Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Joodse mystiek: verschil tussen versies
(uitwisselen) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''joodse mystiek''' is [[mystiek]] die de termen van de joodse godsdienst en cultuur gebruikt. In de middeleeuwen werd veel over mystieke aspecten van de joodse godsdienst geschreven. | De '''joodse mystiek''' is [[mystiek]] die de termen van de joodse godsdienst en cultuur gebruikt. In de middeleeuwen werd veel over mystieke aspecten van de joodse godsdienst geschreven. In het Hebreeuws en Arabisch bestaat niet echt een begrip voor ’mystiek’ en dit woord is dus niet volledig correct als vertaling. In het Hebreeuws wordt de term ''ha-Torat ha-sod'' gebruikt; ’esoterische kennis’. | ||
==Historisch overzicht== | ==Historisch overzicht== | ||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
===Luriaanse kabbala=== | ===Luriaanse kabbala=== | ||
In latere tijden was het rabbijn Yitzchak Luria (Isaac Luria), bekend als de ’Ari’ of | In latere tijden was het rabbijn Yitzchak Luria (Isaac Luria), ook bekend als de ’Ari’ of ’Ari zal’, die het [[Kabbala|kabbalisme]] nieuw leven gaf. Hij en zijn volgelingen leefden in Tsfat ([[Safed]]), thans in noordelijk [[Israël]] gelegen. | ||
===De kabbala van Sjabtai | ===De kabbala van Sjabtai Tsvi=== | ||
[[Sjabtai | [[Sjabtai Tsvi]]’s rol in de joodse mystiek is nog steeds omstreden. Hoewel hij nu als ’schijnmessias’ wordt gezien, had hij vele volgelingen, waaronder vele rabbijnen. De biograaf [[Gershom Scholem]] schreef hem een belangrijke rol toe in de ontwikkeling van de hedendaagse joodse mystiek. Deze zienswijze heeft fervente tegenstanders onder de traditionalistische joodse kabbalisten, die geloven dat de kabbala ouder is en niet beïnvloed is door een schijnmessias. | ||
===Het chassidisme=== | ===Het chassidisme=== | ||
Het [[chassidisme]] is een recentere uiting van joodse mystiek. In het chassidisme wordt de | Het [[chassidisme]] is een recentere uiting van joodse mystiek. In het chassidisme wordt de luriaanse kabbala opnieuw geïnterpreteerd. Een doel is het bereiken van een toestand van ''devequt'' (’extase’ of ’aankleving aan God’). Dit kan worden bereikt door middel met behulp van taalmystiek en door het extatische [[gebed]], dat ofwel een stil en geconcentreerd gebed kon zijn of gepaard kan gaan met hevig ritmische lichaamsbewegingen. | ||
{{Appendix|Bronvermelding|2= | {{Appendix|Bronvermelding|2= | ||
*{{Aut|Ramchal}} (HaRav Moshe Chaim Luzzato zt'l) ( | *{{Aut|Ramchal}} (HaRav Moshe Chaim Luzzato zt'l) (1700–1746), ''Derech Hashem, Maamar ha‘Ikkarim'', Amsterdam | ||
* {{Aut|Sjef Laenen}}, ''Joodse mystiek, een inleiding'', Kok, Kampen. 1998. Tweede druk, 2008. ISBN 978-90-435-1077-6 | * {{Aut|Sjef Laenen}}, ''Joodse mystiek, een inleiding'', Kok, Kampen. 1998. Tweede druk, 2008. ISBN 978-90-435-1077-6 | ||
}} | }} | ||
{{Navigatie joodse mystiek}} | {{Navigatie joodse mystiek}} | ||
{{navigatie jodendom}} | {{navigatie jodendom}} | ||
{{authority control|TYPE=t|Wikidata=Q15220629}} | |||
[[Categorie:Joodse mystiek| ]] | [[Categorie:Joodse mystiek| ]] | ||
{{groei}} | |||
Huidige versie van 28 aug 2019 om 14:26
De joodse mystiek is mystiek die de termen van de joodse godsdienst en cultuur gebruikt. In de middeleeuwen werd veel over mystieke aspecten van de joodse godsdienst geschreven. In het Hebreeuws en Arabisch bestaat niet echt een begrip voor ’mystiek’ en dit woord is dus niet volledig correct als vertaling. In het Hebreeuws wordt de term ha-Torat ha-sod gebruikt; ’esoterische kennis’.
Historisch overzicht
Antieke joodse mystiek
Ten vroegste op het einde van de tweede eeuw n.Chr. bestond de ’troonwagenmystiek’ of ’mystiek van de goddelijke troon’. Volgens andere schattingen kwam deze vorm van mystiek op in de zesde eeuw. De troon van God wordt in het boek Ezechiël voorgesteld als een hemelse wagen. Later werd hiervoor het Hebreeuwse woord merkava gebruikt. De hierop gebaseerde mystiek heet Merkava-mystiek. In rabbijnse kringen werd er zorgvuldig over gewaakt dat deze vorm van mystiek niet bij het grote publiek bekend raakte. De mysticus maakte in deze mystiek een reis door de paleizen van de zeven hemelen, waarna hij God mocht aanschouwen, die in de zevende hemel op zijn glorierijke troonwagen zetelde.
De literatuur die over dit thema ontstond, kwam bekend te staan onder de verzamelnaam Hechalot-literatuur. Het woord hechalot is het meervoud van hechal, dat onder andere ’paleis’ betekent.
Klassieke kabbala
Zie kabbala.
Luriaanse kabbala
In latere tijden was het rabbijn Yitzchak Luria (Isaac Luria), ook bekend als de ’Ari’ of ’Ari zal’, die het kabbalisme nieuw leven gaf. Hij en zijn volgelingen leefden in Tsfat (Safed), thans in noordelijk Israël gelegen.
De kabbala van Sjabtai Tsvi
Sjabtai Tsvi’s rol in de joodse mystiek is nog steeds omstreden. Hoewel hij nu als ’schijnmessias’ wordt gezien, had hij vele volgelingen, waaronder vele rabbijnen. De biograaf Gershom Scholem schreef hem een belangrijke rol toe in de ontwikkeling van de hedendaagse joodse mystiek. Deze zienswijze heeft fervente tegenstanders onder de traditionalistische joodse kabbalisten, die geloven dat de kabbala ouder is en niet beïnvloed is door een schijnmessias.
Het chassidisme
Het chassidisme is een recentere uiting van joodse mystiek. In het chassidisme wordt de luriaanse kabbala opnieuw geïnterpreteerd. Een doel is het bereiken van een toestand van devequt (’extase’ of ’aankleving aan God’). Dit kan worden bereikt door middel met behulp van taalmystiek en door het extatische gebed, dat ofwel een stil en geconcentreerd gebed kon zijn of gepaard kan gaan met hevig ritmische lichaamsbewegingen.
Bronvermelding
|
| Joodse mystiek |
|---|
|
Geschriften: Sefer Jetsira • Aggada (Talmoed) • Thora • Tenach • Zohar |
| Jodendom |  |
|---|
|
Algemeen: Joden • Geschriften: Thora • Tenach • Misjna • Talmoed • Tosefta • Literatuur • Halacha • Ketoeba • Religieuze plichten en gebruiken: Kasjroet • Briet • Gebed • Mitswa • Sjabbat • Tsedaka • Tijd en kalender: Feestdagen • Maanden • Jaartelling • Geschiedenis • Gebouwen: Tempel • Synagoge • Personen: Rabbijn • Chazan • Andere: Mystiek • Kabbala • Mythologie • A tot Z |
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland)Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT] • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Bing Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • tekst herschrijven met scribbr.io •