Storage area network

Een Storage Area Network is een toegewijde IT-infrastructuur, bedoeld voor transport van het SCSI-protocol tussen rekencentrumcomputers en een geconsolideerde opslagvoorziening. Het geheel van middelen dat gezamenlijk de geconsolideerde opslagvoorziening vormt, wordt vaak SAN genoemd, maar dit is feitelijk onjuist. Een SAN is (net zoals een LAN) een infrastructuur t.b.v. datatransport. In het Nederlands bestaat geen korte term voor geconsolideerde dataopslag. Om deze reden wordt verder in dit artikel de Engelse term "Storage" (= opslag) gebruikt.

Historie

Rond 1985 deed het LAN haar intrede, met als centrale component een bestandsserver (of 'Fileserver'). De bestandsserver heeft maar een beperkte inbouwruimte voor harde schijven. Harde schijven werden zodoende ondergebracht in externe behuizingen en ook werden meerdere fileservers in het LAN geplaatst. Deze ontwikkeling had een negatieve weerslag op een aantal essentiële kwaliteitsattributen zoals snelheid, capaciteit, betrouwbaarheid en beheerbaarheid. Daarnaast was er ook sprake van inefficiëntie, vanwege fragmentatie van de vrije opslagruimte (veel losse harddisks die allemaal afzonderlijk een stuk vrije ruimte hebben).
Zodoende is de industrie begin negentiger jaren op zoek gegaan naar een oplossing. Dit initiatief leidde tot de ontwikkeling van "storage" (destijds SAN genoemd) en de introductie ervan in 1994.

Storage

"Storage" bestaat uit de volgende onderdelen:

• SAN: (zie introductie bovenaan)
• Host Bus Adapter (HBA): de Fibre Channel interface in de servers
• Storage controllers: de besturingseenheid tussen dataopslagmedia, SAN en LAN.
• disk enclosure: de diskkabinetten als behuizing voor de harde schijven
• harde schijven of SSD's: de media voor dataopslag

Rol en functies van de afzonderlijke onderdelen

SAN

Een Storage Area Network is een IT-infrastructuur, bedoeld voor transport van het SCSI- protocol tussen servers en "Storage". Fysiek bestaat het SAN uit switches en optische Glasvezelkabels. om het SCSI- protocol geschikt te maken voor transport over dit medium wordt het ingekapseld in het Fibre Channel-protocol. SAN's zijn verkrijgbaar in transportsnelheden van 2, 4, 8 en 16 Gbps. Het SAN is niet rechtstreeks toegankelijk voor apparatuur op het LAN, maar een LAN kan wel het FC protocol transporteren (dit heet: FCoE).

HBA

De "Host Bus Adapters" (HBA) zijn de uitbreidingskaarten in de centrale servers, die door het besturingssysteem van de server herkend worden als harde-schijf-interfaces.

Storage controller

De controller voert binnen een "storage" oplossing, centraal de regie en is om deze reden aangesloten op alle drie de IT-infrastructuren: het SAN via Glasvezel-bekabeling, het LAN (via UTP-bekabeling en de diskkabinetten (via SAS-bekabeling). De "storage controller" is primair verantwoordelijk voor:

• verdeling van de harde schijven in RAID-groepen voor fouttolerantie.
• de definitie van de fysieke en virtuele volumes die als LUN worden aangeboden aan de computers.
• het aanbieden van NAS-functies op het LAN.

Disk Enclosure

Dit zijn de diskkabinetten die de energievoorziening en de datacommunicatie verzorgen voor en naar de harde schijven. Er bestaan diskkabinetten voor harddisks van verschillende maten en interfacetypen. Het diskkabinet is geschikt voor inbouw in standaard 19 inch computerrekken.

Fouttolerantie

De Storage-oplossing neemt een centrale rol in binnen de ICT-infrastructuur. De Storage-oplossing is niet alleen verantwoordelijk voor de opslag van alle data (bestanden en databases), maar ook van de virtuele machines, die feitelijk grote bestanden zijn. Het is daarom van groot belang dat de Storage-oplossing fouttolerant is. Onderdelen en componenten moeten redundant worden uitgevoerd, zodat defecten worden opgevangen. Bekende technieken hierbij zijn: RAID, load balancing en clustering. Toepassing van al deze technieken tezamen zorgt voor een hoge beschikbaarheid van de Storage-oplossing, wat resulteert in weinig dataverlies en snel herstel in geval van defecten. Deze worden uitgedrukt in de termen: RPO en RTO.

Zie ook

• iSCSI

Digitale opslagmedia

Netwerktypen

Van klein naar groot: Personal area network (PAN) · Local area network (LAN) · Campus area network (CAN) · Metropolitan area network (MAN) · Wide area network (WAN) · Global area network (GAN) Overige: Body area network (BAN) · Controller Area Network (CAN) · Storage area network (SAN)