Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Folklore: verschil tussen versies
(→S) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (8 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Folklore''' is alles wat een volk creëert of heeft gecreëerd; folklore is de gezamenlijke creatieve activiteit van een etnos, waarin zijn leven, zijn levensbeschouwing, levensgevoel en idealen worden weerspiegeld. Bij folklore gaat het om dingen die door een etnos zijn geschapen en die betekenis hebben in zijn alledaagse bestaan, zoals [[poëzie]], overleveringen, [[volksliedje|liederen]], verhalen, [[sprookje]]s, [[Sage (volksverhaal)|sagen]] en [[epiek|epische]] vertellingen, [[dans]]vormen, alsook bepaalde vormen van [[beeldende kunst]], van decoratieve [[toegepaste kunst]] en van [[architectuur]]. Diverse niet-kerkelijke tradities, [[ritueel|rituelen]] en bijvoorbeeld oude [[Recept (keuken)|recepten]], worden vaak ook tot de folklore gerekend. | |||
Het is moeilijk een precieze definitie te geven van ’folklore’ omdat [[volkskunst]] niet statisch en onveranderlijk is. Folklore bevindt zich constant in een ontwikkelingsproces. Zo kunnen oude [[Volksliedje|volksliederen]] worden uitgevoerd in een arrangement met moderne instrumenten, er kunnen nieuwe sprookjes ontstaan met moderne thema's, [[volksmuziek]] kan worden beïnvloed door [[rock-'n-roll]], en anderzijds kunnen folklore-elementen doordringen in moderne kunstvormen. | |||
== | Het begrip ’folklore’ verscheen voor het eerst in druk op 22 augustus 1846 in een lezersbrief die William John Thoms aan de Britse krant ''The Athnenaeum'' stuurde. Hij gebruikte het als een kortere benaming voor de termen ''popular antiquities'' en ''popular literature'', die toen in gebruik waren.<ref name=Geybels>Prof. dr. Hans Geybels, [https://web.archive.org/web/20151030060104/http://www.volkskunde-limburg.be/foto/pdf/132VOLKSCULTUUR%20_cursus_HansG.pdf ''Volkscultuur''] cursus voor gidsenopleiding.</ref> Onder ''-lore'' begreep hij volksgeloof, sagen, zeden en gebruiken, [[bijgeloof]], balladen, spreekwoorden en gezegden, raadsels... Over de term ’folk-’ gaf hij geen verdere verklaring.<ref name=Geybels/> De term werd al gauw populair en verspreidde zich ver buiten de grenzen vande Engelse taal. | ||
== Folklorefestivals == | |||
Folklorefestivals zijn terug te vinden over de hele wereld. Daar kunnen bezoekers kennismaken met de dans, de kunst, de muziek, en de [[klederdracht|traditionele kleding]] van volkeren over de hele wereld. Sommige folklore-ensembles reizen de hele wereld rond om hun cultuur te laten zien en tonen zeer professioneel. Typerend voor veel folklorefestivals is de informele en broederlijke sfeer. | |||
== Volksdans in Nederland == | |||
De folkloredans of volksdans in Nederland kenmerkt zich doordat daarin enkele stromingen zijn. De Federatie van Folkloristische Groepen in Nederland (FFGN) kenmerkt zich door een 70-tal groepen die streekgebonden dansen in streekdrachten presenteren. | |||
De Nederlandse volksdansers richten zich meestal op de buitenlandse dansculturen, de belangen daarvan worden door de Stichting Syncoop en Kunstfactor sector volksdans behartigd. Daarnaast is Stichting Platform Nederlandse Folklore actief om meer aandacht te krijgen voor deze stromingen en de groepen in Nederland die alleen Nederlandse dansen brengen, ook wanneer deze dansen niet uit de eigen streek zijn en niet in klederdracht van de eigen streek. | |||
== Gebruiken en ambachten in Nederland == | |||
Folkloristische gebruiken in Nederland zijn bijvoorbeeld het [[ringsteken]], het [[sjoelen]], het [[Fierljeppen|polsstokverspringen]], het [[Midwinterhoorn|midwinterblazen]], het planten van een [[meiboom]] en het maken van [[paasvuur|paasvuren]]. | |||
Folkloristische ambachten in Nederland zijn bijvoorbeeld die, welke op een markt voor oude ambachten worden gedemonstreerd, zoals het vlechten van manden en bijenkorven en het (niet-machinaal) maken van klompen. | |||
== Folklorefestivals in Nederland en België == | |||
In Nederland is [[Op Roakeldais]] in [[Warffum]] een bekend folkloristisch festival. Een ander groot internationaal folkloristisch festival is het jaarlijks terugkerende [[SIVO]] in [[Odoorn]]. In [[Brunssum]] wordt om de vier jaar het grootste folklore festival van Nederland georganiseerd: de Parade. Enkele van de grootste folklorefestivals in België zijn die van [[Lichtervelde]], [[Schoten (België)|Schoten]], [[Leuven]], [[Doornik]], [[Moerbeek]], [[Edegem]] en [[Mariekerke (België)|Mariekerke]] (Bornem). | |||
== Folklore in populaire cultuur == | |||
De Vlaamse schilder [[Pieter Bruegel de Oude]] beeldde in zijn doeken veel oude folkloristische gebruiken af. Ook striptekenaar [[Willy Vandersteen]] heeft veel volksverhalen en folkloristische tradities in zijn stripverhalen verwerkt. | |||
== Websites == | |||
* [https://web.archive.org/web/20130910115835/http://folklore.mariekerke.eu/ folklore.mariekerke.eu] | |||
{{Zusterproject | |||
| commons = | |||
| commonscat = Folklore | |||
| wikiatlas = | |||
| wikispecies = | |||
| wiktionary = folklore | |||
| wikibooks = | |||
| wikisource = | |||
| wikiquote = | |||
| wikinews = | |||
| wikinewscat = | |||
| wikivoyage = | |||
}} | |||
[[Categorie:Folklore| ]] | |||
[[Categorie:Cultureel erfgoed]] | |||
[[Categorie:Immaterieel cultureel erfgoed]] | |||
[[Categorie:Folklore| ]] | |||
[[Categorie:Cultureel erfgoed]] | |||
[[Categorie:Immaterieel cultureel erfgoed]] | |||
Huidige versie van 14 jan 2020 om 13:33
Folklore is alles wat een volk creëert of heeft gecreëerd; folklore is de gezamenlijke creatieve activiteit van een etnos, waarin zijn leven, zijn levensbeschouwing, levensgevoel en idealen worden weerspiegeld. Bij folklore gaat het om dingen die door een etnos zijn geschapen en die betekenis hebben in zijn alledaagse bestaan, zoals poëzie, overleveringen, liederen, verhalen, sprookjes, sagen en epische vertellingen, dansvormen, alsook bepaalde vormen van beeldende kunst, van decoratieve toegepaste kunst en van architectuur. Diverse niet-kerkelijke tradities, rituelen en bijvoorbeeld oude recepten, worden vaak ook tot de folklore gerekend.
Het is moeilijk een precieze definitie te geven van ’folklore’ omdat volkskunst niet statisch en onveranderlijk is. Folklore bevindt zich constant in een ontwikkelingsproces. Zo kunnen oude volksliederen worden uitgevoerd in een arrangement met moderne instrumenten, er kunnen nieuwe sprookjes ontstaan met moderne thema's, volksmuziek kan worden beïnvloed door rock-'n-roll, en anderzijds kunnen folklore-elementen doordringen in moderne kunstvormen.
Het begrip ’folklore’ verscheen voor het eerst in druk op 22 augustus 1846 in een lezersbrief die William John Thoms aan de Britse krant The Athnenaeum stuurde. Hij gebruikte het als een kortere benaming voor de termen popular antiquities en popular literature, die toen in gebruik waren.[1] Onder -lore begreep hij volksgeloof, sagen, zeden en gebruiken, bijgeloof, balladen, spreekwoorden en gezegden, raadsels... Over de term ’folk-’ gaf hij geen verdere verklaring.[1] De term werd al gauw populair en verspreidde zich ver buiten de grenzen vande Engelse taal.
Folklorefestivals
Folklorefestivals zijn terug te vinden over de hele wereld. Daar kunnen bezoekers kennismaken met de dans, de kunst, de muziek, en de traditionele kleding van volkeren over de hele wereld. Sommige folklore-ensembles reizen de hele wereld rond om hun cultuur te laten zien en tonen zeer professioneel. Typerend voor veel folklorefestivals is de informele en broederlijke sfeer.
Volksdans in Nederland
De folkloredans of volksdans in Nederland kenmerkt zich doordat daarin enkele stromingen zijn. De Federatie van Folkloristische Groepen in Nederland (FFGN) kenmerkt zich door een 70-tal groepen die streekgebonden dansen in streekdrachten presenteren.
De Nederlandse volksdansers richten zich meestal op de buitenlandse dansculturen, de belangen daarvan worden door de Stichting Syncoop en Kunstfactor sector volksdans behartigd. Daarnaast is Stichting Platform Nederlandse Folklore actief om meer aandacht te krijgen voor deze stromingen en de groepen in Nederland die alleen Nederlandse dansen brengen, ook wanneer deze dansen niet uit de eigen streek zijn en niet in klederdracht van de eigen streek.
Gebruiken en ambachten in Nederland
Folkloristische gebruiken in Nederland zijn bijvoorbeeld het ringsteken, het sjoelen, het polsstokverspringen, het midwinterblazen, het planten van een meiboom en het maken van paasvuren.
Folkloristische ambachten in Nederland zijn bijvoorbeeld die, welke op een markt voor oude ambachten worden gedemonstreerd, zoals het vlechten van manden en bijenkorven en het (niet-machinaal) maken van klompen.
Folklorefestivals in Nederland en België
In Nederland is Op Roakeldais in Warffum een bekend folkloristisch festival. Een ander groot internationaal folkloristisch festival is het jaarlijks terugkerende SIVO in Odoorn. In Brunssum wordt om de vier jaar het grootste folklore festival van Nederland georganiseerd: de Parade. Enkele van de grootste folklorefestivals in België zijn die van Lichtervelde, Schoten, Leuven, Doornik, Moerbeek, Edegem en Mariekerke (Bornem).
Folklore in populaire cultuur
De Vlaamse schilder Pieter Bruegel de Oude beeldde in zijn doeken veel oude folkloristische gebruiken af. Ook striptekenaar Willy Vandersteen heeft veel volksverhalen en folkloristische tradities in zijn stripverhalen verwerkt.
Websites
- ↑ 1,0 1,1 Prof. dr. Hans Geybels, Volkscultuur cursus voor gidsenopleiding.