Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Bolletjesvarenfamilie
| Bolletjesvarenfamilie | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Struisvaren (Matteuccia struthiopteris) | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Familie | |||||||||
| Onocleaceae Pic.Serm. (1970) |
De bolletjesvarenfamilie oftewel Onocleaceae is een familie van varens met drie geslachten en vijf soorten. Het zijn terrestrische planten uit gematigde streken.
De bolletjesvarenfamilie is sterk verwant aan de niervarenfamilie (Dryopteridaceae) en wordt door sommige taxonomen als een tribus van deze laatste gezien.
België en Nederland kennen geen soorten die hier van nature voorkomen, maar er zijn wel twee soorten die regelmatig uit tuinen ontsnappen en in het wild kunnen waargenomen worden.
Naamgeving en etymologie
De botanische naam Onocleaceae is overgenomen van het geslacht Onoclea en komt van het Griekse 'onos' (= vat) en 'kleiein' (= sluiten) naar de manier waarop de sporenhoopjes wordt afgesloten.
De Nederlandse naam 'bolletjesvaren' slaat eveneens op de vorm van de sporenhoopjes.
Kenmerken
De soorten uit de bolletjesvarenfamilie hebben allen een rechte of een lange, kruipende wortelstok met schubben. De bladen kunnen in bundels bij elkaar zitten of verspreid uit de wortelstok ontspringen. De bladsteel bevat onderaan twee vaatbundels die naar boven toe met elkaar versmelten.
Er zijn steeds twee soorten bladen of veren: grote, meestal enkelvoudig geveerde steriele bladen en kleinere, smalle en soms meervoudig geveerde, fertiele bladen. De blaadjes van deze laatste zijn sterk ingerold en bedekken de onrijpe sporenhoopjes.
De sporenhoopjes liggen in grote aantallen op de onderzijde van de fertiele bladen, zijn rond en afgedekt met een klein driehoekig dekvliesje of helemaal niet afgedekt. Rijpe, fertiele bladen lijken helemaal overdekt te zijn met de bolvormige sporenhoopjes, vandaar ook de naam van deze varens.
Voorkomen
De leden van de bolletjesvarenfamilie zijn varens van gematigde streken van het noordelijk halfrond: Noord-Amerika, Azië en Europa.
België en Nederland kennen geen soorten die hier van nature voorkomen, een tweetal soorten kan uit tuinen ontsnappen en hier overleven.
Het zijn allen terrestrische planten.
Beschreven soorten
Van de bolletjesvarenfamilie kunnen twee soorten in België en Nederland in het wild gevonden worden:
Familie: Bolletjesvarenfamilie (Onocleaceae)
- Geslacht: Onoclea
- Soort: Bolletjesvaren (Onoclea sensibilis)
- Geslacht: Matteuccia
- Soort: Struisvaren (Matteuccia struthiopteris)
Externe links
- The Botanical System of the Plants: soortenlijst
- Checklist of World Ferns: soortenlijst
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- R. van der Meijden, 2005.: Heukels' Flora van Nederland, Wolters-Noordhoff, Groningen/Houten, ISBN 90-01-58344-X
Vrije mediabestanden over Onocleaceae op Wikimedia Commons