Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vertrouwensleer
De vertrouwensleer oftewel vertrouwensbeginsel raakt meerdere gebieden van het recht. Hoofdregel is dat een partij mag vertrouwen op uitlatingen en uitgaan van gedragingen van de wederpartij.
Privaatrecht
Voor het bepalen of er een succesvol beroep kan worden gedaan op het vertrouwensbeginsel dienen alle omstandigheden van het geval beoordeeld te worden. Hierbij dient gedacht te worden aan de aard van de rechtshandeling, de deskundigheid of ondeskundigheid van de betrokken partijen, de onderzoeksplicht van partijen en de voor- en nadelen die voortvloeien uit een rechtshandeling.
Twee of meer partijen kunnen met elkaar onderhandelen om bijvoorbeeld een koopovereenkomst te sluiten, in dit geval dienen de verklaring en de wil van een partij overeen te komen. Als bijvoorbeeld de verkopende partij een verklaring aflegt, waarop door de kopende partij vertrouwd wordt, is de verkopende partij gehouden aan zijn verklaring. De redelijkheid en billijkheid hebben een beperkende werking die terughoudend dient te worden toegepast, de partij die een verklaring heeft afgelegd zal niet snel bevrijd worden van zijn verplichtingen. Diegene die vertrouwd heeft op de verklaring, maar er ook van uit ging dat deze verklaring in overeenstemming was met de wil van de verkopende partij, kan zich erop beroepen dat er een rechtshandeing tot stand is gekomen.
Jurisprudentie
- HR 11-12-1959 Eelman/Hin
Publiekrecht
De vertrouwensleer in het publiekrecht is een algemeen beginsel van behoorlijk bestuur.
Indien een toezegging of gedraging van een bestuursorgaan verwachtingen wekt bij een burger, mag de burger er op vertrouwen dat de toezegging ook nagekomen wordt. Als bijvoorbeeld een gemeentebestuur tegen een burger zegt dat de gemeente een zonder vergunning gebouwd schuurtje zal gedogen, dan kunnen ze daarna niet meer eisen dat het wordt afgebroken.
Dit kan zelfs zo ver reiken, dat een toezegging van een ambtenaar die daarbij zijn boekje te buiten gaat, toch nagekomen moet worden, mits de burger te goeder trouw is. De burger is veelal een leek, en kan zich dus eerder beroepen op goede trouw.
Bij een beroep op het vertrouwensbeginsel zijn verschillende vragen van belang:
- Heeft diegene die de toezegging deed (bijvoorbeeld een ambtenaar) dit bevoegdelijk gedaan.
- Kunnen de gewekte verwachtingen contra legem (Latijn: tegen de wet in) gehonoreerd worden.
- Is diegene die vertrouwde in een nadeligere positie komen te verkeren doordat hij heeft gehandeld naar aanleiding van de toezeggingen, dit is het zogenoemde dispositievereiste.
Er dient wel gelet te worden op de hoedanigheid van de ambtenaar. Zo kan misschien geen succesvol beroep gedaan worden op het vertrouwensbeginsel bij een toezegging van een wethouder van Kunst, Cultuur en Welzijn over een bouwvergunning. Bouwvergunningsaanvragen en de behandeling daarvan vallen onder de verantwoordelijkheid van de wethouder die belast is met het bouwtoezicht, een redelijk geïnformeerde burger dient dit te weten.
De vertrouwensleer is een materieel beginsel van behoorlijk bestuur, vernietiging van een bestreden besluit houdt in dat het bestuursorgaan een nieuw besluit dient te nemen dat anders moet luiden dan het vernietigde besluit.