Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Schietspoel

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een schietspoel oftewel snelspoel is een verbetering van de voordien gebruikte smietspoel en wordt gebruikt in een weefgetouw.

Twee schietspoelen.

De schietspoel is in 1733 gepatenteerd door de Engelse wever John Kay. Ze werd in Nederland pas omstreeks 1830 op grote schaal ingevoerd.

De schietspoel bestaat uit een rechte houten schuit waarvan beide uiteinden puntig toelopen en met ijzer zijn versterkt. De schuit bevindt zich in een langwerpige spoelbak waarin zich een stootkussen bevindt. Ze wordt dan via een stootkussen door de inslagdraden (de sprong) geslagen en schiet dan aan de andere zijde in een soortgelijke bak. De kracht op het stootkussen werd geleverd via een zweepmechanisme dat oorspronkelijk in werking werd gezet door aan een touwtje te trekken. De wever had dus hiervoor slechts één hand nodig, waar het gebruik van de smietspoel twee handen vereiste.

De weefsnelheid kon hierdoor met een factor drie werden opgevoerd terwijl er slechts een geringe investering vereist was.

De vaardigheid om met de schietspoel te werken werd bijgebracht op zogenaamde weefscholen. De schietspoel vereiste echter veel minder vaardigheid dan de smietspoel, en het werken ermee kon al na enkele weken beginnen, waar een wever wel twee jaar nodig had om volleerd met de smietspoel te kunnen werken.