Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wapenschilden Vrijdagmarkt Gent: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wapenschilden_Vrijdagmarkt_Gent&diff=cur&oldid=44983641 28 sep 2015 Peter Maes 24 sep 2015) |
k (en+) |
||
| (3 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Jacob Van Artevelde Standbeeld.jpg|thumb]] | [[Bestand:Jacob Van Artevelde Standbeeld.jpg|thumb|350px|Standbeeld Jacob Van Artevelde op de Vrijdagmarkt]] | ||
Midden de [[Vrijdagmarkt (Gent)|Vrijdagmarkt]] te [[Gent]] staat sinds 1863 het monumentale standbeeld van [[Jacob van Artevelde]]. Op de [[sokkel (beeld)|sokkel]] vindt men een reeks afbeeldingen van de [[wapenbord|wapenschilden]] van de kleine neringen (of | |||
[[en:Artevelde op de Vrijdagmarkt]] | |||
== Het standbeeld van Jacob Van Artevelde== | |||
Midden de [[Vrijdagmarkt (Gent)|Vrijdagmarkt]] te [[Gent]] staat sinds 1863 het monumentale standbeeld van [[Jacob van Artevelde]]. Dit monument is van de hand van [[Pieter De Vigne|Pieter De Vigne-Quyo]]. Op de [[sokkel (beeld)|sokkel]] vindt men een merkwaardige reeks afbeeldingen van de [[wapenbord|wapenschilden]] van voornamelijk de '''kleine neringen''' (of [[Gilde (beroepsgroep)|gilden]]) van de stad Gent. | |||
== De kleine neringen == | |||
Deze groeperingen van beoefenaars van hetzelfde kleine ambacht verkregen, naast hun rol voor reglementering en conflictoplossing binnen de schoot van het betreffende ambacht, vanaf het begin van de 14e eeuw ook een niet te onderschatten rol in het politieke bestuur van de Stad Gent. Het is mede door de steun van deze ambachten dat de Gentenaar Van Artevelde in 1338 werd aangesteld als opperhoofdman van het revolutionair bewind van het graafschap Vlaanderen. | |||
Na de [[Guldensporenslag|slag der Guldensporen]] in 1302 eisten en bekwamen deze "kleinere" ambachten een duidelijk grotere invloed op het bestuur van Gent doordat zij in de institutionele structuren werden verankerd. De verenigde voorzitters of dekens van deze neringen vormden het "Bestuur der Kleine Neringen", dat fungeerde als één van de 3 leden van het Gentse stadsbestuur<ref>De stad Gent werd bestuurd door twee afzonderlijke schepenbanken: enerzijds de Schepenbank van de Keure en anderzijds de Schepenbank van Gedele. Deze schepenbanken hadden bevoegdheid voor duidelijk verschillende domeinen. De schepenen van de Keure stonden in voor dagdagelijks bestuur en rechtspraak, waar die van Gedele optraden in erfeniskwesties en als vrederechter.</ref> naast de [[Poorter|Poorterij]] (het stadpatriciaat) en de grote en machtige gilde der weef- en textielambachten. De poorterij leverde 6 [[Schepen|schepenen]], de kleine neringen en de wevers leverden er elk 10. Deze 26 schepenen werden via een vast systeem verdeeld over zowel 13 voor de [[Schepenbank|schepenbank]] van de Keure en 13 voor de schepenbank van de Gedele. | |||
Deze situatie bleef van kracht van 1360 tot 1540, afgezien van een onderbreking van 1453 ([[Vrede van Gavere|Vrede van Gavere]]) tot 1477 ([[Groot Privilege|Groot Privilege]]). In het jaar 1445, maar ook nog in 1524, telde men in Gent precies 53<ref>NB:niet alle 53 neringen staan afgebeeld op de sokkel</ref> van deze kleine neringen. Dit heeft er mee te maken dat onder één nering soms diverse beroepsgroepen verenigd waren, en nieuwe beroepen of specialisaties zich aansloten bij een bestaande nering. Keizer Karel V maakte via de [[Concessio Carolina|Concessio Carolina]] van 30 april 1540 als strafmaatregel komaf met hun politieke rol, en verplichtte via fusies een reductie van de aloude 53 naar 21 neringen. | |||
== Wapenschilden op de sokkel == | == Wapenschilden op de sokkel == | ||
<gallery widths=" | <gallery widths="85"> | ||
Strodekker Wapenschild Gent.JPG|Strodekkers | Strodekker Wapenschild Gent.JPG|[[Rieten dak|Strodekkers]] | ||
Droogscheerders Wapenschild Gent.jpg|[[Droogscheren|Droogscheerders]] | Droogscheerders Wapenschild Gent.jpg|[[Droogscheren|Droogscheerders]] | ||
Schipmakers Wapenschild Gent.jpg|Schipmakers | Schipmakers Wapenschild Gent.jpg|[[Scheepsbouwer|Schipmakers]] | ||
Bakkers Wapenschild Gent.JPG|[[Bakker (beroep)|Bakkers]] | Bakkers Wapenschild Gent.JPG|[[Bakker (beroep)|Bakkers]] | ||
Brouwers Wapenschild Gent.JPG|[[Brouwerij|Brouwers]] | Brouwers Wapenschild Gent.JPG|[[Brouwerij|Brouwers]] | ||
| Regel 13: | Regel 23: | ||
Baardenmakers.JPG|[[Barbier|Baardenmakers]] | Baardenmakers.JPG|[[Barbier|Baardenmakers]] | ||
Kleermakers Wapenschild Gent.jpg|[[Kleermaker]]s | Kleermakers Wapenschild Gent.jpg|[[Kleermaker]]s | ||
Kaarders Wapenschild Gent.JPG|Kaarders | Kaarders Wapenschild Gent.JPG|[[Kaarde|Kaarders]] | ||
Timmerlieden Wapenschild Gent.JPG|[[Timmerman|Timmerlieden]] | Timmerlieden Wapenschild Gent.JPG|[[Timmerman|Timmerlieden]] | ||
Visverkopers Wapenschild Gent.jpg|Visverkopers | Visverkopers Wapenschild Gent.jpg|Visverkopers | ||
Tinnenpotgieters Wapenschild Gent.JPG|Tinnenpotgieters | Tinnenpotgieters Wapenschild Gent.JPG|[[Tingieten|Tinnenpotgieters]] | ||
Corduwaniers Wapenschild Gent.JPG|Corduwaniers | Corduwaniers Wapenschild Gent.JPG|Corduwaniers (nieuwe schoenmaker) | ||
Huidenvetters Wapenschild Gent.JPG|Huidenvetters | Huidenvetters Wapenschild Gent.JPG|[[Leerlooien|Huidenvetters]] | ||
Hoedenwerkers Wapenschild Gent.jpg|Hoedenwerkers | Hoedenwerkers Wapenschild Gent.jpg|Hoedenwerkers | ||
Goud- en zilversmeden Wapenschild Gen.JPG|Goud- en zilversmeden | Goud- en zilversmeden Wapenschild Gen.JPG|[[Goudsmid|Goud- en zilversmeden]] | ||
Lammer of Bontwerkers Wapenschild Gent.JPG|Lammer- of Bontwerkers | Lammer of Bontwerkers Wapenschild Gent.JPG|[[Bont (huid)|Lammer- of Bontwerkers]] | ||
Molenaars Wapenschild Gent.jpg|Molenaars | Molenaars Wapenschild Gent.jpg|[[Molenaar|Molenaars]] | ||
Kousenmakers Wapenschild Gent.JPG|Kousenmakers | Kousenmakers Wapenschild Gent.JPG|Kousenmakers | ||
Makelaars Wapenschild Gent.JPG|[[Makelaar]]s | Makelaars Wapenschild Gent.JPG|[[Makelaar]]s | ||
Zwartleertouwers Wapenschild Gent.jpg|Zwartleertouwers | Zwartleertouwers Wapenschild Gent.jpg|Zwartleertouwers <ref> Zwartleertouwers (van touwen=bewerken) looiden hun huiden (meestal van runderen of varkens) grotendeels met de [[tannine]]s uit gemalen eikenschors; het zwaardere stuggere leder zoals bvb. voor schoenzolen</ref> | ||
St-Joris Kruisboog Wapenschild Gent.jpg|St-Joris Kruisboog | St-Joris Kruisboog Wapenschild Gent.jpg|[[Boogschieten|St-Sebastiaan Boogschutter-gilde]] | ||
Wagenmakers Wapenschild Gent.JPG| | St-Joris OK.JPG|[[Kruisboog|St-Joris Kruisboog-gilde]] | ||
Witleertouwers Wapenschild Gent.JPG|Witleertouwers | Wagenmakers Wapenschild Gent.JPG|[[Wagenmaker]]s | ||
Blauwververs Wapenschild Gent.jpg|Blauwververs | Witleertouwers Wapenschild Gent.JPG|Witleertouwers <ref> Witleertouwers (van touwen=bewerken) looiden hun huiden (meestel lam of hert) hoofdzakelijk met [[Aluin]]; het fijnere en soepele leder of zeemleder zoals bvb. voor boekbanden of handschoenen</ref> | ||
Blauwververs Wapenschild Gent.jpg|Blauwverver <ref>Blauwververs gaven textielstoffen een blauwe kleur door gebruik van [[wede]]</ref> | |||
Kruidenier Wapenschild Gent Wapenschild Gent.JPG|[[Kruidenier]]s | Kruidenier Wapenschild Gent Wapenschild Gent.JPG|[[Kruidenier]]s | ||
Metselaars Wapenschild Gent.JPG|[[Metselaar]]s | Metselaars Wapenschild Gent.JPG|[[Metselaar]]s | ||
Wapenmakers Wapenschild Gent.JPG|Wapenmakers | Wapenmakers Wapenschild Gent.JPG|Wapenmakers | ||
Kleerkopers Wapenschild Gent.JPG|Kleerkopers | Kleerkopers Wapenschild Gent.JPG|Kleerkopers | ||
Ticheldekkers Wapenschild Gent.JPG|Ticheldekkers | Ticheldekkers Wapenschild Gent.JPG|Ticheldekkers <ref> Dakdekker die met tichels (tegels/dakpannen) of [[Schalie (gesteente)|schalie]] werkt</ref> | ||
Tijkwevers (linnen) Wapenschild Gent.JPG|Tijkwevers | Tijkwevers (linnen) Wapenschild Gent.JPG|[[Tijk|Tijkwevers]] | ||
Korenmeters Wapenschild Gent.JPG| | Korenmeters Wapenschild Gent.JPG|[[Korenmeter]]s | ||
Roodververs Wapenschild Gent.JPG|Roodververs | Roodververs Wapenschild Gent.JPG|Roodververs <ref>Roodververs gaven textielstoffen een rode kleur door gebruik van [[meekrap]]</ref> | ||
Houtdraaiers Wapenschild G.JPG|Houtdraaiers | Houtdraaiers Wapenschild G.JPG|Houtdraaiers | ||
Onvrije schippers Wapenschild Gent.JPG|Onvrije | Onvrije schippers Wapenschild Gent.JPG|[[Vrije schippers|Onvrije Schippers]] | ||
Vleeshouwers Wapenschild Gent.JPG|Vleeshouwers | Vleeshouwers Wapenschild Gent.JPG|[[Slager (beroep)|Vleeshouwers]] | ||
Houtbrekers Wapenschild Gent.JPG|Houtbrekers | Houtbrekers Wapenschild Gent.JPG|Houtbrekers <ref>Houtbrekers stonden in voor het vellen van bomen en detailhandel in hout</ref> | ||
Houtzagers Wapenschild Gent.JPG|Houtzagers | Houtzagers Wapenschild Gent.JPG|[[Houtzagerij|Houtzagers]] | ||
Kaarsengieters Wapenschild Gent.JPG|Kaarsengieters | Kaarsengieters Wapenschild Gent.JPG|[[Kaars|Kaarsengieters]] | ||
Wijnmeters-zeggers Wapenschild Gent.JPG|Wijnmeters en wijnzeggers | Wijnmeters-zeggers Wapenschild Gent.JPG|Wijnmeters en wijnzeggers <ref>Wijnzeggers stonden in dienst van wijnhandelaars en maakten publiekelijk kond dat er nieuwe vaten wijn waren toegekomen, en van welke soort en kwaliteit</ref> | ||
Aardenpotmakers Wapenschild Gent.JPG|Aardenpotmakers en pottenbakkers | Aardenpotmakers Wapenschild Gent.JPG|[[Pottenbakken|Aardenpotmakers en pottenbakkers]] | ||
Plaasteraars-Kasseileggers Wapenschild Gent.JPG|Plaasteraars | Plaasteraars-Kasseileggers Wapenschild Gent.JPG|[[Pleister (bouw)|Plaasteraars]] | ||
Tapijtwevers Wapenschild Gent.JPG|Tapijtwevers | Tapijtwevers Wapenschild Gent.JPG|[[Wandtapijt|Tapijtwevers]] | ||
Fruiteniers Wapenschild Gent.JPG|Fruiteniers | Fruiteniers Wapenschild Gent.JPG|Fruiteniers of fruithandelaars | ||
Lijnmakers-Touwslagers Wapenschild Gent.JPG|Lijnmakers en touwslagers | Lijnmakers-Touwslagers Wapenschild Gent.JPG|[[Touwslager|Lijnmakers en touwslagers]] | ||
Wollewevers Wapenschild Gent.JPG|Wollewevers | Wollewevers Wapenschild Gent.JPG|[[Lakenindustrie|Wollewevers (Grote Nering)]] | ||
</gallery> | </gallery> | ||
{{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|}}}} | |||
[[Categorie:Gent]] | |||
[[Categorie:Handel]] | |||
[[Categorie:Beeld in België]] | |||
Huidige versie van 14 okt 2015 om 00:09
Het standbeeld van Jacob Van Artevelde
Midden de Vrijdagmarkt te Gent staat sinds 1863 het monumentale standbeeld van Jacob van Artevelde. Dit monument is van de hand van Pieter De Vigne-Quyo. Op de sokkel vindt men een merkwaardige reeks afbeeldingen van de wapenschilden van voornamelijk de kleine neringen (of gilden) van de stad Gent.
De kleine neringen
Deze groeperingen van beoefenaars van hetzelfde kleine ambacht verkregen, naast hun rol voor reglementering en conflictoplossing binnen de schoot van het betreffende ambacht, vanaf het begin van de 14e eeuw ook een niet te onderschatten rol in het politieke bestuur van de Stad Gent. Het is mede door de steun van deze ambachten dat de Gentenaar Van Artevelde in 1338 werd aangesteld als opperhoofdman van het revolutionair bewind van het graafschap Vlaanderen.
Na de slag der Guldensporen in 1302 eisten en bekwamen deze "kleinere" ambachten een duidelijk grotere invloed op het bestuur van Gent doordat zij in de institutionele structuren werden verankerd. De verenigde voorzitters of dekens van deze neringen vormden het "Bestuur der Kleine Neringen", dat fungeerde als één van de 3 leden van het Gentse stadsbestuur[1] naast de Poorterij (het stadpatriciaat) en de grote en machtige gilde der weef- en textielambachten. De poorterij leverde 6 schepenen, de kleine neringen en de wevers leverden er elk 10. Deze 26 schepenen werden via een vast systeem verdeeld over zowel 13 voor de schepenbank van de Keure en 13 voor de schepenbank van de Gedele.
Deze situatie bleef van kracht van 1360 tot 1540, afgezien van een onderbreking van 1453 (Vrede van Gavere) tot 1477 (Groot Privilege). In het jaar 1445, maar ook nog in 1524, telde men in Gent precies 53[2] van deze kleine neringen. Dit heeft er mee te maken dat onder één nering soms diverse beroepsgroepen verenigd waren, en nieuwe beroepen of specialisaties zich aansloten bij een bestaande nering. Keizer Karel V maakte via de Concessio Carolina van 30 april 1540 als strafmaatregel komaf met hun politieke rol, en verplichtte via fusies een reductie van de aloude 53 naar 21 neringen.
Wapenschilden op de sokkel
-
Visverkopers
-
Corduwaniers (nieuwe schoenmaker)
-
Hoedenwerkers
-
Kousenmakers
-
Zwartleertouwers [3]
-
Witleertouwers [4]
-
Blauwverver [5]
-
Wapenmakers
-
Kleerkopers
-
Ticheldekkers [6]
-
Roodververs [7]
-
Houtdraaiers
-
Houtbrekers [8]
-
Wijnmeters en wijnzeggers [9]
-
Fruiteniers of fruithandelaars
![Zwartleertouwers [3]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Zwartleertouwers_Wapenschild_Gent.jpg){kind=link}
![Witleertouwers [4]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Witleertouwers_Wapenschild_Gent.JPG){kind=link}
![Blauwverver [5]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Blauwververs_Wapenschild_Gent.jpg){kind=link}
![Ticheldekkers [6]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Ticheldekkers_Wapenschild_Gent.JPG){kind=link}
_Wapenschild_Gent.JPG){kind=link}
![Roodververs [7]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Roodververs_Wapenschild_Gent.JPG){kind=link}
![Houtbrekers [8]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Houtbrekers_Wapenschild_Gent.JPG){kind=link}
![Wijnmeters en wijnzeggers [9]](/w/index.php?title=Speciaal:Uploaden&wpDestFile=Wijnmeters-zeggers_Wapenschild_Gent.JPG){kind=link}
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º De stad Gent werd bestuurd door twee afzonderlijke schepenbanken: enerzijds de Schepenbank van de Keure en anderzijds de Schepenbank van Gedele. Deze schepenbanken hadden bevoegdheid voor duidelijk verschillende domeinen. De schepenen van de Keure stonden in voor dagdagelijks bestuur en rechtspraak, waar die van Gedele optraden in erfeniskwesties en als vrederechter.
- º NB:niet alle 53 neringen staan afgebeeld op de sokkel
- º Zwartleertouwers (van touwen=bewerken) looiden hun huiden (meestal van runderen of varkens) grotendeels met de tannines uit gemalen eikenschors; het zwaardere stuggere leder zoals bvb. voor schoenzolen
- º Witleertouwers (van touwen=bewerken) looiden hun huiden (meestel lam of hert) hoofdzakelijk met Aluin; het fijnere en soepele leder of zeemleder zoals bvb. voor boekbanden of handschoenen
- º Blauwververs gaven textielstoffen een blauwe kleur door gebruik van wede
- º Dakdekker die met tichels (tegels/dakpannen) of schalie werkt
- º Roodververs gaven textielstoffen een rode kleur door gebruik van meekrap
- º Houtbrekers stonden in voor het vellen van bomen en detailhandel in hout
- º Wijnzeggers stonden in dienst van wijnhandelaars en maakten publiekelijk kond dat er nieuwe vaten wijn waren toegekomen, en van welke soort en kwaliteit
