Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Hofland (geslacht): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hofland_(geslacht)&oldid=56732673 15 jul 2020 Gen.hofland)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hofland_(geslacht)&oldid=56941227 18 aug 2020 ‎ Gen.hofland)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Wapen van Hofland.png|miniatuur|Wapen van Hofland]]
[[Bestand:Wapen van Hofland.png|miniatuur|Wapen van Hofland]]
'''Hofland''' (ook: '''van Hofland''') is de naam van een [[Nederlands]] tot de [[Middeleeuwen|middeleeuwse]] [[Oeradel|adel]] behorend geslacht dat van oorsprong uit [[Kennemerland]] komt en later bestuurders in [[Baljuwschap Schieland|Schieland]] en [[Baljuwschap Rijnland|Rijnland]] voortbracht. Het geslacht is in de 13e eeuw ontstaan uit de [[Van Rietwijk|Heeren van Rietwijk]]. De [[Genealogie (geschiedkunde)|genealogie]] van het geslacht van Hofland in kennemerland kan gevonden worden op de pagina van de Heeren van Rietwijk.
'''Hofland''' (ook: '''van Hofland''') is de naam van een oud-[[Adel|adelijk]] geslacht uit [[Graafschap Holland|Holland]] dat van oorsprong uit [[Kennemerland]] komt en later bestuurders [[Baljuwschap Rijnland|Rijnland]] en [[Baljuwschap Schieland|Schieland]] voortbracht. Het geslacht is in de 13e eeuw ontstaan uit de heren [[van Rietwijk]].


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
=== Oorsprong ===
Het [[Familie (verwanten)|geslacht]] ontleent zijn naam aan het het [[Graafschap Holland|grafelijk]] domeinhof in [[Heemskerk]] en [[Beverwijk]]. De zogenoemde “Curtis Hofland” strekte van [[Velsen]] tot Heemskerk en [[Assum]]. Het grafelijke domeinhof heeft 3 hoofdgebouwen gehad, een van deze hoofdgebouwen lag vermoedelijk op de plek waar het latere [[Huis Hofland]] is gebouwd bij het huidige [[Noorddorp]] in Heemskerk. De andere hoofdgebouwen waren [[Huis Meresteyn]], op de grens van Heemskerk en [[Wijk aan Zee en Duin|Wijk aan Duin]], en het kasteel van [[Albert Banjaert]] te Beverwijk.


=== Kennemerland ===
Het geslacht Hofland is vermoedelijk ontstaan toen ca. 1260 een telg uit het geslacht Van Rietwijk na koop van Wouter [[Huis Egmont|van Egmond]] van de 'Curtis Hoflant' in 1248 beleend werd met de [[Heerlijkheid Hofland]]. Deze strekte vermoedelijk van de grens van [[Heemskerk]] en [[Wijk aan Zee en Duin|Wijk aan Duin]] tot aan [[Beverwijk]]. Deze lag ter hoogte van de huidige Hoflanderweg te Beverwijk. Gedurende de 14e eeuw dragen de Heren van Hofland verschillende bezittingen op aan Wouter van Heemskerk.
[[Bestand:Hendrik de Leth (1703–1766), Afb OSM100244000001.jpg|miniatuur|Huis Hofland in 1703 (toen 'De Vlotter')]]
[[Bestand:Hendrik de Leth (1703–1766), Afb OSM100244000001.jpg|miniatuur|Huis Hofland in 1703 (toen 'De Vlotter')]]
Het geslacht houdt tot halverwege de 15e eeuw het Huis Hofland in bezit waarna het wordt overgedragen aan de secretaris van de [[leenheer]]. Het huis wordt in de 17e eeuw ook wel de [[Ridderhofstad|riddermatige hofstede]] "Jagerlust" of "De Vlotter" genoemd na een wisseling van eigenaren. Van het kasteel is niet veel meer over, rond 1854 werd de huidige boerderij gebouwd aan de Rijksstraatweg.
Het Huis Hofland werd halverwege de [[13e eeuw]] gebouwd en wordt in [[1260]] voor het eerst vermeld. Het kasteel maakte deel uit van de deel uit van de serie kastelen ter verdediging tegen de west-friesen gedurende de [[West-Friese Oorlogen|West-friese oorlog]]. De eerste vermelding in de leenregister is wanneer [[Gerard van Hofland|Gerard II van Hofland]] het in [[1380]] opdraagt aan [[Wouter van Heemskerk]] als eigen bezit. Het is dus tot die tijd [[Allodiaal eigendom en erfelijk bezit|allodiaal]] bezit geweest waarna het in [[1390]] in leen wordt gegeven aan de deze eerder genoemde Gerard. Het huis is tot [[1444]] in het bezit geweest van het geslacht Hofland waarna deze wordt overgedragen aan de secretaris van de leenheer, Banjaart Saay. De bijbehorende [[hoge heerlijkheid]] van het [[Heerlijkheid hofland|Hofland]], strekkende van de grens van Heemskerk en Wijk aan Duin tot aan Beverwijk, gaat in 1455 over op [[Gerrit van Assendelft (15e eeuw)|Gerard van Assendelft]]. Het huis komt in de [[17e eeuw]] voor als [[Ridderhofstad|riddermatige hofstede]] “De Vlotter” en nog later als “Jagerlust” wat refereert naar de toenmalige functie als jachthuis. Van het kasteel is niet veel meer over, rond [[1854]] werd de huidige boerderij gebouwd aan de Rijksstraatweg.


In 1378 koopt Gerard van Hofland een groot stuk land in het [[Ambachtsheerlijkheid|ambacht]] Beverwijk met 6 verschillende hofstede's, het is nog niet helemaal duidelijk om welke huizen dit gaat maar het is wel zeker dat de familie Hofland in de 13e en 14e eeuw een welvarend geslacht moet zijn geweest in midden Kennemerland.
=== Ontstaan ===
[[Bestand:21210 Kasteel Assumburg 2.jpg|miniatuur|Slot Assumburg]]
Het geslacht is ontstaan toen [[Hugo van Rietwijk|Hugo I van Rietwijk]], zoon van [[Dirk van Rietwijk|Dirk I van Rietwijk]] (veldheer in de [[Loonse Oorlog|Loonse oorlog]]), het goed Hofland verwierf na zijn verdienste in de west friese oorlog. Hij liet er een kasteel bouwen en wordt gezien als de stamhouder van het geslacht. Mogelijk was zijn vader, Dirk I van Rietwijk, ook al heer van Hofland maar het huis zelf is door Hugo gebouwd. Naast het Huis Hofland liet hij vermoedelijk ook het [[Slot Assumburg]] bouwen. Zijn zoon, [[Willem van Rietwijk|Willem I van Rietwijk]] genaamd van Velsen, wordt als eerste bekende eigenaar vermeld van het slot. Aangezien het feit dat hij in [[1248]] enkel voorkomt als Hugo van Rietwijk en zijn zonen wel voorkomen als Van Hofland en Hoflandsz kunnen we aannemen dat het na 1248 gebouwd moet zijn en dat het voor 1260 voltooid was. Toen Hugo overleed ging het Huis en de heerlijkheid Hofland naar zijn zoon Dirk. Het Slot Assumburg en de heerlijkheid Rietwijk ging naar zijn zoon Willem.


=== Rijn- en Schieland ===
=== Verplaatsing naar Rijn- en Schieland ===
Naast de bezittingen in Kennemerland heeft de familie ook verschillende bezittingen in Rijnland en dan voornamelijk in [[Rijswijk (Zuid-Holland)|Rijswijk]]. Dit blijkt maar weer uit het feit dat Hugo van Hofland (ovl. 1339), een van de eerst bekende telgen van dit geslacht, als een van de eerste mensen begraven ligt in [[Oude Kerk (Delft)|Oude Kerk]] te [[Delft]].
[[Bestand:SA 38217-Het Huis Kostverloren aan de Amstel2.jpg|miniatuur|Huis Kostverloren]]
Gedurende de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]] worden steeds meer bezittingen ondergebracht in de Kerk. Het is duidelijk dat het geslacht het grafelijke gezag niet meer zeker vond. Al in [[1343]], 7 jaar voor de start van Hoekse en Kabeljauwse twisten, wordt een groot deel van het vermogen van de familie ondergebracht in verschillende [[Vicarie|vicariën]], zowel in de kerk te Velsen als in Beverwijk. Ook is het geslacht sinds [[1378]], wanneer Gerard van Hofland 6 verschillende hofstede’s en akkers koopt te Beverwijk, leenroerig aan de [[Sint-Adelbertabdij|abdij van Egmond]]. Enkele jaren later in [[1382]] wordt Gerard zelf [[geestelijke]] bij de abdij.  Na [[1459]] komt het geslacht niet meer voor in Kennemerland en verplaatsten zich zuidelijker. [[Dirk Hofland|Dirk IV van Hofland]] wordt nog vermeld in de eerste helft van de [[15e eeuw]] met “4 morgen land in [[Ouder-Amstel|Ouderamstel]] met huizing en hofstede, die begraven is, gemeen in 9 [[Morgen (oppervlaktemaat)|morgen]], genaamd Ottenweer”, mogelijk het latere [[Het Huis Kostverloren aan de Amstel|Huis Kostverloren]], waar hij leenroerig is aan de hofstede Nijenrode.  


In de 15e eeuw vind er een verplaatsing plaats naar eerst Rijn- en dan Schieland waarna het nog voor meer dan twee eeuwen bestuurders voortbrengt in deze respectievelijke baljuwschappen.
Het eerste telg dat genoemd wordt in Rijn- en Schieland is Hugo van Hofland, zoon van Hugo van Rietwijk. Deze houd grond in [[Rijswijk (Zuid-Holland)|Rijswijk]] waar hij op woont. Hugo is ook als een van de eerste mensen begraven in de [[Oude Kerk (Delft)|Oude Kerk]] te [[Delft]]. De verbondenheid met het gebied was er dus zeker waardoor de schakel ernaar toe eenvoudiger was.


Tot eind 16e eeuw is de familie ook in bezit van de hofstede van Foreest te [[Crooswijk|Crooswijck]] die dan wordt verkocht aan [[Gerrit van Assendelft (16e eeuw)|Gerrit van Assendelft]]. Het is niet helemaal duidelijk waar dit bezit vandaan is gekomen maar het is vermoedelijk voor meerdere eeuwen in familiebezit geweest en deels verwoest tijdens de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]] tijdens de [[Inname van Rotterdam (1488)|Inname van Rotterdam]] in 1488.  
De echte manifestering van het geslacht in Rijn- en Schieland gebeurd echter pas in de tweede helft van de 15e eeuw wanneer Claes Hofland vermeld wordt als bode van de dijkgraaf van Schieland in 1463. De verplaatsing heeft vermoedelijk vanuit [[Seghwaert|Zegwaard]] plaatsgevonden waar zij 55 morgen (ca. 47 hectare) land hadden. Zij resideerden voornamelijk in [[Leiden]] waar zij als [[welgeborenen]] deel waren van de [[vierschaar]]. Gerrit Aertsz Hofland wordt vermeld als woonende te Leiden met een huizing en hofstede en een “schoone en pleysante welgelegen wooning als huis, stalling, wagenhuis twee bargen met boomgaard” in de Cley te [[Teylingen (gemeente)|Teylingen]]. In het begin van de [[16e eeuw]] verplaatste de familie grotendeel naar [[Rotterdam]] en de omgelegen [[Ambachtsheerlijkheid|ambachten]]. Tot eind 16e eeuw is de familie ook in bezit van de hofstede van Foreest te [[Crooswijk|Crooswijck]] die dan wordt verkocht aan [[Gerrit van Assendelft (16e eeuw)|Gerrit van Assendelft]].
 
De [[welgeborenen]] (oud-adelijke) stand werden steeds meer ingeperkt in run privileges en gingen een steeds minder grote rol spelen in de bestuurlijke organen. Zo ook voor de Hoflanden, in het einde van de periode van de regenten en stadse elites verloor de familie steeds meer macht aan de gegoede burgerij (rengenten) waarna zij zich grotendeels terug trokken tot buiten de stad.


De [[welgeborenen]] (oud-adelijke) stand werden steeds meer ingeperkt in run privileges en gingen een steeds minder grote rol spelen in de bestuurlijke organen. Zo ook voor de Hoflanden, in het einde van de periode van de regenten en stadse elites verloor de familie steeds meer macht aan de gegoede burgerij (rengenten) waarna zij zich grotendeels terug trokken tot buiten de stad.  [[File:Frans Hals - De officieren van de Sint-Adriaansdoelen.jpg|thumb|Schilderij van [[Frans Hals]] getiteld ''[[De officieren van de Sint-Adriaansdoelen]]'' uit 1633. De meest linkse figuur is Jacob Hofland]]
=== Vrouwelijke lijn ===
=== Vrouwelijke lijn ===
Bijzonder is dat het meerdere malen voorkomt dat de naam wordt doorgegeven via de vrouwelijke lijn. Door het doorgeven van de naam Hofland via de vrouwelijke lijn (dit gebeurt maar liefst drie keer binnen één generatie) zijn er verschillende takken van de familie ontstaan. Deze zijn hieronder aangegeven door het huwelijk met de man ook aan te geven.
Bijzonder is dat het meerdere malen voorkomt dat de naam wordt doorgegeven via de vrouwelijke lijn. Door het doorgeven van de naam Hofland via de vrouwelijke lijn (dit gebeurt maar liefst drie keer binnen één generatie) zijn er verschillende, niet-adelijke, takken van de familie ontstaan. Deze zijn hieronder aangegeven door het huwelijk met de man ook aan te geven.


=== Schrijfwijze ===
=== Schrijfwijze ===
De naam werd vroeger zowel met als zonder 'van' geschreven. Deze namen werden door elkaar gebruikt. Door de eeuwen heen is de schrijfwijze van de naam steeds veranderd. In de 14e eeuw werd de naam vaak aangeduid met 'Van Hofland', terwijl vanaf de 15e en 16e eeuw veelal gekozen wordt voor 'Hoflan(d)t' of 'Hofflan(d)t'. Tegenwoordig wordt de schrijfwijze 'Hofland' gehomologeerd.
De naam werd vroeger zowel met als zonder 'van' geschreven. Deze namen werden door elkaar gebruikt. Door de eeuwen heen is de schrijfwijze van de naam steeds veranderd. In de 14e eeuw werd de naam vaak aangeduid met 'Van Hofland', terwijl vanaf de 15e en 16e eeuw veelal gekozen wordt voor 'Hoflan(d)t' of 'Hofflan(d)t'. Tegenwoordig wordt de schrijfwijze 'Hofland' gehomologeerd.
== Heren van Hofland ==
* [[Dirk I van Rietwijk|Dirk I]], 1e heer van Hofland (ca. 1205), ridder, veldheer aan de kant van [[Willem I van Holland]] gedurende de [[Loonse Oorlog|Loonse oorlog]], bouwheer [[Slot den Cruyt]] te [[Rinnegom|Rinneghem]].
* [[Hugo I van Rietwijk|Hugo I]], 2e heer van Hofland (ca. 1248), ridder, vocht onder [[Willem II van Holland]] tegen de [[West-Friese Oorlogen|West-friesen]].
* [[Dirk II van Hofland|Dirk II]], 3e heer van Hofland († 1339)
* [[Dirk III van Hofland|Dirk III]], 4e heer van Hofland († 1383)
* [[Gerard I van Hofland|Gerard I]], 5e heer van Hofland († 1394), geestelijke en pastoor
* [[Gerard II van Hofland|Gerard II]], 6e heer van Hofland († 1420), verm. bouwheer [[Het Huis Kostverloren aan de Amstel|Huis Kostverloren]].
* [[Dirk IV van Hofland|Dirk IV]], 7e heer van Hofland († 1455), geestelijke en Kannunik van de [[Premonstratenzers|Ordo Canonici Regularis Praemonstratensis]].
Door het kinderloos sterven van Dirk IV van Hofland verviel de heerlijkheid terug naar de [[Van Polanen|heer van Polanen]]. Waarna het overging naar het [[Van Assendelft|Huis Assendelft]]. Een jongere broer van Dirk, Arend (Arnoud) is de vermoedelijk stamvader van het geslacht in Rijn- en Schieland die hierna volgt.


== Genealogische Schets  ==
== Genealogische Schets  ==
[[Bestand:Familiewapen Hofland.jpg|miniatuur|Wapen van tak Hofland (Bijl), breking door kleurwisseling. Op basis van Pieter Goossens Hofland zijn wapen uit glas-in-lood werk 1602.]]Hieronder volgt de genealogische schets van het geslacht Hofland in Rijn- en Schieland. De genealogische schets van het geslacht in Kennemerland is geplaatst onder de [[Van Rietwijk|Heeren van Rietwijk]].
[[Bestand:Familiewapen Hofland.jpg|miniatuur|Wapen van tak Hofland (Bijl), breking door kleurwisseling. Op basis van Pieter Goossens Hofland zijn wapen uit glas-in-lood werk 1602.]]Hieronder volgt de genealogische schets van het geslacht Hofland in Rijn- en Schieland.  
*'''Claes Hofland''' (geb. 1420), bode van de dijkgraaf van Schieland
*'''Claes Hofland''' (geb. 1420), bode van de dijkgraaf van Schieland
**'''Aert Claesz. Hofland''' (geb. 1463), heemraadsbode van Schieland, schout van Zegwaard.
**'''Arend (Aert) Claesz. Hofland''' (geb. 1463), heemraadsbode van Schieland, schout van Zegwaard.
***'''Claes Aertsz Hofland''' (geb. 1490), bode en baljuw van Rijnland.
***'''Claes Aertsz Hofland''' (geb. 1490), bode en baljuw van Rijnland.
****'''Aert Claesz Hofland''' (geb. 1520), bode, baljuw en dijkgraaf van Schieland, schout van Hilligersberg, Rotteban en Schiebroek, ambachtsbewaarder van Hilligersberg,
****'''Arend (Aert) Claesz Hofland''' (geb. 1520), bode, baljuw en dijkgraaf van Schieland, schout van Hilligersberg, Rotteban en Schiebroek, ambachtsbewaarder van Hilligersberg,
****'''Meynsgen Claesdr. Hofland''' (ovl. 1593) x '''Pieter (N.N.)''', bezat Huis ten Hoeck in Hilligersberg
****'''Meynsgen Claesdr. Hofland''' (ovl. 1593) x '''Pieter (N.N.)''', bezat Huis ten Hoeck in Hilligersberg
*****'''Claes Pietersz. Hofland''' (ovl. 1614), bezat Huis ten Hoeck, ambachtsbewaarder van Hilligersberg
*****'''Claes Pietersz. Hofland''' (ovl. 1614), bezat Huis ten Hoeck, ambachtsbewaarder van Hilligersberg
Regel 42: Regel 58:
********'''Adrianus Abrahamsz. Hofland''' (geb. 1657), schout van Wildevenen en Moerkapelle.
********'''Adrianus Abrahamsz. Hofland''' (geb. 1657), schout van Wildevenen en Moerkapelle.
*******'''Cornelis Gerritsz. Hofland''' (geb. 1622), bode van Bleiswijk
*******'''Cornelis Gerritsz. Hofland''' (geb. 1622), bode van Bleiswijk
******'''Arent Pietersz. Hofland''' (geb. 1603), notaris te Rotterdam
******'''Arend Pietersz. Hofland''' (geb. 1603), notaris te Rotterdam
*******'''Pieter Arentsz. Hofland''' (ovl. 1674), advocaat te Rotterdam
*******'''Pieter Arentsz. Hofland''' (ovl. 1674), advocaat te Rotterdam
****'''Maertgen Gerritsdr. Hofland''' (ovl. 1572) x '''Cornelis Cornelisz. Snijer''' (ovl. 1570)
****'''Maertgen Gerritsdr. Hofland''' (ovl. 1572) x '''Cornelis Cornelisz. Snijer''' (ovl. 1570)

Versie van 2 sep 2020 09:18

Bestand:Wapen van Hofland.png
Wapen van Hofland

Hofland (ook: van Hofland) is de naam van een oud-adelijk geslacht uit Holland dat van oorsprong uit Kennemerland komt en later bestuurders Rijnland en Schieland voortbracht. Het geslacht is in de 13e eeuw ontstaan uit de heren van Rietwijk.

Geschiedenis

Oorsprong

Het geslacht ontleent zijn naam aan het het grafelijk domeinhof in Heemskerk en Beverwijk. De zogenoemde “Curtis Hofland” strekte van Velsen tot Heemskerk en Assum. Het grafelijke domeinhof heeft 3 hoofdgebouwen gehad, een van deze hoofdgebouwen lag vermoedelijk op de plek waar het latere Huis Hofland is gebouwd bij het huidige Noorddorp in Heemskerk. De andere hoofdgebouwen waren Huis Meresteyn, op de grens van Heemskerk en Wijk aan Duin, en het kasteel van Albert Banjaert te Beverwijk.

Bestand:Hendrik de Leth (1703–1766), Afb OSM100244000001.jpg
Huis Hofland in 1703 (toen 'De Vlotter')

Het Huis Hofland werd halverwege de 13e eeuw gebouwd en wordt in 1260 voor het eerst vermeld. Het kasteel maakte deel uit van de deel uit van de serie kastelen ter verdediging tegen de west-friesen gedurende de West-friese oorlog. De eerste vermelding in de leenregister is wanneer Gerard II van Hofland het in 1380 opdraagt aan Wouter van Heemskerk als eigen bezit. Het is dus tot die tijd allodiaal bezit geweest waarna het in 1390 in leen wordt gegeven aan de deze eerder genoemde Gerard. Het huis is tot 1444 in het bezit geweest van het geslacht Hofland waarna deze wordt overgedragen aan de secretaris van de leenheer, Banjaart Saay. De bijbehorende hoge heerlijkheid van het Hofland, strekkende van de grens van Heemskerk en Wijk aan Duin tot aan Beverwijk, gaat in 1455 over op Gerard van Assendelft. Het huis komt in de 17e eeuw voor als riddermatige hofstede “De Vlotter” en nog later als “Jagerlust” wat refereert naar de toenmalige functie als jachthuis. Van het kasteel is niet veel meer over, rond 1854 werd de huidige boerderij gebouwd aan de Rijksstraatweg.

Ontstaan

Bestand:21210 Kasteel Assumburg 2.jpg
Slot Assumburg

Het geslacht is ontstaan toen Hugo I van Rietwijk, zoon van Dirk I van Rietwijk (veldheer in de Loonse oorlog), het goed Hofland verwierf na zijn verdienste in de west friese oorlog. Hij liet er een kasteel bouwen en wordt gezien als de stamhouder van het geslacht. Mogelijk was zijn vader, Dirk I van Rietwijk, ook al heer van Hofland maar het huis zelf is door Hugo gebouwd. Naast het Huis Hofland liet hij vermoedelijk ook het Slot Assumburg bouwen. Zijn zoon, Willem I van Rietwijk genaamd van Velsen, wordt als eerste bekende eigenaar vermeld van het slot. Aangezien het feit dat hij in 1248 enkel voorkomt als Hugo van Rietwijk en zijn zonen wel voorkomen als Van Hofland en Hoflandsz kunnen we aannemen dat het na 1248 gebouwd moet zijn en dat het voor 1260 voltooid was. Toen Hugo overleed ging het Huis en de heerlijkheid Hofland naar zijn zoon Dirk. Het Slot Assumburg en de heerlijkheid Rietwijk ging naar zijn zoon Willem.

Verplaatsing naar Rijn- en Schieland

Bestand:SA 38217-Het Huis Kostverloren aan de Amstel2.jpg
Huis Kostverloren

Gedurende de Hoekse en Kabeljauwse twisten worden steeds meer bezittingen ondergebracht in de Kerk. Het is duidelijk dat het geslacht het grafelijke gezag niet meer zeker vond. Al in 1343, 7 jaar voor de start van Hoekse en Kabeljauwse twisten, wordt een groot deel van het vermogen van de familie ondergebracht in verschillende vicariën, zowel in de kerk te Velsen als in Beverwijk. Ook is het geslacht sinds 1378, wanneer Gerard van Hofland 6 verschillende hofstede’s en akkers koopt te Beverwijk, leenroerig aan de abdij van Egmond. Enkele jaren later in 1382 wordt Gerard zelf geestelijke bij de abdij. Na 1459 komt het geslacht niet meer voor in Kennemerland en verplaatsten zich zuidelijker. Dirk IV van Hofland wordt nog vermeld in de eerste helft van de 15e eeuw met “4 morgen land in Ouderamstel met huizing en hofstede, die begraven is, gemeen in 9 morgen, genaamd Ottenweer”, mogelijk het latere Huis Kostverloren, waar hij leenroerig is aan de hofstede Nijenrode.

Het eerste telg dat genoemd wordt in Rijn- en Schieland is Hugo van Hofland, zoon van Hugo van Rietwijk. Deze houd grond in Rijswijk waar hij op woont. Hugo is ook als een van de eerste mensen begraven in de Oude Kerk te Delft. De verbondenheid met het gebied was er dus zeker waardoor de schakel ernaar toe eenvoudiger was.

De echte manifestering van het geslacht in Rijn- en Schieland gebeurd echter pas in de tweede helft van de 15e eeuw wanneer Claes Hofland vermeld wordt als bode van de dijkgraaf van Schieland in 1463. De verplaatsing heeft vermoedelijk vanuit Zegwaard plaatsgevonden waar zij 55 morgen (ca. 47 hectare) land hadden. Zij resideerden voornamelijk in Leiden waar zij als welgeborenen deel waren van de vierschaar. Gerrit Aertsz Hofland wordt vermeld als woonende te Leiden met een huizing en hofstede en een “schoone en pleysante welgelegen wooning als huis, stalling, wagenhuis twee bargen met boomgaard” in de Cley te Teylingen. In het begin van de 16e eeuw verplaatste de familie grotendeel naar Rotterdam en de omgelegen ambachten. Tot eind 16e eeuw is de familie ook in bezit van de hofstede van Foreest te Crooswijck die dan wordt verkocht aan Gerrit van Assendelft.

De welgeborenen (oud-adelijke) stand werden steeds meer ingeperkt in run privileges en gingen een steeds minder grote rol spelen in de bestuurlijke organen. Zo ook voor de Hoflanden, in het einde van de periode van de regenten en stadse elites verloor de familie steeds meer macht aan de gegoede burgerij (rengenten) waarna zij zich grotendeels terug trokken tot buiten de stad.

Vrouwelijke lijn

Bijzonder is dat het meerdere malen voorkomt dat de naam wordt doorgegeven via de vrouwelijke lijn. Door het doorgeven van de naam Hofland via de vrouwelijke lijn (dit gebeurt maar liefst drie keer binnen één generatie) zijn er verschillende, niet-adelijke, takken van de familie ontstaan. Deze zijn hieronder aangegeven door het huwelijk met de man ook aan te geven.

Schrijfwijze

De naam werd vroeger zowel met als zonder 'van' geschreven. Deze namen werden door elkaar gebruikt. Door de eeuwen heen is de schrijfwijze van de naam steeds veranderd. In de 14e eeuw werd de naam vaak aangeduid met 'Van Hofland', terwijl vanaf de 15e en 16e eeuw veelal gekozen wordt voor 'Hoflan(d)t' of 'Hofflan(d)t'. Tegenwoordig wordt de schrijfwijze 'Hofland' gehomologeerd.

Heren van Hofland

Door het kinderloos sterven van Dirk IV van Hofland verviel de heerlijkheid terug naar de heer van Polanen. Waarna het overging naar het Huis Assendelft. Een jongere broer van Dirk, Arend (Arnoud) is de vermoedelijk stamvader van het geslacht in Rijn- en Schieland die hierna volgt.

Genealogische Schets

Bestand:Familiewapen Hofland.jpg
Wapen van tak Hofland (Bijl), breking door kleurwisseling. Op basis van Pieter Goossens Hofland zijn wapen uit glas-in-lood werk 1602.

Hieronder volgt de genealogische schets van het geslacht Hofland in Rijn- en Schieland.

  • Claes Hofland (geb. 1420), bode van de dijkgraaf van Schieland
    • Arend (Aert) Claesz. Hofland (geb. 1463), heemraadsbode van Schieland, schout van Zegwaard.
      • Claes Aertsz Hofland (geb. 1490), bode en baljuw van Rijnland.
        • Arend (Aert) Claesz Hofland (geb. 1520), bode, baljuw en dijkgraaf van Schieland, schout van Hilligersberg, Rotteban en Schiebroek, ambachtsbewaarder van Hilligersberg,
        • Meynsgen Claesdr. Hofland (ovl. 1593) x Pieter (N.N.), bezat Huis ten Hoeck in Hilligersberg
          • Claes Pietersz. Hofland (ovl. 1614), bezat Huis ten Hoeck, ambachtsbewaarder van Hilligersberg
            • Aert Claesz. Hofland (geb. 1590), bezat Huis 'Wapen van Roomen', poorter van Rotterdam, procureur van Schieland
      • Gerrit Aertsz. Hofland (geb. 1496), schout van Zegwaard, heemraadsbode van Schieland, heemraadsbode van Rijnland, schout van Hillegersberg en Rotteban, schout van Schiebroek, schout en baljuw van Bleiswijk.
        • Claes Gerritzsz. Hofland (geb. 1526), bode van Schieland.
        • Meynsgen Gerritsdr. Hofland (ovl. 1578) x Goossen Pieterz. Bijl (geb. 1525), schout van Zevenhuizen.
          • Pieter Goossensz. Hofland (geb. 1562), schout en baljuw van Bleiswijk.
            • Gerrit Pietersz. Hofland (geb. 1589), schout, baljuw en ambachtsbewaarder van Bleiswijk
              • Abraham Gerritsz. Hofland (geb. 1621), schout en baljuw van Bleiswijk, procureur van Schieland
                • Adrianus Abrahamsz. Hofland (geb. 1657), schout van Wildevenen en Moerkapelle.
              • Cornelis Gerritsz. Hofland (geb. 1622), bode van Bleiswijk
            • Arend Pietersz. Hofland (geb. 1603), notaris te Rotterdam
              • Pieter Arentsz. Hofland (ovl. 1674), advocaat te Rotterdam
        • Maertgen Gerritsdr. Hofland (ovl. 1572) x Cornelis Cornelisz. Snijer (ovl. 1570)
          • Cornelis Cornelisz. Hofland (ovl. 1624)
            • Gerrit Cornelisz. Hofland (ovl. 1655), schepen van Bleiswijk (tot 1655)
            • Claes Cornelisz. Hofland (ovl. 1680), schepen van Bleiswijk (vanaf 1655)

Wapen

Een keper van sabel (zwart) op een velt van zilver met als helmteken twee afgekapte stokken. Waarvan de linker in zilver en de rechter in sabel. De wapenspruik luid "En attendant j'espère", of in het Nederlands "Al wachtende hoop ik".

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  • Een Schielandse familie Hofland
  • Glas-in-lood-werk van het wapen dat door Pieter Goossens Hoflant, schout en baljuw van Bleyswijck, gevoerd werd in het jaar 1602.
  • Zegel van Aert Claesz. Hoflant dat in 1507 gevoerd werd.
  • Giftboeken van Rotterdam
  • Leenkamer van de graven Holland in Kennemerland
  • Lenen van de hofstede Haarlem, Heemskerk en Velsen (Waterland)
  • Lenen van de Abdij van Egmond
  • Archieven Bleiswijk, Zevenhuizen, Zegwaard en Hillegersberg
rel=nofollow