Albert van Giffen

Albert van Giffen

Albert Egges van Giffen (Noordhorn, 14 maart 1884 – Zwolle, 31 mei 1973) was een Nederlands archeoloog. Hij wordt wel de vader van de hunebedden genoemd.

Achtergrond

Van Giffen werd geboren als zoon van een hervormd predikant en groeide op in het Drentse Diever waar hij zijn eerste ervaring met archeologie had. Als jongen maakte hij mee dat in de Ossekoele, waar vroeger de ossen werden gewassen, opgravingen plaatsvonden.

Na het gymnasium te Sneek en Zutphen koos hij voor de studie in de plant- en dierkunde in Groningen. Het kandidaatsexamen legde hij af op 28 februari 1908, het doctoraalexamen op 6 juli 1910 en op 20 juni 1913 promoveerde hij cum laude bij J.F. van Bemmelen (1859-1956).

Zijn eerste archeologische project was in 1908 toen hij opziener werd bij de afgravingen van de wierde van Dorkwerd. Jhr. Mr. Johan Adriaan Feith, de Groningse rijksarchivaris, had hem aangespoord om archeoloog te worden.

Ezinge

Van Giffen maakte furore met zijn opgravingen in Ezinge in de jaren 20 en 30. Hij legde als eerste de structuur van een dorp door de eeuwen heen in zijn geheel bloot. Tijdens dit project ontwikkelde hij de zogenaamde kwadrant- of taartpuntmethode, waarbij de plek van onderzoek in zowel verticale als horizontale sleuven wordt afgegraven. Op deze manier wordt een maximum aan gegevens verkregen met een minimale verstoring. Tot die tijd werd een vindplaats in zijn geheel, laag voor laag, afgegraven, maar door de nieuwe methode bleef een deel van de vindplaats onaangeroerd bewaard.

In het museum in Ezinge wordt in de Van Giffenzaal de archeologische opgravingen tentoongesteld. Te zien is de wijze waarop de opgravingen tot stand zijn gekomen en door Van Giffen blootgelegde paardengraf.

Hunebedden

Naast zijn werk in Groningen verrichtte hij veel onderzoek in Drenthe. Hij bracht alle nog bestaande hunebedden in kaart en verrichtte bij meerdere daarvan bodemonderzoek. In 1928 publiceerde hij hierover een boek dat nog steeds als standaardwerk wordt beschouwd. Zonder zijn inspanningen zou waarschijnlijk een groot deel van de nu aanwezige hunebedden niet meer hebben bestaan. Naast onderzoek heeft hij veel ingestorte en deels vernielde hunebedden gerestaureerd.

In 1920 richtte hij aan de Rijksuniversiteit Groningen het Biologisch-Archeologisch Instituut op. Verder was hij voorzitter van de Vereniging van Terpenonderzoek, inspecteur bij het Groninger Museum en conservator bij het Drents Museum. In 1932 werd hij verkozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).

Latere carrière

Rond de jaren 30 deed hij meerdere archeologische opgravingen op het Domplein in Utrecht, waar zich de restanten bevinden van het Romeinse castellum Traiectum en (vroeg)middeleeuwse kerken. Te Valkenburg in Zuid-Holland was hij vanaf 1941 bezig met opgravingen in het castellum Praetorium Agrippinae, en in 1947 in Fectio.

In 1930 kocht hij heidegrond bij Diever en liet daar de directiekeet van zijn opgraving in Ezinge neerzetten. Dat werd zijn zomerhuis De Heezeberg. Hij verbleef er veel tijdens de zomermaanden en schreef er een groot aantal van zijn publicaties. Hij overleed op 89-jarige leeftijd in Zwolle.

In het Groninger Museum vond van december 2005 tot april 2006 de tentoonstelling Professor van Giffen en het geheim van de wierden plaats. In het tijdschrift van het museum, het Groninger Museum Magazine van 2006, wordt uitgebreid verhaald hoe Van Giffen het onderzoek der wierden heeft opgezet.

Promovendi

• Harm Tjalling Waterbolk (1954)

Over Van Giffen

• H.T. Waterbolk, 'Albert Egges van Giffen Noordhorn 14 maart 1884 - Zwolle 31 mei 1973', Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1975-1976 Link tekst
• J.D. van der Waals, 'Albert Egges van Giffen: zijn werk in Drenthe', Nieuwe Drents(ch)e Volksalmanak (NDV) 91 (1974);
• J.W.G. Okken, 150 jaar Drents Museum, Nieuwe Drentse Volksalmanak 2005 69 t/m 78 Delen te lezen in dit boek

• A.E. van Giffen in inghist
• BWN A.E. van Giffen
• Biografischportaal Albert Egges van Giffen

Rijksuniversiteit Groningen

• Rijksuniversiteit Groningen
  • Van Giffen Collectiebeschrijving

Publicaties Van Giffen

(een selectie)

• De Hunebedden in Nederland , Utrecht 1925-1927, 3 dl.
• Die Bauart der Einzelgräber. Beitrag zur Kenntnis der älteren individuellen Grabhügelstrukturen in den Niederlanden, Leipzig 1930, 2 dl.
• Nieuwe Drentse volksalmanak, Oudheidkundige aantekeningen over Drentsche vondsten (dl. 1-3; 5-9; 11-12) •Bouwstoffen voor de Groninger oergeschiedenis (Groningen 1927-1939, 3 dl.) in: Verslag van denToestand van het Museum van Oudheden voor Provincie en Stad Groningen.

Zie ook

• Papeloze kerk
• Sint-Walburgkerk
• Ezinge

Externe links

• Groninger MuseumProfessor van Giffen en het geheim van de Wierden
• Landgoed de Heezeberg, het verhaal!
• De grondsporen van Ezinge

• Genealogie, Albert Egges van Giffen

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: