Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Overleg:Sint Pannekoek: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sint_Pannekoek&oldid=45488734 De Wikischim 8 dec 2015)
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sint_Pannekoek&diff=cur&oldid=48098506 Henriduvent 2 dec 2016)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox feestdag
{{Infobox feestdag
| naam = Sint Pannekoek
| naam = Sint Pannekoek
| afbeelding =  
| afbeelding = Lucia en Franka vieren Sint Pannenkoek (53471079).jpg
| andere_namen = Sint Pannenkoek
| andere_namen = Sint Pannenkoek
| gevierd_door = {{NL-VLAG}} [[Rotterdam]]mers
| gevierd_door = {{NL-VLAG}} [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdammers]]
| type = fictieve feestdag
| type =  
| belangrijkheid =  
| belangrijkheid =  
| datum = [[29 november]]
| datum = [[29 november]]
Regel 11: Regel 11:
| verwant =
| verwant =
}}
}}
[[Bestand:Wij wensen jullie een fijne Sint Pannekoek !.webm|{{largethumb}}|Een Sint Pannekoek-wens]]
'''Sint Pannekoek''', ook wel geschreven als '''Sint Pannenkoek''', is een aanduiding voor enkele actviteiten die op [[29 november]] met [[pannenkoek]]en gevierd worden. Het fenomeen, ook wel aangeduid als 'feestdag'  werd in 1986 bedacht door [[striptekenaar]] [[Jan Kruis (striptekenaar)|Jan Kruis]]. Sindsdien vindt het ludiek bedoelde gebeuren navolging op enkele plaatsen in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]].


'''Sint Pannekoek''', ook wel geschreven als '''Sint Pannenkoek''', is een fictieve feestdag op [[29 november]], die in 1986 voor het eerst werd beschreven in een van de wekelijkse strips van [[Jan, Jans en de kinderen]] van [[Jan Kruis (striptekenaar)|Jan Kruis]]. Sindsdien heeft het zich op sommige plaatsen in Nederland, met name in [[Rotterdam]], ontwikkeld tot een plaatselijke traditie.
== Achtergrond ==
Sint Pannekoek werd bedacht door [[striptekenaar]] [[Jan Kruis (striptekenaar)|Jan Kruis]]. Hij noemde het voor het eerst in de [[schoolagenda]] van [[Jan, Jans en de kinderen]] voor het schooljaar 1986-1987 en markeerde 29 november als Sint Pannekoek.<ref>{{Citeer web |url=http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010611070:mpeg21:a0562 |titel=Veel strips, veel kleur en ook nog plaats om te schrijven |auteur=Jos van den Camp |uitgever=Limburgsch Dagblad |datum=23 augustus 1986 |bezochtdatum=1 december 2016}}</ref> Kruis kwam in november 1986 terug op de feestdag in de wekelijkse strip, die hij maakte voor ''[[Libelle (Nederlands weekblad)|Libelle]]''.


==Achtergrond==
In het stripverhaal hebben opa Tromp en zijn kleindochter [[Catootje Tromp|Catootje]] geen trek in de boontjes die [[Jans Tromp|Jans]] voor het avondeten wil klaarmaken. Nadat hij gevraagd heeft welke datum het eigenlijk is (29 november), vertelt hij dat dit Sint Pannekoek is. Dit is volgens hem een oude Rotterdamse traditie, waarbij de moeder van het gezin pannenkoeken bakt. De gezinsleden wachten vervolgens op de thuiskomst van de heer des huizes met elk een pannenkoek op het hoofd en wensen hem bij binnenkomst "een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek" toe. Jans vindt het geweldig en gaat meteen pannenkoeken bakken. Op het laatste plaatje zit iedereen met een pannenkoek op het hoofd aan de eettafel, terwijl vader [[Jan Tromp (stripfiguur)|Jan]], net thuisgekomen, stomverbaasd toekijkt.<ref>[http://johnooms.nl/wp-content/uploads/2014/11/Sint-Pannenkoek1.png Het betreffende stripje op johnooms.nl]</ref>  
In het verhaaltje in kwestie hebben opa Tromp en zijn kleindochter Catootje geen trek in de boontjes die Jans, de moeder van het gezin, heeft klaargemaakt. Opa oppert hierop dat het 29 november en daarmee Sint Pannekoek is. Dit is volgens hem een oude Rotterdamse feestdag, waarbij de moeder van het gezin altijd [[pannenkoek]]en bakt. De gezinsleden wachten op de thuiskomst van de heer des huizes met elk een pannenkoek op hun hoofd en wensen hem bij binnenkomst "een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek" toe. Jans vindt het geweldig en gaat meteen pannenkoeken bakken. Op het laatste plaatje zit iedereen met een pannenkoek op zijn hoofd aan de eettafel, terwijl Jan stomverbaasd toekijkt.<ref>[http://johnooms.nl/wp-content/uploads/2014/11/Sint-Pannenkoek1.png Het betreffende stripje op johnooms.nl]</ref>  


Na het verschijnen van deze strip kreeg het fictieve feest gaandeweg meer navolging, aanvankelijk alleen in Rotterdam, later ook in enkele andere Nederlandse plaatsen zoals [[groningen (stad)|Groningen]].<ref>{{Citeer web |url=http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3800089/2014/11/28/Sint-Pannekoek-breidt-zich-uit-over-Nederland.dhtml |titel=Sint Pannekoek breidt zich uit over Nederland |auteur= |uitgever=AD |datum=28 november 2014 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref>. Het wordt tegenwoordig onder meer in de Koningskerk in [[Feijenoord (wijk)|Rotterdam-Feijenoord]] gevierd, om geld in te zamelen voor een [[goed doel]] <ref>{{Citeer web |url=http://nos.nl/artikel/580645-sint-pannekoek-rukt-op.html |titel=Sint-Pannekoek rukt op |auteur= |uitgever=NOS |datum=29 november 2013 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref> Daarnaast posten mensen op [[sociale media]] als [[Twitter]] en [[Facebook]] op 29 november foto's van zichzelf met een pannenkoek op het hoofd.<ref>{{Citeer web |url=http://nos.nl/op3/artikel/2006125-de-leukste-pannenkoeken-van-sint-pannekoek.html |titel=De leukste pannenkoeken van Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=NOS |datum=30 november 2014 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref>  
Jan Kruis verklaarde later in een interview dat hij opa Tromp wel vaker grapjes en woordspelingen in de mond legde die Kruis' eigen vader, waar het personage van opa Tromp op is gebaseerd, had kunnen maken. Zo gebruikte Jan Kruis' vader het woord "Sint" eveneens op een spottende manier.<ref>{{Citeer web |url=http://www.rtlnieuws.nl/boulevard/entertainment/ik-hoop-dat-de-koning-sint-pannekoek-viert |titel='Ik hoop dat de koning Sint Pannekoek viert' |auteur= |uitgever=RTL Boulevard |datum=25 november 2015 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.janjans.nl.nu/sint-pannenkoek |titel=Sint Pannenkoek! |auteur= |uitgever=Jan, Jans en de kinderen |datum= |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref>


In 2015 schreef bedenker Jan Kruis, als aanvulling op het feest, ''Het evangelie van Sint Pannekoek'', dat zich afspeelde in de [[12e eeuw]] in een [[klooster (gebouw)|klooster]] aan de [[Rotte (rivier)|Rotte]]. Het verhaal vertelt over de 15e verjaardag van de [[monnik]] Gerrit (tevens de voornaam van opa Tromp).<ref>{{Citeer web |url=http://www.nu.nl/cultuur-overig/4171374/striptekenaar-jan-kruis-schrijft-nieuw-verhaal-van-sint-pannekoek.html |titel=Striptekenaar Jan Kruis schrijft nieuw verhaal van Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=nu.nl |datum=25 november 2015 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.nrc.nl/handelsblad/2015/11/27/jan-jans-en-de-kinderen-vervolg-op-verhaal-sint-p-1560110 |titel=Vervolg op verhaal Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=NRC |datum=27 november 2015 |bezochtdatum=29 november 2015}}</ref>
== Viering ==
Na het verschijnen van de strip kreeg Sint Pannekoek gaandeweg meer navolging, aanvankelijk alleen in Rotterdam, maar later ook in enkele andere Nederlandse plaatsen waaronder [[Groningen (stad)|Groningen]].<ref>{{Citeer web |url=http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3800089/2014/11/28/Sint-Pannekoek-breidt-zich-uit-over-Nederland.dhtml |titel=Sint Pannekoek breidt zich uit over Nederland |auteur= |uitgever=AD |datum=28 november 2014 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url= http://www.gezinsbode.nl/nieuws/57961/doopsgezinde-gemeente-groningen-viert-sint-pannekoek/|titel= Doopsgezinde Gemeente Groningen viert Sint Pannenkoek|auteur= |uitgever= Groninger Gezinsbode|datum= 2015-11-24|bezochtdatum=2015-12-16}}</ref> Sint Pannekoek wordt anno 2016 onder meer in de Koningskerk in [[Feijenoord (wijk)|Rotterdam-Feijenoord]] en op diverse locaties in Groningen gevierd, om geld in te zamelen voor een [[goed doel]].<ref>{{Citeer web |url=http://nos.nl/artikel/580645-sint-pannekoek-rukt-op.html |titel=Sint-Pannekoek rukt op |auteur= |uitgever=NOS |datum=29 november 2013 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref> Op [[sociale media]] als [[Twitter]], [[Facebook]] en  [[YouTube]] wensen  mensen elkaar op 29 november een gezegend Sint-Pannekoek toe met foto's en filmpjes van zichzelf met een pannenkoek op het hoofd.<ref>{{Citeer web |url=http://nos.nl/op3/artikel/2006125-de-leukste-pannenkoeken-van-sint-pannekoek.html |titel=De leukste pannenkoeken van Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=NOS |datum=30 november 2014 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref>  


Jan Kruis heeft later verklaard dat hij opa Tromp wel vaker grapjes en woordspelingen in de mond legde die Kruis' eigen vader (waar het personage van opa Tromp op is gebaseerd) had kunnen maken. Zo gebruikte Jan Kruis' vader het woord "Sint" inderdaad op een spottende manier.<ref>{{Citeer web |url=http://www.rtlnieuws.nl/boulevard/entertainment/ik-hoop-dat-de-koning-sint-pannekoek-viert |titel='Ik hoop dat de koning Sint Pannekoek viert' |auteur= |uitgever=RTL Boulevard |datum=25 november 2015 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.janjans.nl.nu/sint-pannenkoek |titel=Sint Pannenkoek! |auteur= |uitgever=Jan, Jans en de kinderen |datum= |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref>
In 2015 schreef Kruis, als aanvulling op de eerdere strip, ''Het evangelie van Sint Pannekoek'', dat zich afspeelt in de [[12e eeuw]] in een [[klooster (gebouw)|klooster]] aan de [[Rotte (rivier)|Rotte]]. Het verhaal gaat over de 15e verjaardag van de [[monnik (hoofdbetekenis)|monnik]] Gerrit (Gerrit is tevens de voornaam van opa Tromp).<ref>{{Citeer web |url=http://www.nu.nl/cultuur-overig/4171374/striptekenaar-jan-kruis-schrijft-nieuw-verhaal-van-sint-pannekoek.html |titel=Striptekenaar Jan Kruis schrijft nieuw verhaal van Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=nu.nl |datum=25 november 2015 |bezochtdatum=26 november 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.nrc.nl/handelsblad/2015/11/27/jan-jans-en-de-kinderen-vervolg-op-verhaal-sint-p-1560110 |titel=Vervolg op verhaal Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=NRC |datum=27 november 2015 |bezochtdatum=29 november 2015}}</ref> In oktober 2016 richtte Kruis, samen met de Sint Pannekoek-organisaties in Groningen en Rotterdam, het Nationaal Comité Sint Pannekoek op.<ref>{{Citeer web |url=http://www.noordhollandsdagblad.nl/algemeen/cultuur/entertainment/article28583736.ece/Jan-Kruis-richt-Sint-Pannekoek-comite-op?lref=SR_4 |titel=Jan Kruis richt Sint Pannekoek-comité op |auteur= |uitgever=Noord-Hollands Dagblad |datum=3 oktober 2016 |bezochtdatum=3 oktober 2016}}</ref> In hetzelfde jaar vierde men het 30-jarig bestaan van het 'nationale' feest Sint Pannekoek.<ref>{{Citeer web |url=http://www.leidschdagblad.nl/algemeen/entertainment/article28796363.ece/Jan-Kruis-viert-30e-editie-van-Sint-Pannekoek?lref=SL_5 |titel=Jan Kruis viert 30e editie van Sint Pannekoek |auteur=ANP |uitgever=Leidsch Dagblad |datum=27 november 2016 |bezochtdatum=1 december 2016}}</ref> Tevens ontwierp Kruis een [[ansichtkaart]] met bijpassende [[postzegel]] voor het feest.<ref>{{Citeer web |url=http://www.nu.nl/cultuur-overig/4347940/jan-kruis-ontwerpt-kaart-en-postzegel-sint-pannekoek.html |titel=Jan Kruis ontwerpt kaart en postzegel Sint Pannekoek |auteur= |uitgever=nu.nl |datum=8 november 2016 |bezochtdatum=9 november 2016}}</ref>


==Vergelijkbare feesten==
== Overeenkomsten met bestaande tradities ==
Sint Pannekoek vertoont enige overeenkomst met echte volkstradities, het [[Rusland|Russische]] [[Maslenitsa]], het [[Frankrijk|Franse]] [[Mardi Gras (feest)|Mardi Gras]] en ''[[Pancake Tuesday]]'', dat in [[Engels]]talige landen op [[vastenavond]] wordt gevierd. Op deze feesten worden traditioneel ook pannenkoeken gebakken.
Het bakken van pannenkoeken komt in verschillende tradities voor: het [[Rusland (hoofdbetekenis)|Russische]] [[Maslenitsa]], het [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Franse]] [[Mardi Gras (feest)|Mardi Gras]] en [[Pancake Tuesday]], dat in [[Engels (hoofdbetekenis)|Engelstalige]] landen op [[vastenavond]] wordt gevierd. Op deze feesten worden traditioneel ook pannenkoeken gebakken.<ref>[http://www.irishcultureandcustoms.com/ACalend/ShroveTues.html Shrove Tuesday Pancakes!]</ref> In Nederland was deze traditie in de vergetelheid geraakt.


==Externe link==
Het is onder andere in [[Vlaanderen (hoofdbetekenis)|Vlaanderen]] tevens de traditie dat er op [[Maria-Lichtmis#Gebruiken|Maria-Lichtmis]] (2 februari) pannenkoeken gegeten worden. Dit wordt uitgedrukt in het gezegde: ''Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm''.
* [http://www.sintpannekoek.nl/ Officiële website]


== Externe links ==
* [http://www.sintpannekoek.nl/ Sintpannekoek.nl] - Infosite met ontstaansgeschiedenis
* [http://jeugdjournaal.nl/artikel/2145638-gek-feest-met-pannekoeken-op-je-hoofd.html Gek feest met pannenkoeken op je hoofd] - item in het NOS Jeugdjournaal - 29 november 2016
{{Commonscat|Sint Pannenkoek}}
{{Appendix}}
{{Appendix}}
[[Categorie:Nederlandse feestdag]]
[[Categorie:Nederlandse feestdag]]
[[Categorie:Fictieve feestdag]]
[[Categorie:Fictieve feestdag]]
[[Categorie:Pannenkoek]]
[[Categorie:Pannenkoek]]
[[Categorie:Jan, Jans en de kinderen]]

Versie van 13 dec 2016 00:47

Sint Pannekoek
Bestand:Lucia en Franka vieren Sint Pannenkoek (53471079).jpg
Andere namen Sint Pannenkoek
Gevierd door Nederland Rotterdammers
Datum 29 november
Ingesteld in 1986
rel=nofollow
Bestand:Wij wensen jullie een fijne Sint Pannekoek !.webm
Een Sint Pannekoek-wens

Sint Pannekoek, ook wel geschreven als Sint Pannenkoek, is een aanduiding voor enkele actviteiten die op 29 november met pannenkoeken gevierd worden. Het fenomeen, ook wel aangeduid als 'feestdag' werd in 1986 bedacht door striptekenaar Jan Kruis. Sindsdien vindt het ludiek bedoelde gebeuren navolging op enkele plaatsen in Nederland.

Achtergrond

Sint Pannekoek werd bedacht door striptekenaar Jan Kruis. Hij noemde het voor het eerst in de schoolagenda van Jan, Jans en de kinderen voor het schooljaar 1986-1987 en markeerde 29 november als Sint Pannekoek.[1] Kruis kwam in november 1986 terug op de feestdag in de wekelijkse strip, die hij maakte voor Libelle.

In het stripverhaal hebben opa Tromp en zijn kleindochter Catootje geen trek in de boontjes die Jans voor het avondeten wil klaarmaken. Nadat hij gevraagd heeft welke datum het eigenlijk is (29 november), vertelt hij dat dit Sint Pannekoek is. Dit is volgens hem een oude Rotterdamse traditie, waarbij de moeder van het gezin pannenkoeken bakt. De gezinsleden wachten vervolgens op de thuiskomst van de heer des huizes met elk een pannenkoek op het hoofd en wensen hem bij binnenkomst "een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek" toe. Jans vindt het geweldig en gaat meteen pannenkoeken bakken. Op het laatste plaatje zit iedereen met een pannenkoek op het hoofd aan de eettafel, terwijl vader Jan, net thuisgekomen, stomverbaasd toekijkt.[2]

Jan Kruis verklaarde later in een interview dat hij opa Tromp wel vaker grapjes en woordspelingen in de mond legde die Kruis' eigen vader, waar het personage van opa Tromp op is gebaseerd, had kunnen maken. Zo gebruikte Jan Kruis' vader het woord "Sint" eveneens op een spottende manier.[3][4]

Viering

Na het verschijnen van de strip kreeg Sint Pannekoek gaandeweg meer navolging, aanvankelijk alleen in Rotterdam, maar later ook in enkele andere Nederlandse plaatsen waaronder Groningen.[5][6] Sint Pannekoek wordt anno 2016 onder meer in de Koningskerk in Rotterdam-Feijenoord en op diverse locaties in Groningen gevierd, om geld in te zamelen voor een goed doel.[7] Op sociale media als Twitter, Facebook en YouTube wensen mensen elkaar op 29 november een gezegend Sint-Pannekoek toe met foto's en filmpjes van zichzelf met een pannenkoek op het hoofd.[8]

In 2015 schreef Kruis, als aanvulling op de eerdere strip, Het evangelie van Sint Pannekoek, dat zich afspeelt in de 12e eeuw in een klooster aan de Rotte. Het verhaal gaat over de 15e verjaardag van de monnik Gerrit (Gerrit is tevens de voornaam van opa Tromp).[9][10] In oktober 2016 richtte Kruis, samen met de Sint Pannekoek-organisaties in Groningen en Rotterdam, het Nationaal Comité Sint Pannekoek op.[11] In hetzelfde jaar vierde men het 30-jarig bestaan van het 'nationale' feest Sint Pannekoek.[12] Tevens ontwierp Kruis een ansichtkaart met bijpassende postzegel voor het feest.[13]

Overeenkomsten met bestaande tradities

Het bakken van pannenkoeken komt in verschillende tradities voor: het Russische Maslenitsa, het Franse Mardi Gras en Pancake Tuesday, dat in Engelstalige landen op vastenavond wordt gevierd. Op deze feesten worden traditioneel ook pannenkoeken gebakken.[14] In Nederland was deze traditie in de vergetelheid geraakt.

Het is onder andere in Vlaanderen tevens de traditie dat er op Maria-Lichtmis (2 februari) pannenkoeken gegeten worden. Dit wordt uitgedrukt in het gezegde: Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm.

Externe links

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Sint Pannenkoek op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Jos van den Camp. Veel strips, veel kleur en ook nog plaats om te schrijven. Limburgsch Dagblad (23 augustus 1986) Geraadpleegd op 1 december 2016
  2. º Het betreffende stripje op johnooms.nl
  3. º 'Ik hoop dat de koning Sint Pannekoek viert'. RTL Boulevard (25 november 2015) Geraadpleegd op 26 november 2015
  4. º Sint Pannenkoek!. Jan, Jans en de kinderen Geraadpleegd op 26 november 2015
  5. º Sint Pannekoek breidt zich uit over Nederland. AD (28 november 2014) Geraadpleegd op 26 november 2015
  6. º Doopsgezinde Gemeente Groningen viert Sint Pannenkoek. Groninger Gezinsbode (2015-11-24) Geraadpleegd op 2015-12-16
  7. º Sint-Pannekoek rukt op. NOS (29 november 2013) Geraadpleegd op 26 november 2015
  8. º De leukste pannenkoeken van Sint Pannekoek. NOS (30 november 2014) Geraadpleegd op 26 november 2015
  9. º Striptekenaar Jan Kruis schrijft nieuw verhaal van Sint Pannekoek. nu.nl (25 november 2015) Geraadpleegd op 26 november 2015
  10. º Vervolg op verhaal Sint Pannekoek. NRC (27 november 2015) Geraadpleegd op 29 november 2015
  11. º Jan Kruis richt Sint Pannekoek-comité op. Noord-Hollands Dagblad (3 oktober 2016) Geraadpleegd op 3 oktober 2016
  12. º ANP. Jan Kruis viert 30e editie van Sint Pannekoek. Leidsch Dagblad (27 november 2016) Geraadpleegd op 1 december 2016
  13. º Jan Kruis ontwerpt kaart en postzegel Sint Pannekoek. nu.nl (8 november 2016) Geraadpleegd op 9 november 2016
  14. º Shrove Tuesday Pancakes!
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Overleg:Sint_Pannekoek&oldid=207030"