Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Balans (weeginstrument)

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Twee-armige balans)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Een dichtgewerkte balans.
Zie ook : balans (doorverwijzing), voor andere betekenissen en toebehoren van "balans".

Een balans oftewel twee-armige balans is een meetinstrument met twee weegschalen dat dient om de grootte van een onbekende massa op een van de twee schalen te bepalen door op de andere schaal bekende gewichten te plaatsen totdat dat de balans in evenwicht is. Om de allerkleinste verschillen weg te werken is het bij preciesiebalansen mogelijk een zgn "ruitertje" op een van de armen te plaatsen. (de gewichtjes zouden anders te klein worden om zelfs met een pincet te kunnen manipuleren) Dat ruitertje is meestal een gewichtje van 10 mg maar door van de hefboomwerking gebruik te maken kan er veelal een nauwkeurigheid van 0.1 mg mee worden bereikt. Hiertoe is bovenaan de balansarm een schaalverdeling aangebracht. De aanwijzer oftewel naald noemt men ook wel tong.

Preciesiebalansen van het in de afbeelding weergegeven type zijn bijzonder gevoelig voor o.a. luchtstromingen (de adem van de laborant) Daarom is hij aan de voor- en achterzijde voorzien van glazen platen. Het ruitertjesmechanisme moet via een draaibare spil dan ook vanaf de buitenzijde bediend kunnen worden. De grote knop midden beneden dient ervoor om de balans "op slot" te zetten, zodat hij in ruststand wat minder gevoelig wordt voor beschadigingen door schokken etc.

(Bij deze afbeeldingen is het glas aan de voorzijde en de afsluitende kap daarboven overigens verwijderd om het mechanisme beter te kunnen zien en om een helderder foto te kunnen maken. Links- en rechtsboven zijn nog de touwtjes te zien waaraan de contragewichten voor de glasplaat hangen.)

In de dagelijkse praktijk in veel laboratoria en apotheken worden ook moderne elektrische weegschalen (met maar één schaal en zonder balanceer-mechanisme) balansen genoemd.

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Scales op Wikimedia Commons