Ariosofie

Ariosofie is een gnosticisme-dualistische religie op racistische basis, die in de eerste helft van de twintigste eeuw aanhangers had in Oostenrijk en Duitsland. De ariosofie veronderstelt de evolutionaire en spirituele dominantie van het "Arische ras" veronderstelt. Het ariosofisch gedachtegoed werd ontwikkeld door Guido von List en voortgezet door Jörg Lanz von Liebenfels binnen het kader van de Duitse Völkische Bewegung.

Ariosofie verbindt de theosofie van Helena Petrovna Blavatsky met de rassentheorieën van Arthur de Gobineau en occult runengeloof. De centrale stellingen van de ariosofie postuleren een "Arisch oerras" in Noord-Europa dat van alle mensenrassen het hoogst ontwikkeld zou zijn. Binnen de Völkische Bewegung verliep de indeling naar volk geheel volgens raskenmerken, waaruit de overtuiging ontstond dat de nakomelingen van dit "Arisch oerras", waarmee de Germanen en meer bijzonder de Duitsers bedoeld werden, ook dominant en verder ontwikkeld waren dan alle andere volkeren. Als consequentie hiervan stelde Liebenfels, in navolging van List, dat het "Arische ras" alle andere (minderwaardige) "onderrassen" diende te bestrijden. Voor Liebenfels was het doel van deze rassenstrijd het verhinderen van rassenvermenging daar deze het "Arische heldenras" slechts kon verzwakken. Hij stelde onder andere vergaande fokprogramma's en massasterilisatie van de "minderwaardige rassen" voor als middelen om deze strijd te voeren.

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog kende het ariosofische gedachtegoed een opleving in de vorm van het verschijnen van diverse nieuwgermaanse, rechtse sekten en occulte groepen, zoals de in 1976 door Adolf Schleipfer opgerichte Armanenorden of de Artgemeinschaft van Jürgen Rieger.

Rasbegrip in de theosofie, antroposofie en in de ariosofie

Ondanks de vele overeenkomsten bestaan er ook grote verschillen tussen het rasbegrip in Blavatskys theosofie zoals uiteengezet in de Geheime Leer en het rasbegrip in de ariosofie. Blavatsky identificeerde het Arische ras niet met de Germaanse volkeren, en hoewel er in haar leer de notie van superieure en inferieure rassen aanwezig is, wordt er geen nadruk gelegd op de dominantie van superieure rassen ten opzichte van inferieure. Blavatsky was geen voorstander van raciaal geweld, daar haar raciale evolutie de vorm heeft van een onafwendbaar proces dat afloopt volgens vaste spirituele wetten. Klaarblijkelijk had ze het niet over 'ras' in materiële zin, maar over beschavingen: 'ras' in immateriële zin.

Desalniettemin bevinden zich in haar werk stellingen en uitspraken die het antisemitisme bevorderd hebben door een scherpe tweedeling aan te brengen tussen de veronderstelde egoïstische, materialistische en rationalistische neigingen van de joden enerzijds en de "eeuwige loodsster" van de Arische spiritualiteit anderzijds.

Vermoedelijk heeft ze het exclusieve in het judaïsme aan willen kaarten, waar het behoud van de pure etniciteit van het Joodse Volk (in de meest orthodox-joodse kringen) naar de mening van Blavatsky boven de 'hogere' bedoelingen uit zou zijn gaan steken. Ook hekelde ze de interpretatiecultuur van de rabbijnen en de status van de Thora, kortom: de 'regeltjescultuur'. Deze kritiek van Blavatsky werd door nationaal-socialisten als Alfred Rosenberg met beide handen aangegrepen om er een joods wereldcomplot tegen niet-joden uit te destilleren, analoog aan wat er in de Protocollen van de Wijzen van Zion, een vervalst antisemitisch werk van tsaristische zijde, beweerd werd.

Rudolf Steiner heeft in zijn werken een zelfde terminologie gehanteerd als Blavatsky. Hij was daarin nog duidelijker. Tot voor een paar jaar geleden kregen kinderen op Vrije Scholen lesmateriaal ter studie waarin stond dat het blanke ras geestelijk superieur was aan het zwarte, dat impulsiever zou denken en reageren.

Sedert de opkomst van het Nazisme wordt in theosofische kringen het woord Arische Ras vaak vervangen door Adamische Ras, om alle associaties te vermijden.

Ariërs historisch bezien

In één van de versies van de Arische invasietheorie is het Arische ras een volk geweest dat in de Himalaya dan wel Kaukasus verbleef en uiteindelijk zich in Noord-India en Perzië vestigde. In kringen van het Thule-genootschap associeerde men daarom Tibet met Xanadu, de plek vanwaar de menselijke (= Arische) beschaving en levensbron zou stammen. In 1938 stuurde SS-leider Heinrich Himmler daarom Heinrich Harrer met een expeditie naar Lhasa om deze bron des levens terug te vinden. Hitlers streven de Kaukasus en Perzië te veroveren hangt daarom hoogstwaarschijnlijk met meer samen dan enkel een veroveringstocht naar de olievelden bij Bakoe en rondom de Perzische Golf.

Link

• (en) WP Nazi occultism