A Greek-English Lexicon

A Greek-English Lexicon („Een Grieks-Engels lexicon”) is de naam van een uitgebreid Oudgrieks-Engels woordenboek dat als een standaardwerk geldt. Het wordt ook, naar de auteurs, Liddell-Scott, Liddell-Scott-Jones genoemd en afgekort als LSJ.

Geschiedenis

Het lexicon kwam tot stand als een bewerking van het Handwörterbuch der griechischen Sprache van Franz Passow (eerste uitgave in 1819, vierde editie in 1831). De bewerking van Passows woordenboek kwam bij zijn overlijden in 1833 tot stilstand. Passow gebruikte Johann Gottlob Schneiders Kritisches griechisch-deutsches Handwörterbuch als bron voor zijn woordenboek.

De Oxfordse taalgeleerden Henry George Liddell (1811–1898) en Robert Scott (1811–1887) gaven bij de Oxford University Press samen zeven edities uit van hun woordenboek (in 1843, 1845, 1849, 1855, 1861, 1869 en 1882).

Tegelijkertijd ontstond ook het Latijnse woordenboek door Charlton T. Lewis en Charles Short, dat in 1879 klaar was. Het werk van Liddell en Scott wordt dikwijls met dat van Lewis en Short vergeleken. In 1843 verscheen tegelijkertijd met de eerste uitgave van het grote lexicon een op basis daarvan samengesteld schoolwoordenboek, dat de ’little Liddell’ werd genoemd (A Lexicon. Abridged from Liddell and Scott’s Greek-English Lexicon). Dit werd in verschillende uitgaven uitgegeven en meermaals herdrukt. Het is vandaag nog te vinden.

Volgens Stuart Jones’ voorwoord uit 1925 werd het samenstellen van dit woordenboek oorspronkelijk voorgesteld door de uitgever David Alphonso Talboys uit Oxford. Blijkbaar werd het gepubliceerd door Clarendon Press in Oxford omdat Talboys met de uitgeverij stopte voor de eerste uitgave in 1843 klaar was. Een ingekorte versie van de zevende uitgave uit 1882 verscheen in 1889 als An Intermediate Greek-English Lexicon en diende als handwoordenboek. Na het overlijden van Scott zorgde Liddell alleen voor de achtste uitgave van het grote lexicon in 1897. Deze uitgave werd na zijn overlijden opnieuw gedrukt in 1901 en 1908.

In 1911 namen Henry Stuart Jones (1867–1939) en Roderick McKenzie het werk over. In 1922 en 1928 verschenen nieuwe oplagen van de achtste uitgave. In een voorwoord uit 1925 werden de verdiensten van Liddell en Scott gehuldigd.

Na het overlijden van Jones’ assistent McKenzie in 1937, en dat van Jones Jones zelf in 1939, verscheen de negende uitgave, waaraan zij beiden hadden gewerkt, in 1940. Deze bevatte ook het voorwoord van 1925, maar bevatte als appendix ook een lijst met nog te corrigeren en toe te voegen teksten. In 1968 werd deze ingevoegd in een supplement dat door Martin L. West werd bewerkt. In 1981 werd P. G. W. Glare, die reeds aan de Oxford Latin Dictionary gewerkt had, de uitgever van het supplement. Sinds 1988 is Anne A. Thompson medeuitgeefster. De redactie van het supplement werkt met een apparaat van sigilla, dat de correcties, toevoegingen en schrappingen in de negende uitgave onderscheidt. De nieuwste uitgave van het supplement dateert uit 1996; de hoofdtekst van het lexicon blijft de tekst van de negende uitgave. Deze wordt internationaal met de bibliografische afkorting LSJ geciteerd. In het voorwoord op het supplement van 1996 kondigen de uitgevers aan, in de toekomst ook lemmata in lineair B volgens de interpretatie van Michael Ventris in te voegen.

Betekenis

Door zijn concurrentieloze positie als het omvangrijkste woordenboek Oudgrieks-Engels, is de Liddell-Scott-Jones een uniek werk in zijn soort en wordt ver buiten de Engelstalige wereld gebruikt. Hij diende als basis voor de Grieks-Spaanse Diccionario Griego-Español. Sinds de uitgave van het woordenboek van Passow in het midden van de negentiende eeuw verscheen in Duitsland geen vergelijkbaar Grieks woordenboek meer, terwijl het Ausführliche lateinisch-deutsche Handwörterbuch van Karl Ernst Georges er sinds het begin van de twintigste eeuw als standaardwerk geldt. Hoewel kleinere Grieks-Duitse woordenboeken verschenen zijn, zoals het Griechisch-deutsche Schulwörterbuch van Hermann Menge of het Griechisch-Deutsche Schul- und Handwörterbuch van Wilhelm Gemoll, wordt ook de Liddell-Scott-Jones nog gebruikt.

Ook in Nederlandstalige landen wordt de Liddell-Scott-Jones bij gebrek aan vergelijkbare uitgebreide woordenboeken gebruikt.

Het Lexicon werd vertaald naar het Modern Grieks door Anestis Konstantinidis (Ανέστης Κωνσταντινίδης). Dit werk werd uitgegeven in 1904 met de titel H. Liddell – R. Scott – Α. Κωνσταντινίδου – '.

Uitgaven

• A Greek-English lexicon: With a revised supplement. Compiled by Henry George Liddell and Robert Scott. Revised and augmented throughout by Henry Stuart Jones with the assistance of Roderick McKenzie and with the cooperation of many scholars. negende editie, Clarendon Press Oxford 1996, ISBN 0-19-864226-1

Literatuur

• John A. L. Lee, Releasing Liddell-Scott from its past. in: Christopher Stray (uitgever): Classical Dictionaries. Past, present and future. Duckworth, London 2010, p. 119-138
• Christopher Stray, Liddell and Scott: myths and markets. in: Christopher Stray (uitgever): Classical Dictionaries. Past, present and future. Duckworth, London 2010, p. 94-118

Weblinks

Uitgaven

• Henry George Liddell, Robert Scott, The Online Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon, uitgever Maria Pantelia / Thesaurus Linguae Graecae 2011. (Momenteel de beste digitale uitgave.)
  • Gescande versie op archive.org
  • Uitgave op Perseus (Bevat enkele fouten, vergeleken met de TLG-uitgave.)
  • Zoeken in de uitgave op Perseus

Meer informatie

• (en) De nieuwste oplage bij de Oxford University Press
• (de) Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), 2 juli 2011: „Wörterbuch trifft Wikipedia: Das „Greek-English Lexicon“ als offener Text und Gefangener seiner Geschichte“

  (en) Voorwoord bij de zevende uitgave op Wikisource