Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oorlog in Nagorno-Karabach: verschil tussen versies
(De pagina is leeggehaald) Label: Leeghalen |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox militair conflict | |||
| conflict=Oorlog in Nagorno-Karabach (1988-1994) | |||
| afbeelding=Refugeesaz.jpg | |||
| onderschrift =Azerbeidzjaanse vluchteling uit de Armeens-bezette zone van Azerbeidzjan. | |||
| partof= | |||
| date=[[20 februari]] [[1988]] – [[12 mei]] [[1994]] | |||
| place=[[Nagorno-Karabach]], [[Azerbeidzjan]]. | |||
| result= [[Republiek Artsach|Nagorno-Karabach]] is een [[de facto]] onafhankelijke republiek, maar is [[de jure]] onderdeel van Azerbeidzjan. Ook gebieden eromheen zijn onder Armeense controle. | |||
| combatant1='''1988–1991''' <br /> [[Nagorno-Karabachse Autonome Oblast|Nagorno-Karabakh AO]]<br />[[Bestand:Flag of Armenian SSR.svg|22px]] [[Armeense Socialistische Sovjetrepubliek|Armeense SSR]] <br /> {{AM-VLAG}} Armeense militie ([[Dashnak]])<br><br> | |||
---- | |||
'''1991–1994'''<br />[[Bestand:Flag_of_Nagorno-Karabakh.svg|22px]] [[Republiek Artsach|Nagorno-Karabach]]<br />{{AM}}<br /><br>Bewapening: | |||
* {{RU}}<ref>Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus By Svante E. Cornell</ref><ref>''Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh'', vol. 1245 of Human rights documents, Human Rights Watch, 1992, p. 24</ref> | |||
* {{GR}} | |||
| combatant2='''1988–1991''' <br /> [[Bestand:Flag of the Azerbaijan Soviet Socialist Republic.svg|22px]] [[Azerbeidzjaanse SSR]] <br /> [[Azerbeidzjaans Volksfront]] <br /> [[Bestand:Flag_of_the_Soviet_Union.svg|22px]] [[Sovjet-Unie]] | |||
---- | |||
'''1991–1994''' <br /> {{AZ}}<br />{{TR}} (directe militaire en politieke steun)<br><br /> Buitenlandse huurlingen: | |||
* [[Bestand:Flag of Hezbi Islami Gulbuddin.svg|22px]] [[Hezb-e Islami Gulbuddin]] | |||
* [[Bestand:Flag of Chechen Republic of Ichkeria.svg|22px]] [[Itsjkerië|Tsjetsjeense militanten]] | |||
* [[Grijze Wolven]]<br /><br>Bewapening: | |||
* {{RU}} | |||
* {{IL}} | |||
* {{UA}} | |||
| commander1=[[Bestand:Flag of Nagorno-Karabakh.svg|20px]] [[Samvel Babaian]]<br />[[Bestand:Flag of Nagorno-Karabakh.svg|20px]] [[Monte Melkonian]]<br />{{AM-VLAG}} [[Hemayag Haroian]]<br />{{AM-VLAG}} [[Vazgen Sargisian]]<br />{{AM-VLAG}} [[Arkady Ter-Tatevosian]]<br />[[Bestand:Flag of the CIS.svg|20px]] [[Anatoly Zinevich]]<br />{{RU-VLAG}} [[Seyran Ohanyan]], bevelhebber van Russische 366e gepantserde regiment<ref>de Waal. ''Black Garden'', p. 167.</ref> | |||
| commander2={{AZ-VLAG}} [[İsgandar Hamidov]]<br />{{AZ-VLAG}} [[Suret Huseinov]]<br />{{AZ-VLAG}} [[Rahim Gaziev]]<br />[[Bestand:Flag of Chechen Republic of Ichkeria.svg|20px]] [[Sjamil Basajev]]<ref name="blackgarden">Thomas de Waal (2003). Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press. {{ISBN|0-8147-1945-7}}.</ref> | |||
| strength1=20,000 (NK, bevat 8.000 uit Armenië)<br /> 20,000 (Armenië)<ref name="Caucasian knot">Levon Chorbajian, Patrick Donabédian, Claude Mutafian ''The Caucasian knot: the history & geopolitics of Nagorno-Karabagh''. Zed Books, 1994, p. 14. {{ISBN|978-1-85649-288-1}}.</ref> | |||
| strength2=42,000 (36.000 in het leger, 1.600 in de luchtmacht)<ref name="Caucasian knot" /> | |||
| casualties1= 4.592 doden,<br />20.000 gewonden,<br />400.000 vluchtelingen. | |||
| casualties2=20.000 doden,<ref name="blackgarden" /><br />30.000 gewonden,<br />800.000 ontheemden.<ref>The Central Intelligence Agency. The [[CIA World Factbook]]: [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html#Issues Transnational Issues in Country Profile of Azerbaijan].</ref> | |||
}} | |||
De '''Oorlog in Nagorno-Karabach''' was een [[oorlog|gewapend conflict]] tussen [[Republiek Artsach|Nagorno-Karabach]], dat naar [[zelfbeschikkingsrecht|zelfbeschikking]] streeft (volstrekte [[Onafhankelijkheid (staatkunde)|onafhankelijkheid]] van Azerbeidzjan ofwel aansluiting bij [[Armenië]]), en [[Azerbeidzjan]], dat deze regio onder volledige zeggenschap wil hebben. De wortels van het conflict gaan terug tot het begin van de [[20e eeuw]]. In februari [[1988]] escaleerde het conflict geleidelijk tot een daadwerkelijke oorlog tussen Azerbeidzjan en Nagorno-Karabach, waarbij Armenië vanaf het begin hulp leverde aan de laatste en sinds [[1993]] zelf ook betrokken raakte bij het conflict.<ref name="usip1-forewrd25">United States Institute of Peace [https://web.archive.org/web/20081202233445/http://www.usip.org/pubs/peaceworks/pwks25/forewrd25.html Nagorno-Karabakh: Searching for a Solution. Foreword]</ref><ref name="usip2-chap3">United States Institute of Peace [https://web.archive.org/web/20081201052200/http://www.usip.org/pubs/peaceworks/pwks19/chap3_19.html Sovereignty after Empire. Self-Determination Movements in the Former Soviet Union. Hopes and Disappointments: Case Studies]</ref><ref name="hrwcommunal">[[Human Rights Watch]] [http://hrw.org/reports/1995/communal/ Playing the "Communal Card". Communal Violence and Human Rights]</ref><ref>[[Human Rights Watch]] [http://www.hrw.org/reports/1993/WR93/Hsw-07.htm The former Soviet Union. Human Rights Developments]</ref> | |||
Momenteel is Nagorno-Karabach, in omvang verdubbeld als de [[Republiek Artsach]], ''de facto'' onafhankelijk van Azerbeidzjan, maar internationaal niet erkend. Deze verdubbeling vond plaats door inlijving van het tussen Armenië en Nagorno-Karabach gelegen gebied. Daarmee is een aaneengesloten Armeens gecontroleerd gebied ontstaan, samengesteld uit het oorspronkelijke Armenië en het nieuwe Artsach. Een noordelijk district dat oorspronkelijk bij Nagorno-Karabach behoorde is sinds 1991 bezet door Azerbeidzjan, al zal deze staat niet van bezetting willen horen. De meeste landen van de wereld rekenen het gehele gebied [[de jure]] (formeel) tot het grondgebied van [[Azerbeidzjan]]. Sinds 1994 onderhandelen Armenië en Azerbeidzjan over de toekomstige status van het gebied. | |||
== Juridische en historische conceptie van het conflict == | |||
Bij de oorlog in Nagorno-Karabach staan het [[zelfbeschikkingsrecht]] van een volk en de [[territoriale integriteit]] van een staat tegenover elkaar. ''[[De jure|Formeel]]'' behoort Nagorno-Karabach tot het grondgebied van Azerbeidzjan, maar de Azerbeidzjaanse autoriteiten hebben momenteel geen enkele zeggenschap over Nagorno-Karabach. ''[[De facto]]'' gedraagt Artsach (Nagorno-Karabach) zich als een onafhankelijke republiek, maar feitelijk is het een provincie geworden van Armenië.{{Bron?||2019|05|26}}<ref name="ambtsbericht2006">[[Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)|Ministerie van Buitenlandse Zaken]], ''[http://www.minbuza.nl/binaries/minbuza_doc/pdf/a/0_aab-armenie-2006.pdf Algemeen ambtsbericht Armenië 2006]'', p. 24.</ref> In de oorlog van [[1991]]-[[1994]] hebben de Armeniërs van Nagorno-Karabach inmiddels niet alleen de voormalige [[autonome oblast]] gefortificeerd, maar ook het oorspronkelijk door Azerbeidzjanen en Koerden bewoonde gebied bezet dat tussen Armenië en Nagorno-Karabach is gelegen, zo is een geografische verbinding tot stand gekomen met Armenië<ref name="usip1-forewrd25" /> en een veiligheidsgordel gevormd.<ref>NKR office in Washington DC. [https://web.archive.org/web/20071109182525/http://www.nkrusa.org/nk_conflict/assets/facts_evidence_1.pdf Nagorno Karabakh Conflict. Facts and Evidence. Part 1]</ref> Anderzijds is het Azerbeidzjaanse gezag in het noordelijke district van Nagorno-Karabach gehandhaafd gebleven. Grootschalige [[etnische zuiveringen]] hebben ervoor gezorgd dat er in het Armeens gecontroleerde gebied voornamelijk nog Armenen wonen, terwijl in het noorden van de betwiste regio de Armenen zijn verdreven. Deels is deze zuivering dus een bevolkingsuitwisseling geworden. Als vergelding voor het [[Territoriaal geschil#Samenhangende begrippen|bezet houden]] van Azerbeidzjaans grondgebied, houden Azerbeidzjan en bondgenoot [[Turkije]] de grenzen met Armenië en Artsach gesloten.<ref name="ambtsbericht2006" /> De Azerbeidsjaanse regio [[Nachitsjevan]] is een enclave tussen Armenië en Turkije geworden. | |||
[[Bestand:Az-qa-location-fr.svg|thumb|300px|Armenië, Nagorno-Karabach en Azerbeidzjan. Het gebied van de voormalige Nagorno-Karabachse Autonome Oblast omlijnd met rood. Het gebied onder de feitelijke jurisdictie van de Republiek Artsach in het bruin.]] | |||
== Zie ook == | |||
{{Commonscatklein|Nagorno-Karabakh War}} | |||
* [[Nagorno-Karabach]] | |||
* [[Republiek Artsach]] | |||
* [[Bloedbad van Chodzjali]] | |||
== Externe links == | |||
* [https://web.archive.org/web/20070211030847/http://www.un.int/azerbaijan/background.php Chronology of events], Permanente missie van Azerbeidzjan bij de Verenigde Naties (Azerbeidzjaans perspectief) via web.archive.org | |||
* [http://nkrusa.org/nk_conflict/index.shtml NKR office in Washington DC. Nagorno Karabakh Conflict] (perspectief van Nagorno-Karabach) | |||
{{Appendix}} | |||
[[Categorie:Nagorno-Karabachconflict| ]] | |||
[[Categorie:Oorlog van Azerbeidzjan]] | |||
[[Categorie:Geschiedenis van Azerbeidzjan]] | |||
[[Categorie:Oorlog van Armenië]] | |||
[[Categorie:Geschiedenis van Armenië]] | |||
Huidige versie van 12 mrt 2020 om 20:35
| Oorlog in Nagorno-Karabach (1988-1994) | ||||
| Azerbeidzjaanse vluchteling uit de Armeens-bezette zone van Azerbeidzjan. | ||||
| Azerbeidzjaanse vluchteling uit de Armeens-bezette zone van Azerbeidzjan. | ||||
| Datum | 20 februari 1988 – 12 mei 1994 | |||
| Locatie | Nagorno-Karabach, Azerbeidzjan. | |||
| Resultaat | Nagorno-Karabach is een de facto onafhankelijke republiek, maar is de jure onderdeel van Azerbeidzjan. Ook gebieden eromheen zijn onder Armeense controle. | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| Troepensterkte | ||||
| ||||
| Verliezen | ||||
| ||||
De Oorlog in Nagorno-Karabach was een gewapend conflict tussen Nagorno-Karabach, dat naar zelfbeschikking streeft (volstrekte onafhankelijkheid van Azerbeidzjan ofwel aansluiting bij Armenië), en Azerbeidzjan, dat deze regio onder volledige zeggenschap wil hebben. De wortels van het conflict gaan terug tot het begin van de 20e eeuw. In februari 1988 escaleerde het conflict geleidelijk tot een daadwerkelijke oorlog tussen Azerbeidzjan en Nagorno-Karabach, waarbij Armenië vanaf het begin hulp leverde aan de laatste en sinds 1993 zelf ook betrokken raakte bij het conflict.[7][8][9][10]
Momenteel is Nagorno-Karabach, in omvang verdubbeld als de Republiek Artsach, de facto onafhankelijk van Azerbeidzjan, maar internationaal niet erkend. Deze verdubbeling vond plaats door inlijving van het tussen Armenië en Nagorno-Karabach gelegen gebied. Daarmee is een aaneengesloten Armeens gecontroleerd gebied ontstaan, samengesteld uit het oorspronkelijke Armenië en het nieuwe Artsach. Een noordelijk district dat oorspronkelijk bij Nagorno-Karabach behoorde is sinds 1991 bezet door Azerbeidzjan, al zal deze staat niet van bezetting willen horen. De meeste landen van de wereld rekenen het gehele gebied de jure (formeel) tot het grondgebied van Azerbeidzjan. Sinds 1994 onderhandelen Armenië en Azerbeidzjan over de toekomstige status van het gebied.
Juridische en historische conceptie van het conflict
Bij de oorlog in Nagorno-Karabach staan het zelfbeschikkingsrecht van een volk en de territoriale integriteit van een staat tegenover elkaar. Formeel behoort Nagorno-Karabach tot het grondgebied van Azerbeidzjan, maar de Azerbeidzjaanse autoriteiten hebben momenteel geen enkele zeggenschap over Nagorno-Karabach. De facto gedraagt Artsach (Nagorno-Karabach) zich als een onafhankelijke republiek, maar feitelijk is het een provincie geworden van Armenië.[bron?][11] In de oorlog van 1991-1994 hebben de Armeniërs van Nagorno-Karabach inmiddels niet alleen de voormalige autonome oblast gefortificeerd, maar ook het oorspronkelijk door Azerbeidzjanen en Koerden bewoonde gebied bezet dat tussen Armenië en Nagorno-Karabach is gelegen, zo is een geografische verbinding tot stand gekomen met Armenië[7] en een veiligheidsgordel gevormd.[12] Anderzijds is het Azerbeidzjaanse gezag in het noordelijke district van Nagorno-Karabach gehandhaafd gebleven. Grootschalige etnische zuiveringen hebben ervoor gezorgd dat er in het Armeens gecontroleerde gebied voornamelijk nog Armenen wonen, terwijl in het noorden van de betwiste regio de Armenen zijn verdreven. Deels is deze zuivering dus een bevolkingsuitwisseling geworden. Als vergelding voor het bezet houden van Azerbeidzjaans grondgebied, houden Azerbeidzjan en bondgenoot Turkije de grenzen met Armenië en Artsach gesloten.[11] De Azerbeidsjaanse regio Nachitsjevan is een enclave tussen Armenië en Turkije geworden.
Zie ook
Externe links
- Chronology of events, Permanente missie van Azerbeidzjan bij de Verenigde Naties (Azerbeidzjaans perspectief) via web.archive.org
- NKR office in Washington DC. Nagorno Karabakh Conflict (perspectief van Nagorno-Karabach)
Bronnen, noten en/of referenties
|