Kladderadatsch
![](/w/images/thumb/7/74/Kladderadatsch.jpg/250px-Kladderadatsch.jpg)
Kladderadatsch was de titel van een Duits politiek-satirisch en humoristisch weekblad. Het werd in 1848 gesticht door de boekhandelaar/uitgever Albert Hofmann en David Kalisch, een schrijver van lichte komische werken.[1] Het blad was zo immens populair dat „Kladderadatsch” zich tot modewoord ontwikkelde. Het woord werd vooral in ironische betekenis gebruikt.
Het weekblad verscheen in Berlijn. De eerste uitgave vond plaats op 7 mei 1848 in een oplage van 4000 exemplaren, die binnen een dag waren uitverkocht. De titel verwijst naar het geluid van een vallend en in stukken brekend voorwerp. Volgens de taalkundige Marc de Coster gaat het zeer waarschijnlijk om een typisch Berlijns woord van oorsprong.
Het blad verwierf in korte tijd een grote populariteit en wist zich, mogelijk mede hierdoor, te onttrekken aan de censuur. Het blad leverde satirisch commentaar op actuele politieke gebeurtenissen, waarbij ook cartoons een belangrijke rol speelden. Sinds 1864 steunde het blad de politiek van Bismarck. Na de machtsovername door de nationaalsocialisten in 1933 verloor het zijn politieke betekenis.[2]
In 1944 werd het tijdschrift opgeheven. Het woord „Kladderadatsch” bleef echter voortleven als aanduiding van een totale maatschappelijke en economische instorting, en werd ook een gangbare term in het Nederlands.
Bronnen, noten en/of referenties
|