Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Buslijn 61 (Groningen-Delfzijl): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Buslijn_61_(Groningen-Delfzijl)&diff=cur&oldid=45623907 28 dec 2015 ‎ TheRoy-t 15 mei 2013)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Buslijn_61_(Groningen-Delfzijl)&oldid=45661318 2 jan 2016)
 
Regel 47: Regel 47:


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
De [[Eerste Groninger Auto Omnibus Onderneming]] (een semioverheidsbedrijf) bereed vanaf 1912 als een van de allervroegste Nederlandse autobusdiensten de route Usquert - Groningen. In 1925 werd dit bedrijf door de Firma Kuitert uit [[Middelstum]] overgenomen.
In mei 1911 wordt het eerste initiatief voor een auto-omnibusdienst in de provincie Groningen door de [[NV Eerste Groninger Auto Omnibus Onderneming]] genomen. De officiële opening van de lijn van dit bedrijf vond plaatst op 19 juni 1912 en drie dagen later begon de dienst op de route Groningen - Usquert via Bedum, Onderdendam, Middelstum en Kantens. De bus rijdt dan 5 keer per dag. Op 9 januari beslissen de Gedeputeerde Staten echter dat de dienst gestaakt moet worden omdat de wegen in een te slechte staat zijn om deze met de zware bussen te berijden. Na protesten van inwoners en gemeentebesturen wordt de dienst uiteindelijk op 2 april 1914 weer volledig hervat. Door het brandstofgebrek als gevolg van de eerste wereldoorlog moet de dienst wederom gestaakt worden. Na de oorlog wordt de dienst weer hervat en heet de onderneming [[Auto-omnibusonderneming Der Gemeenten Bedum, Middelstum en Kantens]].
Samen met de firma's Rijzinga te [[Uithuizen]] en Bisschop te [[Kantens]] vormde Kuitert de N.V. Verenigde Autobusdienst Ondernemers (VADO). Dit bedrijf werd op zijn beurt in 1939 door de [[Marnedienst]] overgenomen. In 1954 werden alle aandelen overgenomen door de [[Nederlandse Spoorwegen|NS]]-[[dochteronderneming]] [[Groninger Autobusdienst Onderneming|GADO]] te [[Hoogezand]]. Die zette de exploitatie in eerste instantie voort onder de naam Marnedienst, maar vanaf 1967 werden de lijnen onder de vlag van de GADO zelf geëxploiteerd. Het lijnnummer 1 voor de lijn Groningen - [[Uithuizen]] - [[Oudeschip]] werd toen 61.
Vanaf september 1923 krijgt de dienst concurrentie van B. Bisschop op het traject Kantens - Groningen. Op 3 maart 1925 komt ook TJ. Rijzenga uit Uithuizen erbij met een dienst van Uithuizen via Usquert en Kantens naar Groningen. Kort daarna komt ook S. Bulthuis vanuit Warffum erbij. Al deze concurrentie leidt ertoe dat de gemeenten stoppen met de dienst. Chauffeur Kuitert en zijn collega R. Smedinga nemen de dienst over. Later komen ook R. Smedinga en M. Reer met bussen op dit traject.


De standplaats in Groningen was het Marnedienst-busstation in de Nieuwe-Ebbingestraat en later op de kop van de Bedumerweg. Daar kon men overstappen op de bus die via de [[Grote Markt (Groningen)|Grote Markt]] doorreed van en en naar het [[Station Groningen|Hoofdstation]]. In Noord-Groningen was het dorp [[Oosteinde (Groningen)|Oosteinde]], in de GADO-dienstregeling aangeduid als Roodeschool-Oost, het eindpunt voor de meeste ritten. Enkele bussen reden door naar Oudeschip. Nadat het vervoergebied van de [[Damster Auto-Maatschappij|DAM]] (die de lijn [[Appingedam]] - [[Spijk (Delfzijl)|Spijk]] - [[Loppersum (plaats in Groningen)|Loppersum]] - Groningen exploiteerde) door de GADO was ingelijfd, kon lijn 61 in de vroege jaren zeventig via [[Spijk (Delfzijl)|Spijk]] doorrijden naar Delfzijl.
In het begin van de jaren 30 moeten S. Bulthuis en M. Reer hun dienst staken omdat ze geen vergunning krijgen. Ook R. Smedinga doet zijn bussen van de hand en verkoopt ze aan de overgebleven 3 ondernemers.
De firma's TJ. Rijzinga, B. Bisschop en Kuitert besluiten samen verder te gaan onder de naam [[N.V. Verenigde Autobusdienst Ondernemers]] (VADO).
Dit bedrijf werd op zijn beurt in 1939 door de [[Marnedienst]] overgenomen. In 1954 werden alle aandelen van de Marnedienst overgenomen door de [[Nederlandse Spoorwegen|NS]]-[[dochteronderneming]] [[Groninger Autobusdienst Onderneming|GADO]] te [[Hoogezand]]. Die zette de exploitatie in eerste instantie voort onder de naam Marnedienst, maar vanaf 1967 werden de lijnen onder de vlag van de GADO zelf geëxploiteerd. Het lijnnummer 1 voor de lijn Groningen - [[Uithuizen]] - [[Oudeschip]] werd toen 61.


Tot 2012 reed lijn 61 via de Bedumerweg, maar vanwege werkzaamheden aan de Noordzeebrug is de route verlegd via Kardinge.
In september 1998 werd de [[Groninger Autobusdienst Onderneming|GADO]] overgenomen door [[Arriva Personenvervoer Nederland|Arriva]] die vervolgens tot 2010 de Concessie GGD - Groningen Provincie mocht exploiteren. Bij de aanbesteding van de nieuwe concessie die heel Groningen en Drenthe ging beslaan in 2009, kwam Qbuzz als goedkoopste uit de bus, en mocht zij vanaf 13 december 2009 het openbaar vervoer in Groningen en Drenthe exploiteren.<ref>[http://www.treinreiziger.nl/actueel/arriva_verliest_concessie_groningen_drenthe_aan_qbuzz Concessie GD naar Qbuzz]</ref>


De vroegere Marnedienst-buslijnen, die sinds 1999 in handen waren van [[Arriva Personenvervoer Nederland|Arriva]] (dat de GADO had overgenomen) als onderdeel van de Concessie GGD - Groningen Provincie, gingen op 13 december 2009 over naar Qbuzz.<ref>[http://www.treinreiziger.nl/actueel/arriva_verliest_concessie_groningen_drenthe_aan_qbuzz Concessie GD naar Qbuzz]</ref>
== Dienstuitvoering ==
Als de dienst in 1912 van start gaat wordt er gereden op het traject Groningen - Usquert via Bedum, Onderdendam, Middelstum, Kantens en Rottum. In 1925 begint TJ. Rijzenga met een dienst van Uithuizen via Usquert en Onderdendam naar Groningen. In 1948 wordt het traject Uithuizen - Roodeschool overgenomen van de [[Damster Auto-Maatschappij|DAM]] en rijdt de dienst, die ondertussen wordt geëxploiteerd door de Marnedienst onder lijnnummer 1, een aantal maal per dag door naar Roodeschool. Een paar jaar voordat de Marnedienst volledig wordt overgenomen door de GADO wordt het lijnnummer al veranderd in 61. In 1965 heeft lijn 61 het traject Roodeschool - Oude Schip overgenomen van lijn 64. Nadat de GADO in 1970 de DAM al had overgenomen, wordt lijn 61 in de jaren 70 doorgetrokken van Roodeschool naar Delfzijl. De bediening van Oudeschip vervalt. De frequentie wordt verhoogd naar een regelmatige uursdienst, aangevuld tot twee keer per uur op het traject Groningen - Middelstum. In de jaren 80 wordt de frequentie verder verhoogd. Er wordt nu tussen Groningen en Middelstum en de spitsuren elk kwartier gereden. Halverwege de jaren 80 wordt lijn 61 in Uithuizen geknipt en het deel Uithuizen - Delfzijl wordt omgenummerd tot lijn 41. In 1991 worden sneldiensten geïntroduceerd met lijnnummer 161, deze reden tussen Bedum en Groningen een snellere route. In 1994 wordt de route in Groningen gewijzigd en wordt er in plaats van via de Bedumerweg via het [[Universitair Medisch Centrum Groningen|Academisch ziekenhuis]] en transferium Kardinge gereden. Lijn 161 blijft wel via de Bedumerweg rijden. In 2000 zijn de routes omgedraaid en rijdt lijn 61 via de Bedumerweg en lijn 161 via Kardinge. rond 2000 wordt ook [[Aggloliner]] 507 tussen Groningen en Bedum geïntroduceerd. Per 1 januari 2003 wordt dit [[Qliner]] 307. Lijn 307 wordt per 9 januari 2005 opgeheven en vervangen door extra ritten op lijn 161. 
Lijn 161 wordt per 9 december 2012 opgeheven en tegelijkertijd wordt de route van lijn 61 via de route van lijn 161 over Kardinge naar het station geleidt. Tevens worden lijn 61 en 41 weer samengevoegd tot een lijn. Als gevolg van het opheffen wordt het aantal reismogelijkheden tussen Groningen en Middelstum flink verminderd: van 3-4 keer per uur naar slechts 2 keer per uur.


== Dienstuitvoering en frequentie ==
De standplaats van lijn 61 in Groningen was het Marnedienst-busstation in de Nieuwe-Ebbingestraat en later op de kop van de Bedumerweg. Daar kon men overstappen op de bus die via de [[Grote Markt (Groningen)|Grote Markt]] doorreed van en en naar het [[Station Groningen|autobusstation]] bij het hoofdstation. Vanaf 1967 reed lijn 61 zelf ook door naar het busstation.
Tussen Groningen en Middelstum wordt overdag 2 keer per uur gereden. Op de overige tijden, op zondag en op de rest van de lijn wordt een uursdienst onderhouden. Op lijn 61 wordt tussen Groningen en Uithuizen gereden met standaard streekbussen van Qbuzz. Op het gedeelte van Middelstum naar Delfzijl wordt overdag met standaard streekbussen gereden, en 's avonds en op zaterdag door taxibedrijf UVO/Van Dijk met 8-persoonsbusje gereden. Op zondag wordt tussen Middelstum en Delfzijl alleen op verzoek gereden door een [[Belbus|LijnBelBus]].
Een hele rit met lijn 61 van Groningen naar Delfzijl duurt 2 uur en 9 minuten, daarmee is het de langste buslijn in de [[Groningen (provincie)|Provincie Groningen]] en in de [[OV-bureau Groningen Drenthe|Concessie Groningen-Drenthe]] naar ritduur, qua lengte is [[Buslijn 163 (Groningen-Holwerd)|lijn 163]] de langste.
 
== Lijn 161 ==
Tot 9 december 2012 reed er naast lijn 61 ook een lijn 161, deze reed tussen Middelstum en Groningen. Deze bus reed alleen in de spitsrichting tussen Bedum en Middelstum via de [[Provinciale weg 46|N46]] en via Kardinge.


[[Bestand:Buslijn 61 (GD).JPG|thumb|left|Een bus op lijn 61 naar Delfzijl]]
[[Bestand:Buslijn 61 (GD).JPG|thumb|left|Een bus op lijn 61 naar Delfzijl]]


{{Appendix|2=
{{Appendix|2=
{{References}}
* [http://qbuzz.nl/GD/lijn/g061 De dienstregeling van lijn 61 op de website van Qbuzz]
* [http://qbuzz.nl/GD/lijn/g061 De dienstregeling van lijn 61 op de website van Qbuzz]
{{References}} {{Wikidata|}}}}  
* Fennema, Bertus (2013) "De Marne in Beweging" pp. 59-61.
* Hofman, Beno (2015) "Van omnibus tot Q-link"
{{Wikidata|}} }}
 
{{Navigatie buslijnen concessie Groningen Drenthe}}
{{Navigatie buslijnen concessie Groningen Drenthe}}


[[Categorie:Buslijn in Nederland|Groningen 061]]
[[Categorie:Buslijn in Nederland|Groningen 061]]
[[Categorie:Vervoer in Groningen (provincie)]]
[[Categorie:Vervoer in Groningen (provincie)]]

Huidige versie van 12 jan 2016 om 19:12

Lijn 61
Totale lengte:68,5 km
Huidige status:in gebruik
Busdienst door:Qbuzz
Traject
NLbusKBHFa Groningen, Hoofdstation
NLbusBHF Groningen, Zuiderdiep
NLbusBHF Groningen, Grote Markt
NLbusBHF Groningen, P+R Kardinge
NLbusHST Zuidwolde, Noordwolderweg
NLbusHST Bedum, Bedumerbos
NLbusHST Bedum, Schoolstraat
NLbusHST Bedum, Julianalaan
NLbusHST Onderdendam, Brug
Bestand:BSicon .svgABZlfSTRlg
Bestand:BSicon .svgSTRNLbusHST Middelstum, Zuiderstraat
Bestand:BSicon .svgNLbusHSTNLbusKBHFe Middelstum, Delleweg
NLbusHST Kantens, Kerkstraat
NLbusHST Rottum, 't Lage Eind
NLbusHST Usquert, H. Kiewietstraat
NLbusHST Uithuizen, John F Kennedylaan
Bestand:BSicon .svgABZlfSTRlg
Bestand:BSicon .svgNLbusHSTNLbusKBHFe Uithuizen, Station
NLbusHST Uithuizermeeden, Johan van Veenplein
NLbusHST Roodeschool, Tilweg
NLbusHST Oosteinde, Radsweg
NLbusHST Spijk, Melkweg
NLbusHST Spijk, Ubbenasingel
NLbusHST Bierum, Smidslaan
NLbusHST Holwierde, Bierumerweg
NLbusHST Appingedam, Station
NLbusHST Appingedam, Busstation
NLbusHST Appingedam, Prunuslaan
NLbusHST Delfzijl, Vliethoven
NLbusHST Delfzijl, Ziekenhuis
NLbusKBHFe Delfzijl, Station

Lijn 61 is een buslijn in de Nederlandse provincie Groningen, die rijdt tussen Groningen en Delfzijl. De lijn wordt sinds 13 december 2009 gereden door Qbuzz. De huidige lijn bestaat sinds 9 december 2012 en is een samenvoeging van lijn 61 (Groningen - Uithuizen) en lijn 41 (Uithuizen - Delfzijl).

Geschiedenis

In mei 1911 wordt het eerste initiatief voor een auto-omnibusdienst in de provincie Groningen door de NV Eerste Groninger Auto Omnibus Onderneming genomen. De officiële opening van de lijn van dit bedrijf vond plaatst op 19 juni 1912 en drie dagen later begon de dienst op de route Groningen - Usquert via Bedum, Onderdendam, Middelstum en Kantens. De bus rijdt dan 5 keer per dag. Op 9 januari beslissen de Gedeputeerde Staten echter dat de dienst gestaakt moet worden omdat de wegen in een te slechte staat zijn om deze met de zware bussen te berijden. Na protesten van inwoners en gemeentebesturen wordt de dienst uiteindelijk op 2 april 1914 weer volledig hervat. Door het brandstofgebrek als gevolg van de eerste wereldoorlog moet de dienst wederom gestaakt worden. Na de oorlog wordt de dienst weer hervat en heet de onderneming Auto-omnibusonderneming Der Gemeenten Bedum, Middelstum en Kantens. Vanaf september 1923 krijgt de dienst concurrentie van B. Bisschop op het traject Kantens - Groningen. Op 3 maart 1925 komt ook TJ. Rijzenga uit Uithuizen erbij met een dienst van Uithuizen via Usquert en Kantens naar Groningen. Kort daarna komt ook S. Bulthuis vanuit Warffum erbij. Al deze concurrentie leidt ertoe dat de gemeenten stoppen met de dienst. Chauffeur Kuitert en zijn collega R. Smedinga nemen de dienst over. Later komen ook R. Smedinga en M. Reer met bussen op dit traject.

In het begin van de jaren 30 moeten S. Bulthuis en M. Reer hun dienst staken omdat ze geen vergunning krijgen. Ook R. Smedinga doet zijn bussen van de hand en verkoopt ze aan de overgebleven 3 ondernemers. De firma's TJ. Rijzinga, B. Bisschop en Kuitert besluiten samen verder te gaan onder de naam N.V. Verenigde Autobusdienst Ondernemers (VADO). Dit bedrijf werd op zijn beurt in 1939 door de Marnedienst overgenomen. In 1954 werden alle aandelen van de Marnedienst overgenomen door de NS-dochteronderneming GADO te Hoogezand. Die zette de exploitatie in eerste instantie voort onder de naam Marnedienst, maar vanaf 1967 werden de lijnen onder de vlag van de GADO zelf geëxploiteerd. Het lijnnummer 1 voor de lijn Groningen - Uithuizen - Oudeschip werd toen 61.

In september 1998 werd de GADO overgenomen door Arriva die vervolgens tot 2010 de Concessie GGD - Groningen Provincie mocht exploiteren. Bij de aanbesteding van de nieuwe concessie die heel Groningen en Drenthe ging beslaan in 2009, kwam Qbuzz als goedkoopste uit de bus, en mocht zij vanaf 13 december 2009 het openbaar vervoer in Groningen en Drenthe exploiteren.[1]

Dienstuitvoering

Als de dienst in 1912 van start gaat wordt er gereden op het traject Groningen - Usquert via Bedum, Onderdendam, Middelstum, Kantens en Rottum. In 1925 begint TJ. Rijzenga met een dienst van Uithuizen via Usquert en Onderdendam naar Groningen. In 1948 wordt het traject Uithuizen - Roodeschool overgenomen van de DAM en rijdt de dienst, die ondertussen wordt geëxploiteerd door de Marnedienst onder lijnnummer 1, een aantal maal per dag door naar Roodeschool. Een paar jaar voordat de Marnedienst volledig wordt overgenomen door de GADO wordt het lijnnummer al veranderd in 61. In 1965 heeft lijn 61 het traject Roodeschool - Oude Schip overgenomen van lijn 64. Nadat de GADO in 1970 de DAM al had overgenomen, wordt lijn 61 in de jaren 70 doorgetrokken van Roodeschool naar Delfzijl. De bediening van Oudeschip vervalt. De frequentie wordt verhoogd naar een regelmatige uursdienst, aangevuld tot twee keer per uur op het traject Groningen - Middelstum. In de jaren 80 wordt de frequentie verder verhoogd. Er wordt nu tussen Groningen en Middelstum en de spitsuren elk kwartier gereden. Halverwege de jaren 80 wordt lijn 61 in Uithuizen geknipt en het deel Uithuizen - Delfzijl wordt omgenummerd tot lijn 41. In 1991 worden sneldiensten geïntroduceerd met lijnnummer 161, deze reden tussen Bedum en Groningen een snellere route. In 1994 wordt de route in Groningen gewijzigd en wordt er in plaats van via de Bedumerweg via het Academisch ziekenhuis en transferium Kardinge gereden. Lijn 161 blijft wel via de Bedumerweg rijden. In 2000 zijn de routes omgedraaid en rijdt lijn 61 via de Bedumerweg en lijn 161 via Kardinge. rond 2000 wordt ook Aggloliner 507 tussen Groningen en Bedum geïntroduceerd. Per 1 januari 2003 wordt dit Qliner 307. Lijn 307 wordt per 9 januari 2005 opgeheven en vervangen door extra ritten op lijn 161. Lijn 161 wordt per 9 december 2012 opgeheven en tegelijkertijd wordt de route van lijn 61 via de route van lijn 161 over Kardinge naar het station geleidt. Tevens worden lijn 61 en 41 weer samengevoegd tot een lijn. Als gevolg van het opheffen wordt het aantal reismogelijkheden tussen Groningen en Middelstum flink verminderd: van 3-4 keer per uur naar slechts 2 keer per uur.

De standplaats van lijn 61 in Groningen was het Marnedienst-busstation in de Nieuwe-Ebbingestraat en later op de kop van de Bedumerweg. Daar kon men overstappen op de bus die via de Grote Markt doorreed van en en naar het autobusstation bij het hoofdstation. Vanaf 1967 reed lijn 61 zelf ook door naar het busstation.

Bestand:Buslijn 61 (GD).JPG
Een bus op lijn 61 naar Delfzijl

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow

Zoek op Wikidata

rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow