Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Negerhollands: verschil tussen versies
k (Cat anders) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
Sinds ongeveer 1672 werd door slaven van Afrikaanse afstamming op de eilanden St. Thomas, St. Jan en St. Croix, die samen de Deense Antillen vormen, een onderdeel van de [[Amerikaanse Maagdeneilanden|Maagdeneilanden]], een gecreoliseerd Nederlands gesproken op basis van [[Zeeuws]]e dialecten. | Sinds ongeveer 1672 werd door slaven van Afrikaanse afstamming op de eilanden St. Thomas, St. Jan en St. Croix, die samen de Deense Antillen vormen, een onderdeel van de [[Amerikaanse Maagdeneilanden|Maagdeneilanden]], een gecreoliseerd Nederlands gesproken op basis van [[Zeeuws]]e dialecten. Omdat een aantal slaven uit de destijds Deense Maagdeneilanden wegvluchtten naar [[Puerto Rico]] en hun taal meenamen, werd het ook daar gesproken. | ||
In de 18e eeuw waren twee groepen van protestantse zendelingen op de eilanden actief: [[Moravische Broeders]] (hernhutters) uit Duitsland vanaf 1732 en lutheranen uit Denemarken vanaf 1756. | In de 18e eeuw waren twee groepen van protestantse zendelingen op de eilanden actief: [[Moravische Broeders]] (hernhutters) uit Duitsland vanaf 1732 en lutheranen uit Denemarken vanaf 1756. | ||
| Regel 8: | Regel 8: | ||
Beide groepen zetten het Negerhollands op schrift. De hernhutters waren de eerste die de taal schriftelijk optekenden en gebruikten hiervoor de Nederlandse spelling. De Deense lutheranen gebruikten een op het Deens gebaseerde spelling van de Negerhollandse uitspraak. | Beide groepen zetten het Negerhollands op schrift. De hernhutters waren de eerste die de taal schriftelijk optekenden en gebruikten hiervoor de Nederlandse spelling. De Deense lutheranen gebruikten een op het Deens gebaseerde spelling van de Negerhollandse uitspraak. | ||
Tegen het begin van de | Tegen het begin van de 19e eeuw nam het Engels er sterk toe aan belang en bekendheid, zodat dit leidde tot een Engels-Nederlandse omgangstaal. Deze mengtaal werd op haar beurt afgelost door het Engels. De lutherse kerkdienst voor de inheemsen werd tot in de jaren 1930 gehouden in het ’Hoch Kreol’, tot de jongere generaties Engels leerden als moedertaal. | ||
In het moravische weeshuis in Nyherrenhut bij Tutu werd nog tot in de 20e eeuw Negerhollands gesproken. Sommige wezen werkten later zelf als vrijwilliger in het weeshuis en gaven de taal zo verder. In de jaren 1970 was er een televisiereportage waarin enkele weeskinderen aan het woord kwamen, die toen al op leeftijd waren. Alice Stevens gold als de laatste bekende moedertaalspreker. Zij overleed in 1987, waarna de taal als officieel uitgestorven verklaard werd.<!---- verificatie en meer bronnen nodig: | |||
Hoewel de taal sinds de [[Tweede Wereldoorlog]] officieel gold als uitgestorven, werden later in het buurland [[Puerto Rico]] nog mensen ontdekt die Negerhollands spreken.<ref>https://www.onlinebible.org/title/negerhollands</ref> | |||
----> | |||
==Literatuur== | ==Literatuur== | ||
*D. C. Hesseling, ''Het Negerhollands der Deense Antillen'' A. W. Sijthoff, Leiden 1905. http://www.dbnl.org/tekst/hess002nege01_01/index.php | *D. C. Hesseling, ''Het Negerhollands der Deense Antillen'' A. W. Sijthoff, Leiden 1905. http://www.dbnl.org/tekst/hess002nege01_01/index.php | ||
Versie van 10 apr 2023 14:46
Negerhollands is een betrekkelijk onbekende taal die is afgeleid van het Nederlands en veel invloeden uit het Zeeuwse dialect kent.
Geschiedenis
Sinds ongeveer 1672 werd door slaven van Afrikaanse afstamming op de eilanden St. Thomas, St. Jan en St. Croix, die samen de Deense Antillen vormen, een onderdeel van de Maagdeneilanden, een gecreoliseerd Nederlands gesproken op basis van Zeeuwse dialecten. Omdat een aantal slaven uit de destijds Deense Maagdeneilanden wegvluchtten naar Puerto Rico en hun taal meenamen, werd het ook daar gesproken.
In de 18e eeuw waren twee groepen van protestantse zendelingen op de eilanden actief: Moravische Broeders (hernhutters) uit Duitsland vanaf 1732 en lutheranen uit Denemarken vanaf 1756.
Beide groepen zetten het Negerhollands op schrift. De hernhutters waren de eerste die de taal schriftelijk optekenden en gebruikten hiervoor de Nederlandse spelling. De Deense lutheranen gebruikten een op het Deens gebaseerde spelling van de Negerhollandse uitspraak.
Tegen het begin van de 19e eeuw nam het Engels er sterk toe aan belang en bekendheid, zodat dit leidde tot een Engels-Nederlandse omgangstaal. Deze mengtaal werd op haar beurt afgelost door het Engels. De lutherse kerkdienst voor de inheemsen werd tot in de jaren 1930 gehouden in het ’Hoch Kreol’, tot de jongere generaties Engels leerden als moedertaal.
In het moravische weeshuis in Nyherrenhut bij Tutu werd nog tot in de 20e eeuw Negerhollands gesproken. Sommige wezen werkten later zelf als vrijwilliger in het weeshuis en gaven de taal zo verder. In de jaren 1970 was er een televisiereportage waarin enkele weeskinderen aan het woord kwamen, die toen al op leeftijd waren. Alice Stevens gold als de laatste bekende moedertaalspreker. Zij overleed in 1987, waarna de taal als officieel uitgestorven verklaard werd.
Literatuur
- D. C. Hesseling, Het Negerhollands der Deense Antillen A. W. Sijthoff, Leiden 1905. http://www.dbnl.org/tekst/hess002nege01_01/index.php
Verwijzingen
