Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen

De Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen werd in 1854 door het Stadsbestuur van Brugge opgericht als nijverheidsschool met avondleergangen voor kansarme jongeren. Tegenwoordig is het een door de Vlaamse Gemeenschap erkend en gesubsidieerd centrum voor volwassenenonderwijs met opleidingen overdag en ’s avonds voor volwassenen en jongvolwassenen vanaf 16 jaar.

Stichting

Brugge had de eerste industriële revolutie wat gemist. De tweede wou het stadsbestuur daarentegen niet missen. Er was nood aan beter opgeleide jongeren in de bouwsector en de plaatselijke nijverheid. De stad wou hen met een Nijverheidsschool via avondonderwijs beter opleiden. Vanaf 1838 voerde de stedelijke overheid van de Stad Brugge een briefwisseling over de oprichting van een nijverheidsschool. In 1851 werd een commissie o.l.v. de toenmalige gouverneur, Adolphe de Vrière, opgericht om een dergelijke school voor te bereiden. In juni 1852 gaf de gemeenteraad positief advies en in november 1853 zei de Staat de subsidies toe. Op 1 februari 1854 startte de eerste les van de "Ecole Industrielle de Bruges" kon starten. Elementaire wiskunde gegeven door gegeven door Henri-Nicolas Hermans, voorheen leraar aan het gemeentelijk college te Nijvel en aan het Koninklijk Atheneum van Brugge. Dit gratis onderwijs in het Nederlands was uitsluitend voor jongens van minimum 14 jaar. Men telde toen 125 leerlingen waarvan velen uit de Bogaerdenschool, een internaat voor kansarme jongens.

Van Nijverheidsschool tot Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen

Pas in januari 1864 kreeg de Ecole Industrielle de Bruges met François-Auguste Mouzon zijn eerste directeur. Hij had bij zijn aantreden een 100-tal leerlingen, 5 leerkrachten en 1 bewaker. Vanaf 1868 startte het vreemdetalenonderwijs met een cursus Frans, gegeven door directeur François Auguste Mouzon zelf.

In 1881 vormde de stad de in 1717 gestichte Vrije Academie om tot een stedelijke onderwijsinstelling, die in 1891 met de Nijverheidsschool fusioneerde en verhuisde naar de voormalige Bogaerdenschool in de Katelijnestraat. Deze fusie was gebaseerd op de visie dat er gelijkaardige competenties vereist waren voor de soms nog ambachtelijke nijverheid en kunst, zoals bv. tekenen. Eind 19^de eeuw kwam er met de befaamde architect Louis Delacenserie zelfs één gemeenschappelijke directeur voor beide scholen in de Katelijnestraat. In officiële documenten van de 19^de eeuw wordt steevast de term Nijverheidsschool gebruikt om naar de avondschool te verwijzen, ook al heette ze vanaf 1898 officieel Stedelijke Nijverheids- en Handelsschool.

In 1918 kwamen de eerste meisjes onderwijs volgen: steno en dactylografie. Net als voor de jongens, die ruim in de meerderheid waren en lang zouden blijven, was dit onderwijs in de echte zin van sociale promotie. Het waren voornamelijk meisjes die reeds een beroep uitoefenden die deze opleiding als een soort aanvulling volgden. Men volgde een aanvullende opleiding om meer kennis en vaardigheden te verwerven en beter (betaald) werk te krijgen.

In 1935 kwam er een verzelfstandigde Stedelijke Middelbare Nijverheids- en Handelsschool met een eigen directeur. De school had een Nijverheidsafdeling, een Handelsafdeling en een Schildersafdeling. Tot medio de 70-er jaren schommelt het cursistenaantal tussen 200 en 300. Er zijn en 10-tal leerkrachten en 1 directeur. Was het altijd een “Avondschool” in de strikte zin van het woord, dan kwam in 1973 met de eerste namiddagcursus Engels daarin definitief verandering. Later volgden andere namiddagcursussen en in de jaren 80 kwamen er ook voormiddagcursussen. Ondertussen was in 1977 de Nijverheidsschool verhuisd naar de Arsenaalstraat 4 in Brugge. Dit is tot heden ook de hoofdzetel. Directeur Marc Boddaert, in dienst getreden op 1 september 1979, zet, met in het achterhoofd de maatschappelijke ontwikkelingen, volop in op tal van nieuwe opleidingen. Hij verandert de naam van Stedelijke Nijverheids- en Handelsleergangen naar Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen (De Bogaerde). Hij maakt de school duidelijker zichtbaar via aanwezigheid op manifestaties en reclamecampagnes. 5 jaar later wordt al de kaap van 1000 cursisten overschreden. In de jaren tachtig ontstaat het modulair onderwijs als nieuwe organisatievorm naast het bestaande lineaire aanbod. De school neemt hier het voortouw in het ontwikkelen en oprichten van de eerste modulaire taalopleiding in Vlaanderen: Engels voor internationale handel en verkeer. Vanaf 1986 wordt de naam SNT als publicitaire naam ingevoerd. Tegen begin de 90-er jaren zijn 2 grote pijlers binnen het aanbod ontstaan: taalcursussen en cursussen Informatica. Nederlands voor anderstaligen wordt op zeer beperkte schaal gestart in 1992. Het decreet op het volwassenenenonderwijs van 1999 verplicht de scholen van sociale promotie voortaan 'cvo', Centrum voor volwassenenonderwijs, in hun naam toe te voegen.

De internetboom, de toenemende migratie en de grote belangstelling voor taalcursussen zorgen er voor dat de Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen - cvo in 1999 de kaap van 10.000 cursusinschrijvingen overschrijdt. Daarmee behoort het tot de grootste centra voor volwassenenonderwijs in Vlaanderen. Naast het aanbieden van kwaliteitsvol onderwijs onderscheidt het centrum zich vooral door zijn aanbod van ondersteunende activiteiten die de verbondenheid tussen de cursisten, met de opleiding en met het centrum, stimuleren. O.a. binnen- en buitenlandse schoolreizen, lezingen, filmfestivals, toneelvoorstellingen, fuiven zijn jaarlijks terugkerende evenementen. Anno 2017 telt het centrum ruim 15.000 cursusinschrijvingen; goed voor ongeveer 6.500 fysieke cursisten. Het centrum is sedert 1994 tevens aanbieder van volwassenenonderwijs in het Penitentiair Centrum Brugge. Aan de Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen - CVO werken anno 2017 ongeveer 160 personeelsleden inclusief het ondersteunend personeel, goed voor bijna 130 FTE. Het sterk geprofileerd centrum steunt zijn aanbod op 3 belangrijke pijlers, elk goed voor 25% of meer van het aanbod: vreemdetalenonderwijs, informatica-fotografie en Nederlands voor anderstaligen. Deze laatste zorgt nu voor ruim 40% van de bijna 1 miljoen jaarlijks gegenereerde lesurencursist. De Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen - cvo halen hiermee zonder fusie de nieuwe decretale rationaliseringsnorm van 700.000 lesurencursist die op 1 september van 2019 van kracht wordt.

Belangrijkste vestigingsplaatsen

Diverse lesplaatsen op het grondgebied van Brugge

OCMW dienstencentrum De Bollaard in Blankenberge (sedert 2000)

Naamsveranderingen

naam van het centrum	vanaf
Ecole Industrielle de Bruges	1854
Stedelijke Nijverheids- en Handelsschool	1898
Stedelijke Middelbare Nijverheidsschool en Handelsschool	1935
Stedelijke Nijverheids- en Handelsleergangen	1975
Stedelijke Nijverheids-en Taalleergangen (De Bogaerde)	1982
Stedelijke Nijverheids- en Taalleergangen – CVO	1999
SNT (publiciteitsnaam)	1986
Nijverheidsschool (naam in de volksmond, maar ook veel voorkomend in officiële documenten)	1854

Directeurs

1854 – 1864	geen directeur
1864 - 1889	François-Auguste Mouzon
1889 - 1909	Louis Delacenserie
1910 -	Florimond Van Acker (niet erkend door ministerie)
1910 – 1911	Ernest Feytmans waarnemend voor F. Van Acker
1911 – 1926	Ernest Feytmans
1927 – 1931	Louis D’Helft (waarnemend)
1931 – 1944	Marcel Gerstmans
1944 - 1947	Louis D’Helft (waarnemend)
1947 – 1973	Gerard De Waele
1973 – 1979	Cyriel Callebaut
1979 – 1999	Marc Boddaert
1999 – heden	Dirk Temmerman

Enkele bekende cursisten

• Achille Van Acker 1913/1914
• Marie Louise Van Robaeys 1973/1974 & 1974/1975; van 1982/1983 tot 1993/1994
• Jef Tavernier 2005/2006
• Patrick Moenaert 2013/2014

Bronnen

• 125 jaar Stedelijke Nijverheidsschool, Stad Brugge, Die Keure, 1979, D/1979/0546/7
• SNT 1854 – 2004
• Inlichtingen over het centrum: http://data-onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/adres.aspx?sn=
• Meisjesonderwijs in Brugge: http://www.ethesis.net/brugge_meisjesonderwijs/brugge_meisjesonderwijs_hfst_3.htm
• De Sint-Lucasscholen en de neogotiek, 1862-1914, Universitaire Pers Leuven, 1988, Jan De Maeyer
• Verplichte toevoeging CVO: http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/api2.pl?lg=nl&pd=1999-08-21&numac=1999035844
• Rationaliseringsnorm: https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/schaalvergroting-in-het-volwassenenonderwijs