveneens positieve geluiden te horen zijn.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=LeughJY39Ic Youtube: KWC 1e geslaagden Agora-onderwijs 04-06-2020] Geraadpleegd 07-01-2023</ref> Veel reguliere scholen zijn inmiddels gestart met een Agora-klas, naast het reguliere onderwijsaanbod.<ref>{{Citeer web |url=https://www.xplore.nl/ |titel=Xplore Agora Amsterdam - vmbo-t {{!}} havo {{!}} vwo - Xplore Agora Amsterdam |datum=2020-06-29 |bezochtdatum=2023-01-09 |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://agoraleiden.nl/onderwijs/waarom-agora-onderwijs/ |titel=Waarom Agora onderwijs? |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=Agora Leiden |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://myprivacy.dpgmedia.nl/consent?siteKey=mcv8h7juKXm7kdOx&callbackUrl=https%3A%2F%2Fwww.ed.nl%2Fprivacy-gate%2Faccept-tcf2%3FredirectUri%3D%252Fde-peel%252Fcommanderij-college-wil-starten-met-agora-onderwijs-dit-is-niet-geschikt-voor-leerlingen-die-achterover-willen-leunen~ae10aba6%252F%253Freferrer%253Dhttps%253A%252F%252Fwww.google.nl%252F%2526cb%253Da077dc0e75d23849b145de00c207a284%2526auth_rd%253D1 |titel=Commanderij College wil starten met Agora-onderwijs: ‘Dit is niet geschikt voor leerlingen die achterover willen leunen’ |auteur=Twan Linders |datum=22 februari 2022 |bezochtdatum=2023-01-08 |werk=Eindhovens Dagblad |uitgever=DPG Media |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.destadgorinchem.nl/lokaal/onderwijs/827497/onderzoek-naar-agora-onderwijs-wij-hebben-een-droom-wie-haakt-a |titel=Onderzoek naar Agora-onderwijs: ‘Wij hebben een droom. Wie haakt aan?’ |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.destadgorinchem.nl |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.cvo-av.nl/agora/ |titel=Agora onderwijs {{!}} CVO-AV |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.cvo-av.nl |taal=nl}}</ref> Echter, niet overal wordt het Agora-onderwijs met gejubel ontvangen, zoals in de [[Venlo (gemeente)|gemeente Venlo]]; daar moet men eerst 300 handtekeningen hebben verzameld om een Agora-school binnen de gemeentegrenzen te mogen beginnen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.1limburg.nl/nieuws/1807436/bijna-300-intentieverklaringen-nodig-voor-agora-school |titel=Bijna 300 intentieverklaringen nodig voor Agora-school |achternaam=Venlo) |voornaam=Maarten Bastiaens (Omroep |datum=2022-07-21 |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.1limburg.nl |taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://omroepvenlo.nl/nieuws/artikel/116578170/vernieuwd-plan-voor-agora-onderwijs |titel=Omroep Venlo - Vernieuwd plan voor Agora-onderwijs |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=omroepvenlo.nl |taal=nl}}</ref> | ||
== Agora-onderwijs in Vlaanderen == | |||
In navolging van Nederland werd de eerste Agora-school voor [[Secundair onderwijs in Vlaanderen|secundair onderwijs]] in Vlaanderen geopend. De Met, in de Leuvense deelgemeente [[Kessel-Lo]], opende in 2019.<ref>{{Citeer web |url=https://dnsleuven.jimdofree.com/project-agora-vlaanderen/ |titel=Agora Vlaanderen |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=De website van dnsleuven! |taal=nl-NL}}</ref> In 2021 opende De Met ook afdelingen in [[Sint-Katelijne-Waver]] en in 2022 in [[Tielt-Winge]]. Voor het lager onderwijs werd er een nieuwe kleuter- en basisschool (onderdeel van het Koninklijk Atheneum in [[Zottegem]]) ontworpen met veel gevarieerde ruimtes die gebruikt kunnen worden voor verschillende doeleinden. De onderwijsmethode van De Met is gebaseerd op die van de Niekée-school in Roermond. | |||
Net zoals in Nederland ligt de nadruk op zelfsturing door de leerlingen, maar krijgen zij op De Met extra les in vakken zoals Frans en wiskunde die meer herhaling behoeven. Ondersteuning bij deze vakken krijgen de leerlingen door lesbundels, filmpjes voor zelfstudie en instructie- en vraagmomenten. Ook bij de lessen Frans en wiskunde geldt echter, de lessen hoeven alleen gevolgd te worden door leerlingen die dat noodzakelijk achten. | |||
In 2021 waren er ongeveer 50 scholen die een overstap maakten naar een mengvorm van traditioneel onderwijs en ‘begeleid zelfstandig leren’. Een onderwijsinstelling die deze overstap maakte is 'De Oost-Vlaamse Scholengroep 20' waar ongeveer 6000 leerlingen aan zijn verbonden. Zij hanteren een systeem van ‘team teaching’ waarbij twee of drie klassen worden begeleid door een team van leerkrachten. Binnen dit systeem ligt de nadruk op het bewustzijn van de leerlingen rond wat zij hebben geleerd.<ref>{{Citeer nieuws |achternaam=De Preter |voornaam=Wim |titel=Dit is de meest innovatieve school van Vlaanderen |url=https://www.tijd.be/de-tijd-vooruit/innovatie/dit-is-de-meest-innovatieve-school-van-vlaanderen/10295749.html |werk=De Tijd |datum=3 april 2021 |bezochtdatum=2023-01-09 |taal=nl}}</ref> | |||
{{Appendix|2= | Binnen het GO! Atheneum in [[Geraardsbergen]] is een Agora-klas. Uit gesprekken met oud-leerlingen kwam naar voren dat het traditionele onderwijs niet altijd aansloot bij de voorbereiding op het [[hoger onderwijs]]. Om die reden werd een Agora-klas opgericht die werkt met de pijlers van leerplezier, verbondenheid, eigenaarschap en kritisch denken.<ref>{{Citeer web |url=https://www.veranderwijs.nu/verhaal/agora-een-forum-voor-zelfsturend-leren |titel=Agora, een forum voor zelfsturend leren {{!}} Veranderwijs.nu |bezochtdatum=2023-01-09 |werk=www.veranderwijs.nu}}</ref>{{Appendix|2= | ||
* {{Aut|Sjef Drummen}}, 2019, ''Catharsia'', H. Tonnaer B.V., Drukkerij Uitgeverij, {{ISBN|9789073806313}} | * {{Aut|Sjef Drummen}}, 2019, ''Catharsia'', H. Tonnaer B.V., Drukkerij Uitgeverij, {{ISBN|9789073806313}} | ||
* [http://janfasen.nl/2022/04/16/agora-leerlingen-doen-het-goed-in-het-hoger-onderwijs/ Blog: Agora-leerlingen doen het goed in het hoger onderwijs] | * [http://janfasen.nl/2022/04/16/agora-leerlingen-doen-het-goed-in-het-hoger-onderwijs/ Blog: Agora-leerlingen doen het goed in het hoger onderwijs] | ||
Regel 53: | Regel 62: | ||
[[Categorie:Agora-onderwijs| ]] | [[Categorie:Agora-onderwijs| ]] | ||
[[Categorie:Onderwijsvorm]] | [[Categorie:Onderwijsvorm]] | ||
Versie van 29 okt 2023 17:27
Agora-onderwijs is een onderwijsvorm die uitgaat van volledige autonomie van het lerende kind en zijn of haar leervraag.
Ontstaan
Agora-onderwijs is in 2013 in Nederland ontstaan nadat vier docenten een eerste "visiedocument" schreven. De insteek hierbij was om vernieuwend te zijn op het gebied van onderwijs, anders dan de bestaande vrije onderwijsvormen. Een van de grondleggers is Sjef Drummen, wiens school in Roermond als de eerste Agora-school in Nederland wordt gezien. In zijn boek Catharsis zet hij zich af tegen de idee dat onderwijs puur kennisoverdracht moet zijn.[1]
Herkomst van de naam
Het Griekse woord Agora betekent "plein". De oprichters van deze onderwijsvorm zien het leerproces dan ook als een leerplein, waar leerlingen in een open omgeving hun mogelijkheden ontdekken. Het motto van de onderwijsvorm is dan ook "Je kunt een mens niets leren, je kunt hem alleen helpen het zelf te ontdekken in zichzelf", naar een uitspraak van Galileo Galilei.[2][3].
Kenmerken van Agora-onderwijs
De leervraag van de leerling staat binnen het Agora-onderwijs centraal, zonder beperking van de lesmethode. Paradoxaal genoeg is Agora-onderwijs een lesmethode op zichzelf. De nieuwsgierigheid van de leerling is hierbij leidend: elke leerling heeft een eigen coach die de leerling begeleidt, en samen met de leerling bepaalt welke stap wanneer zinvol is en wat niet. Toch betekent deze vrijheid niet dat het leerproces vrijblijvend is; aan het einde van de opleiding doet de leerling wel degelijk examen.
Agora-onderwijs is maatwerkonderwijs. Hierbij staat de leervraag centraal, in plaats van vakken of een onderwijsmethode. Docenten worden in het Agora-onderwijs coaches genoemd. Elke leerling heeft zijn/haar eigen coach die stimuleert, inspireert, adviseert, en terugkoppeling geeft aan de hand van de zelfgekozen leeropdracht. Deze leeropdrachten worden onderverdeeld in vijf segmenten:
- Wetenschap
- Kunst en kunstzinnigheid
- Maatschappij
- Sociaal-ethisch segment
- Spiritualiteit
Hierbij speelt gedurende het hele proces de ouder een belangrijke rol.
Voor- en nadelen Agora-onderwijs
Voordelen
- De leerling heeft veel keuzevrijheid in wat hij/zij wil leren, en wanneer hij/zij dit wil leren;[4]
- De leerling wordt gemotiveerd op zoek te gaan naar wat hem/haar echt boeit, en deze interesse verder te ontplooien;
- Geen toetsen, proefwerken, enzovoort;
- Geen vast onderwijs-stramien, de interesse van de leerling is leidend;
- Geen vaste leerniveaus (dus geen indeling in VMBO, HAVO, VWO);
Nadelen
- Geen toetsing, men komt er pas achter wat de leerling daadwerkelijk heeft geleerd tijdens het examen;
- Digitaal leren behoort niet tot de opties;.[5]
- Het is vooralsnog niet duidelijk wat de resultaten zijn[6]
- Voor beginnende leerlingen lijkt het concept niet geschikt als onderwijsmethode;[6]
- Het wordt niet duidelijk of Agora wel een verbetering is voor het onderwijs;[7]
- Er is onvoldoende aandacht voor bepaalde vakken.[8]
Kritiek Onderwijsinspectie
De onderwijsinspectie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zet vraagtekens bij het concept van het Agora-onderwijs.[9][10][11] De onderwijsinspectie heeft vooral kritiek over de manier van doelen stellen, en dat er niet duidelijk is welke resultaten het Agora-onderwijs opleveren. De schoolleider (Fasen) reageert daarop "dat het lastig is aan te tonen wat zijn concept oplevert", juist omdat men niet met cijfers werkt.
Ook onderwijswetenschapper Casper Hulshof, verbonden aan de Universiteit Utrecht, vindt dat er kritisch dient te worden gekeken naar de effectiviteit van nieuwe concepten als Agora. Hulshof onderzoekt welke schoolsoorten wel of niet werken. Vooral voor beginnende leerlingen acht Hulshof het Agora-concept ongeschikt als onderwijsmethode. Vaak mankeert de onderwijskundige onderbouwing van een schoolconcept, maar men gaat vaak uit van een bepaald gevoel wat onderwijs zou moeten zijn.[12][13] Onderzoekster Gerda Geerdink is volgens de HAN een vergelijkbare mening toebedeeld.[14] Onderzoeker Jos Claessen van de Open Universiteit Heerlen vindt bovendien dat Agorascholen meer aandacht moeten geven aan bepaalde vakken, zoals wiskunde.[15]
Landelijke veranderingen
In 2018 hebben de eerste Agora-leerlingen aan de Nikée-school in Roermond examen gedaan.[16] De eerste resultaten werden positief ontvangen. Dit resulteerde in de start van meerdere Agora-scholen door heel Nederland, waar eveneens positieve geluiden te horen zijn.[17] Veel reguliere scholen zijn inmiddels gestart met een Agora-klas, naast het reguliere onderwijsaanbod.[18][19][20][21][22] Echter, niet overal wordt het Agora-onderwijs met gejubel ontvangen, zoals in de gemeente Venlo; daar moet men eerst 300 handtekeningen hebben verzameld om een Agora-school binnen de gemeentegrenzen te mogen beginnen.[23][24]
Agora-onderwijs in Vlaanderen
In navolging van Nederland werd de eerste Agora-school voor secundair onderwijs in Vlaanderen geopend. De Met, in de Leuvense deelgemeente Kessel-Lo, opende in 2019.[25] In 2021 opende De Met ook afdelingen in Sint-Katelijne-Waver en in 2022 in Tielt-Winge. Voor het lager onderwijs werd er een nieuwe kleuter- en basisschool (onderdeel van het Koninklijk Atheneum in Zottegem) ontworpen met veel gevarieerde ruimtes die gebruikt kunnen worden voor verschillende doeleinden. De onderwijsmethode van De Met is gebaseerd op die van de Niekée-school in Roermond.
Net zoals in Nederland ligt de nadruk op zelfsturing door de leerlingen, maar krijgen zij op De Met extra les in vakken zoals Frans en wiskunde die meer herhaling behoeven. Ondersteuning bij deze vakken krijgen de leerlingen door lesbundels, filmpjes voor zelfstudie en instructie- en vraagmomenten. Ook bij de lessen Frans en wiskunde geldt echter, de lessen hoeven alleen gevolgd te worden door leerlingen die dat noodzakelijk achten.
In 2021 waren er ongeveer 50 scholen die een overstap maakten naar een mengvorm van traditioneel onderwijs en ‘begeleid zelfstandig leren’. Een onderwijsinstelling die deze overstap maakte is 'De Oost-Vlaamse Scholengroep 20' waar ongeveer 6000 leerlingen aan zijn verbonden. Zij hanteren een systeem van ‘team teaching’ waarbij twee of drie klassen worden begeleid door een team van leerkrachten. Binnen dit systeem ligt de nadruk op het bewustzijn van de leerlingen rond wat zij hebben geleerd.[26]
Binnen het GO! Atheneum in Geraardsbergen is een Agora-klas. Uit gesprekken met oud-leerlingen kwam naar voren dat het traditionele onderwijs niet altijd aansloot bij de voorbereiding op het hoger onderwijs. Om die reden werd een Agora-klas opgericht die werkt met de pijlers van leerplezier, verbondenheid, eigenaarschap en kritisch denken.[27]