Jaartallentabel België

In deze tabel staan belangrijke jaartallen met betrekking tot de geschiedenis van België.

Graafschap Vlaanderen (864-1598)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
864-879	Graaf Boudewijn I met de IJzeren Arm	°837/840 +879	Vlaanderen	Eerste graaf van Vlaanderen; hij huwde in 863 met Judith (weduwe van koning Ethelwulf van Engeland en dochter van koning Karel II van Frankrijk); hij werd door koning Karel II van Frankrijk beleend met verschillende gouwen tussen de Somme en de Schelde en legde zo de grondslag voor het graafschap Vlaanderen; hij verdedigde zich met succes tegen aanvallen van de Noormannen
879-918	Graaf Boudewijn II de Kale	°ca.864 +10.09.918	Vlaanderen	Zoon van Boudewijn I; hij was gehuwd met Elftrudis (dochter van koning Alfred van Engeland); tijdens de invallen van de Noormannen in 879 en 883 hield hij stand in de burcht van Brugge; hij veroverde onder meer de graafschappen Terwaan en Boulogne en geldt als de feitelijke stichter van het graafschap Vlaanderen; na zijn dood werd Vlaanderen onder zijn beide zoons Arnulf I en Adalulf verdeeld, waarbij eerstgenoemde het grootste gedeelte kreeg
918-958	Graaf Arnulf I de Grote alleen	°ca.889 +27.03.965	Vlaanderen	Oudste zoon van Boudewijn II; na het overlijden van zijn broer Adalulf in 933 nam hij diens gebied in ten koste van diens zoons; hij breidde zijn invloed uit tot aan de Somme; hij herstelde de kloostertucht; vanaf 958 was zijn zoon Boudewijn III medegraaf, tot diens overlijden in 962
958-962	Graaf Arnulf I de Grote en Graaf Boudewijn III	°ca.889 +27.03.965 °? + 962	Vlaanderen	Boudewijn III was een zoon van Arnulf I; hij was vanaf 958 medegraaf met zijn vader; na zijn dood in 962 hernam zijn vader alleen het bestuur
962-964	Graaf Arnulf I de Grote alleen	°ca.889 +27.03.965	Vlaanderen	(Zie hiervoor)
964-988	Graaf Arnulf II	°ca.960 +30.03.988	Vlaanderen	Zoon van Boudewijn III (dus kleinzoon van Arnulf I); hij stond tot ca. 976 onder voogdij van koning Lotharius II van Frankrijk; na zijn dood viel het graafschap uiteen
988-1035	Graaf Boudewijn IV met de Schone Baard	°? +30.05.1035	Vlaanderen	Zoon van Arnulf II en Rozala-Suzanna van Italië; tot zijn meerderjarigheid regeerden zijn moeder en zijn stiefvader Robert (zoon van koning Hugo van Frankrijk); hij voerde oorlog tegen keizer Hendrik II van Duitsland, die hem onderwierp in 1007 en hem in 1012 beleende met de Zeeuwse eilanden en in 1015 met Valenciennes; hierdoor ontstond Rijksvlaanderen (tegenover Kroonvlaanderen)
1035-1067	Graaf Boudewijn V van Rijsel	°ca.1012 +01.09.1067	Vlaanderen	Zoon van Boudewijn IV; hij huwde ca. 1028 met prinses Alix van Frankrijk; hij werd door de Duitse keizer beleend met gebieden in Rijksvlaanderen en Antwerpen; hij was een zwager van koning Hendrik I van Frankrijk en was van 1060-1065 voogd over koning Filips I van Frankrijk; hij vergezelde Willem de Veroveraar (koning Willem I van Engeland) en huwde diens dochter Mathilde
1067-1070	Graaf Boudewijn VI	°ca.1039 +17.07.1070	Vlaanderen	Zoon van Boudewijn V; hij was tevens graaf van Henegouwen (1051-1070; als Boudewijn I); door zijn huwelijk met Richildis van Henegouwen waren beide graafschappen in een personele unie verbonden; hij werd in Vlaanderen opgevolgd door zijn zoon Arnulf III en in Henegouwen door zijn zoon Boudewijn II; in een felle strijd gewikkeld bleven
1070-1071	Graaf Arnulf III de Ongelukkige	°? +22.10.1071	Vlaanderen	Arnulf III werd gedood door zijn oom Robert de Fries in de slag bij Kassel en opgevolgd door Boudewijn II, maar deze moest Vlaanderen vrijwel direct afstaan aan Robrecht, waarna beide graafschappen bijna 100 jaar met elkaar overhoop lagen.
1072-1093	Graaf Robert I (ook: Robrecht I)	°1029/1032 +12.10.1093	Vlaanderen	Na zijn overwinning op zijn neef Arnulf III werd hij door koning Filips I van Frankrijk als graaf van Vlaanderen erkend; hij was in 1063 gehuwd met gravin Geertruida van Holland (weduwe van graaf Floris I van Holland); hij steunde zijn stiefzoon graaf Dirk V van Holland in diens strijd tegen de bisschop van Utrecht; hij ondernam 1086-1090 een tocht naar het Heilige Land; hij steunde in 1093 paus Urbanus II in zijn strijd met tegenpaus Clemens III; zijn dochter Adelheid huwde met koning Knoet II van Denemarken
1093-1111	Graaf Robert II (ook: Robrecht II) van Jeruzalem	°ca.1065 +01.10.1111	Vlaanderen	Zoon van Robert I; hij huwde ca. 1090 met Clementia van Bourgondië (zuster van paus Calixtus II, die het bisdom Atrecht oprichtte); hij kreeg zijn bijnaam door zich te onderscheiden in de Eerste Kruistocht (1096-1099); hij steunde de paus in de investituurstrijd; hij was een trouw vazal van de Franse koningen
1111-1119	Graaf Boudewijn VII met de Bijl (ook: Hapkin)	°ca.1093 +17.06.1119	Vlaanderen	Zoon van Robert II en Clementia; hij trad hard op tegen roofridders en andere onrustzaaiers (vandaar zijn bijnaam), zodat handel en steden zich ongestoord konden ontwikkelen; met zijn kinderloos overlijden stierf de rechte lijn der Vlaamse Boudewijnen uit; hij werd opgevolgd door zijn neef en raadgever Karel de Goede; de Henegouwse Boudewijnen werden gepasseerd
1119-1127	Graaf Karel de Goede (ook: Karel van Denemarken of Karel de Gelukzalige)	°ca.1083 +02.03.1127	Skioldung	Zoon van Adelheid van Vlaanderen (dochter van Robert I) en koning Knoet II van Denemarken; hij was in Vlaanderen zeer geliefd om zijn rechtschapenheid en zijn bevordering van de handel der steden; hij kwam echter in conflict met het machtige geslacht der Erembouds: in 1127 werd hij door een eerzuchtige edelman in de Brugse St.-Donatiuskerk vermoord; hierover schreef Galbert van Brugge een ooggetuigenverslag, dat doorloopt tot 07.1128; na zijn dood ontstond een opvolgingsstrijd tussen twee andere kleinzonen van Robert I, namelijk Willem Clito en Diederik {Dirk} van de Elzas
1127-1128	Graaf Willem I Clito (ook: Clitho)	°? +27.07.1128	Normandië	Zoon van Robert Courteheuse van Normandië; hij werd na de dood van Karel door koning Lodewijk VI van Frankrijk als graaf van Vlaanderen aangesteld, ondanks verzet van de Vlaamse steden; met name Gent en Brugge steunden Diederik van de Elzas; in de strijd tegen deze sneuvelde hij bij Aalst.
1128-1168	Graaf Dirk (ook: Diederik)	°? +04.01.1168	Elzas	Zoon van Gertrudis van Vlaanderen (dochter van Robert I) en hertog Diederik II van Opper-Lotharingen; hij ondernam vier reizen naar het Heilige Land, van waar hij het Heilige Bloed naar Brugge bracht.
1168-1191	Graaf Filips van den Elzas	°1136 +01.06.1191	Elzas	Zoon van Dirk; hij was achtereenvolgens gehuwd met Elisabeth van Vermandois (+ 1182) en met Mathilde van Portugal; beide huwelijken bleven kinderloos; hij stichtte nieuwe steden (onder meer Nieuwpoort), stelde bezoldigde ambtenaren aan, bevorderde de handel door het verstrekken van privileges en het bouwen van wegen en dijken; hij was tijdelijk regent van koning Filips II van Frankrijk, maar vergiste zich in zijn invloed, waardoor zijn buitenlandse politiek mislukte, resulterend in het verlies van Artois; hij stierf bij het beleg van Acco tijdens de Koningskruistocht in Palestina.
1191-1194	Gravin Margaretha I van den Elzas en Graaf Boudewijn VIII de Moedige	°? +15.11.1194 °ca.1150 +17.12.1195	Elzas	Margaretha was een zuster van Filips; zij was achtereenvolgens gehuwd met graaf Raoul II van Vermandois (+ 1163 of 1165) en vanaf 04.1169 met Boudewijn VIII, die vanaf 1171 graaf Boudewijn V van Henegouwen was; hij was een zoon van graaf Boudewijn IV van Henegouwen en Alix (dochter van de graaf van Namen); van keizer Frederik I van Duitsland kreeg hij in 1188 Namen als markgraafschap ingevolge erfrecht via zijn moeder.
1194-1205	Graaf Boudewijn IX van Constantinopel	°1171 +1205	Vlaanderen	Zoon van Margaretha I en Boudewijn VIII; hij was vanaf 1195 tevens graaf Boudewijn VI van Henegouwen en vanaf 1204 keizer Boudewijn I van Constantinopel; hij nam deel aan de vierde kruistocht (1202-1204) en werd na de tweede verovering van Constantinopel keizer van het Latijnse Rijk (1204-1205); in 1205 leed hij een nederlaag tegen de Bulgaarse koning bij Adrianopel, waarna hij spoorloos is gebleven.
1205-1244	Gravin Johanna van Constantinopel	°ca. 1200 +05.12.1244	Vlaanderen	Oudste dochter van Boudewijn IX; zij was tevens gravin van Henegouwen; ze stond aanvankelijk onder regentschap van haar oom Filips van Namen; ze was sedert 1212 gehuwd met Ferrand van Portugal (" 1188 - ^ 1233), zoon van koning Sancho I van Portugal; koning Filips II van Frankrijk arrangeerde dit huwelijk en liet zich er rijkelijk voor betalen; toen Ferrand weigerde om koning Filips II van Frankrijk bij te staan in een expeditie tegen Engeland, vielen de Fransen Vlaanderen binnen; na de nederlaag in de slag bij Bouvines (1214) werd Ferrand gevangengenomen; hij werd pas vrijgelaten nadat Johanna in 1226 de vrede van Melun had ondertekend; Ferrand was hierna een trouwe vazal van koning Lodewijk IX van Frankrijk; nadat Johanna in 1233 weduwe was geworden hertrouwde ze in 1237 met Thomas va Savoye; haar beide huwelijken bleven kinderloos.
1244-1246	Gravin Margareta II van Constantinopel alleen	°06.08.1202 +10.02.1280	Vlaanderen	Tweede dochter van Boudewijn IX; zij was tevens gravin van Henegouwen; ze was bijgenaamd Zwarte Griet; in 1212 huwde ze met Bouchard van Avesnes, waarmee ze drie kinderen kreeg; in 1215 werd dit huwelijk door paus Innocentius III ongeldig verklaard; in 1223 hertrouwde ze met Willem van Dampierre (°? - + 03.09.1231, zoon van Seneschalk Gwijde van Champagne), waarmee ze vijf kinderen kreeg; doordat zij tweemaal gehuwd was ontstond tussen haar zonen uit de beide huwelijken de successiestrijd Avesnes-Dampierre, die in 1246 werd geregeld door koning Lodewijk IX van Frankrijk bij het Verdrag van Parijs: de Dampierres kregen Vlaanderen en de Avesnes Henegouwen; de strijd bleef echter voortduren.
1246-1251	Gravin Margareta II van Constantinopel en Graaf Willem II	°06.08.1202 +10.02.1280 °1225 +05.05.1251	Vlaanderen Dampierre	(Zie hiervoor); Willem II was de oudste zoon van Margaretha II en Willem van Dampierre; hij nam na 1246 de titel van graaf aan, hoewel zijn moeder het bewind bleef voeren; hij huwde in 1247 met Beatrix van Kortrijk (dochter van hertog Hendrik II van Brabant); hij nam deel aan de Zevende Kruistocht; hij overleed kinderloos, tijdens een toernooi.
1251-1278	Gravin Margareta II van Constantinopel alleen	°06.08.1202 +10.02.1280	Vlaanderen	(Zie hiervoor)
1278-1305	Graaf Gwijde (ook: Guy)	°ca.1226 +07.03.1305	Dampierre	Tweede zoon van Margaretha II en Willem van Dampierre; hij huwde in 1246 met Mathilde van Béthune en Dendermonde (° ? - + 08.11.1263); hij hertrouwde in 1265 met Isabella van Luxemburg (° ? - + 09.1298, dochter van graaf Hendrik V van Luxemburg en Namen); hij zegde zijn leenheer, koning Filips IV van Frankrijk, in 1297 de leentrouw op en sloot een verbond met de Klauwaards (de ambachtsgilden), die zijn partij kozen; de Fransen konden rekenen op steun van het stedelijk patriciaat, de Leliaards, en bezetten in 1300 geheel Vlaanderen; in mei 1302 kwamen de Klauwaards in opstand in Brugge (de Brugse metten) en versloegen ze de Fransen op 11.07.1302 in de Guldensporenslag; hij stierf in Franse gevangenschap.
1305-1322	Graaf Robert III (ook: Robrecht III) van Béthune	°1247 +17.09.1322	Dampierre	Oudste zoon van Gwijde en Mathilde; hij was tevens graaf van Nevers (1273-1322); hij huwde in 1265 met Blanca (" ? - ^ 1269, dochter van Karel van Anjou) en in 1272 met gravin Yolanda van Nevers; hij nam deel aan de Zevende Kruistocht (1270); tussen 1300 en 1305 zat hij samen met zijn vader gevangen in Frankrijk; aanvankelijk was er een akkoord met de bepalingen van de nadelige vrede van Athis-sur-Orge (1305), maar hij ging zich, gesteund door de Klauwaards, steeds meer verzetten.
1322-1346	Graaf Lodewijk I	°ca. 1304 +25.08.1346	Nevers	Zoon van Lodewijk van Nevers (zoon van Robert III en even vóór deze overleden) en Johanna van Réthel; hij was tevens graaf van Nevers en Réthel; hij was opgevoed aan het Franse hof en huwde op 21.07.1320 met Margaretha van Artois (^ 1382), de dochter van koning Filips V van Frankrijk; hij legde tijdens zijn regering een pro-Franse houding aan de dag (in tegenstelling tot zijn voorgangers); de door hem opgelegde zware belastingdruk leidde tot de opstand van 1322, die pas in 1328 kon worden bedwongen met hulp van Franse troepen (Slag bij Kassel); aan het begin van de Honderdjarige Oorlog koos hij partij voor Frankrijk tegen Engeland, waardoor dit economische maatregelen nam tegen Vlaanderen; door de hieruit voortvloeiende spanningen werd hij gedwongen Vlaanderen (met als leider Jacob van Artevelde) in tal van opzichten tegemoet te komen; in 1339 verliet hij voorgoed het graafschap; hij sneuvelde in dienst van het Franse leger in de slag bij Crécy.
1346-1384	Graaf Lodewijk II van Male	°29.11.1330 +30.01.1384	Nevers	Zoon van Lodewijk I en Margaretha; hij was tevens graaf van Nevers, Réthel (1346-1384), Artois en Franche-Comté (1382-1384);hij was gehuwd met Margaretha van Brabant; in de Honderdjarige Oorlog was zijn houding afzijdig; in 1348 sloot hij vrede met Engeland; hij overwon zijn zwager hertog Wenceslaus I van Luxemburg; hij verkreeg door de Brabantse Successieoorlog Antwerpen en Mechelen; hij onderdrukte in 1386 met hulp van zijn schoonzoon hertog Filips de Stoute een opstand van Gent.
1383-1404	Gravin Margaretha III van Male en Graaf Filips de Stoute	°13.04.1350 +21.03.1405 °17.01.1342 +27.04.1404	Nevers; Bourgondisch Huis	Margaretha III was het enige wettelijke kind van Lodewijk II en Margaretha van Brabant; zij was aanvankelijk gehuwd met Filips van Rouvre, hertog van Bourgondië, Artois en Franche-Comté (+ 21.11.1361); op 19.06.1369 hertrouwde zij met hertog Filips de Stoute van Bourgondië (de jongste zoon van koning Jan II van Frankrijk); van haar tante Johanna van Brabant verkreeg zij in 1396 Limburg en in 1399 Brabant; Filips kreeg in 1363 het hertogdom Bourgondië als apanage; hij had grote invloed in Frankrijk; met hem begon de strijd van de Bourguignons tegen de Armagnacs.
1404-1419	Graaf Jan zonder Vrees	°28.05.1371 +10.09.1419	Bourgondisch Huis	Zoon van Margaretha III en Filips; hij was tevens hertog van Bourgondië (1404-1419) en graaf van Artois, Réthel, Charolais en Franche-Comté; hij huwde in 1385 met Margaretha van Beieren; hij vergezelde keizer Sigismund van Duitsland op diens kruistocht tegen de Turken; de strijd om het regentschap voor de krankzinnig geworden koning Karel VI van Frankrijk leidde tot een burgeroorlog tussen de Bourguignons en de Armagnacs en de moord op Lodewijk van Orléans (1407) door de Bourguignons; hij werd als vergelding op bevel van koning Karel VII van Frankrijk door leden van het gevolg van Karel van Orléans op de brug bij Montereau omgebracht.
1419-1467	Graaf Filips I de Goede	°31.07.1396 +15.06.1467	Bourgondisch Huis	Zoon van Jan; hij was sedert 1419 hertog van Bourgondië, waaronder tevens viel Vlaanderen, Artois en Franche-Comté; hij verkreeg in 1429 Namen, in 1430 Brabant en Limburg, in 1433 Holland (hij was graaf Filips I van Holland), Zeeland en Henegouwen, in 1435 Auxerre, Bar en Maçon en in 1451 Luxemburg; in de gewesten benoemde hij stadhouders; afgevaardigden van alle gewesten vormden in Brussel de Staten-Generaal; hij streefde naar het vormen van een koninkrijk, los van Duitse en Franse leenhorigheid, maar ondervond gebrek aan medewerking van keizer Sigismund van Duitsland en keizer Frederik III van Duitsland; hij kan worden beschouwd als de grondlegger van de Nederlandse en de Belgische staat; hij was onder meer gehuwd met Isabella van Portugal (° 1397 - + 17.12.1471, dochter van koning Jan I van Portugal).
1467-1477	Graaf Karel I de Stoute	°10.11.1433 +05.01.1477	Bourgondisch Huis	Zoon van Filips I; hij was tevens hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg en Luxemburg en graaf Karel I van Holland, Zeeland en Henegouwen.
1477-1482	Gravin Maria de Rijke	°13.02.1457 +27.03.1482	Bourgondisch Huis	Enige dochter van Karel I en Isabella van Bourbon; ze huwde op 19.08.1477 met keizer Maximiliaan I van Duitsland, waardoor onder meer de Nederlanden Habsburgs bezit werden; zij was tevens gravin Maria van Holland en hertogin van Bourgondië; toen zij in 1477 haar vader opvolgde verloor zij Bourgondië en Picardië aan Frankrijk; haar troonsaanvaarding samen met haar echtgenoot vond plaats door uitvaardiging van het Groot Privilege.
1482-1494	Graaf Maximiliaan	°22.03.1459 +12.01.1519	Oostenrijks Huis	Maximiliaan was na het overlijden van Maria voogd over zijn zoon Filips II; hij was tevens (vanaf 1493) keizer Maximiliaan I van Duitsland; hij was weinig succesvol in zijn vele oorlogen, onder meer tegen Frankrijk.
1494-1506	Graaf Filips II de Schone	°22.06.1478 +25.09.1506	Oostenrijks Huis	Zoon van Maria en Maximiliaan; hij was tevens koning Filips I van Spanje.
1506-1515	Graaf Maximiliaan	°22.03.1459 +12.01.1519	Oostenrijks Huis	Maximiliaan was (opnieuw) voogd, in deze periode over zijn kleinzoon Karel II.
1515-1555	Graaf Karel II	°24.02.1500 +21.09.1558	Oostenrijks Huis	Was tevens koning Karel I van Spanje en keizer Karel V van Duitsland; in 1548 werd bepaald dat de 17 Nederlandse gewesten, met inbegrip van Vlaanderen en Artois, één bestuurlijk geheel zouden vormen, onder de naam Bourgondische Kreits; de Pragmatieke Sanctie, in 1549 door hem uitgevaardigd, onderstreepte deze eenheid; in de praktijk oefende het Duitse Rijk weinig invloed uit op de Nederlanden.
1555-1598	Graaf Filips III	°21.05.1527 +13.09.1598	Oostenrijks Huis	Was tevens koning Filips II van Spanje; op 06.01.1579 tekenden de Zuidelijke Nederlanden de Unie van Atrecht, waarin zij verklaarden hem trouw te blijven; in antwoord daarop tekenden op 23.01.1579 de Noordelijke Nederlanden de Unie van Utrecht, waarin zij verklaarden hem niet trouw te kunnen blijven; uiteindelijk leidde dit tot zijn verstoting als landheer over de Noordelijke Nederlanden in 1581; in de Zuidelijke Nederlanden werd de Spaanse macht hersteld en bezegeld met de val van Antwerpen in 1585; alleen het prinsbisdom Luik bleef onafhankelijk; de katholieke godsdienst werd verplicht

Zuidelijke Nederlanden, zelfstandige staat (1598-1621)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1598-1621	Vorstin Isabella	°12.08.1566 +.0.12.1633	Spaans Huis	Dochter van koning Filips II van Spanje en diens tweede echtgenote Elisabeth van Valois; zij was sedert 15.11.1598 gehuwd met aartshertog Albrecht van Oostenrijk (" 15.11.1559 - ^ 13.07.1621, de zesde zoon van keizer Maximiliaan II van Duitsland); op 06.05.1598 stond koning Filips II van Spanje het bestuur over de Zuidelijke Nederlanden aan Isabella en Albrecht af; de Zuidelijke Nederlanden werden formeel een zelfstandige staat, zij het sterk afhankelijk van Spanje; toen Albrecht kinderloos overleed keerden de Zuidelijke Nederlanden in 1621 weer terug onder de Spaanse troon; Isabella werd landvoogdes

Spaanse Nederlanden (1621-1713)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1621-1665	Koning Filips IV	°08.04.1605 +17.09.1665	Habsburg	Zoon van koning Filips III van Spanje en Margerita van Styrië; hij was tevens koning Filips IV van Spanje; hij was gehuwd met Mariana van Oostenrijk; hij liet Olivares en Luis de Haro regeren; hij verloor in 1640 Portugal en moest in 1648, bij de Vrede van Münster, de onafhankelijkheid van de Republiek der Verenigde Nederlanden erkennen; hij moest in 1659, bij de Vrede der Pyreneeën, Artois, Roussillon en een stuk van Vlaanderen aan Frankrijk afstaan
1665-1700	Koning Karel II de Behekste	°06.11.1661 +01.11.1700	Habsburg	Zoon van Filips IV; was tevens koning Karel II van Spanje; hij had een ziekelijke natuur; tot zijn meerderjarigheid was zijn moeder regentes; hij verloor in 1668 bij de Vrede van Aken (na de Devolutieoorlog) twaalf steden in de Spaanse Nederlanden aan koning Lodewijk XIV van Frankrijk; in 1678 bij de Vrede van Nijmegen (na de Hollandse Oorlog) verloor hij andere steden, Artois en Franche-Comté; hij was achtereenvolgens gehuwd met Marie Louise van Orléans en Maria Anna van Palts-Neuburg (" 1667 - ^ 1740); bij gebrek aan kinderen wees hij in zijn testament Filips van Anjou (een kleinzoon van koning Lodewijk XIV van Frankrijk) aan als zijn erfgenaam, wat leidde tot de Spaanse Successieoorlog
1700-1713	Koning Filips V	°19.12.1683 +09.09.1746	Bourbon	Kleinzoon van koning Lodewijk XIV van Frankrijk; hij was gehuwd met Elizabeth van Parma; hij was tevens koning Filips V van Spanje; hij werd na de Spaanse Successieoorlog algemeen als koning van Spanje erkend (Vrede van Utrecht, 1713), maar verloor daarbij de Zuidelijke Nederlanden aan Oostenrijk

Oostenrijkse Nederlanden (1713-1794)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1713-1740	Keizer Karel VI	°01.10.1685 +20.10.1740	Oostenrijkse Huis	Tweede zoon van keizer Leopold I van Duitsland; hij was tevens keizer Karel VI van Duitsland (1711-1740), koning van Hongarije (1712-1740) en, als Karel III, koning van Bohemen (1723-1740); hij verkreeg de Zuidelijke Nederlanden bij de Vrede van Utrecht (1713); hij bepaalde via de Pragmatieke Sanctie (1713) dat zijn dochter Maria Theresia hem zou opvolgen; dit werd erkend door alle grote Europese staten, maar bij zijn dood brak desondanks de Oostenrijkse Successieoorlog uit (1740-1748)
1740-1780	Keizerin Maria Theresia	°13.05.1717 +29.11.1780	Oostenrijkse Huis	Dochter van Karel VI; zij was tevens keizerin van Oostenrijk (1740-1780), koningin van Hongarije (1741) en Bohemen (1743); zij huwde op 12.02.1736 met keizer Frans I van Duitsland; in veel opzichten was zij een van de grootste heerseressen uit de Habsburgse dynastie; de Pragmatieke Sanctie van 1713 bleek in 1740 van geen enkele waarde te zijn: de nieuwe Pruisische koning Frederik II de Grote annexeerde Silezië, een van Oostenrijks meest ontwikkelde provincies; hierdoor ontstond de Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748); zij benoemde in 1744 haar zwager Karel Alexander van Lotharingen tot gouverneur-generaal over de Zuidelijke Nederlanden, die van 1745-1748 door koning Lodewijk XV van Frankrijk werden bezet
1780-1790	Keizer Jozef II	°13.03.1741 +20.02.1790	Oostenrijkse Huis	Zoon van Maria Theresia; hij was tevens keizer Jozef II van Duitsland (1765-1790) als opvolger van keizer Frans I van Duitsland; hij regeerde in Oostenrijk tot 1780 samen met zijn moeder; hij streefde naar verwezenlijking van een eenheidsstaat; hij eiste ook op godsdienstig terrein het recht van handelen (jozefinisme of jozefisme); zijn zonder oog voor tradities doorgevoerde centralisatie en hervormingspolitiek veroorzaakte de Brabantse Omwenteling in de Oostenrijkse Nederlanden; deze leidde op 14.08.1789 tot zijn afzetting bij proclamatie; op 11.01.1790 werd met de Confederatie der Verenigde Belgische Staten de onafhankelijkheid uitgeroepen, die echter geen lang leven beschoren was
1790-1792	Keizer Leopold II	°" 05.05.1747 +01.03.1792	Oostenrijkse Huis	Was tevens keizer Leopold II van Duitsland en als Leopold I groothertog van Toscane (1765-1792); hij regeerde als een verlicht absoluut vorst; na het overlijden van Jozef II maakte hij snel een einde aan de zelfuitgeroepen onafhankelijkheid van de Zuidelijke Nederlanden
1792-1794	Keizer Frans II	°12.02.1768 +02.03.1835	Oostenrijkse Huis	Zoon van Leopold II; hij was tevens keizer Frans II van Duitsland; hij verloor door oorlogen tegen Frankrijk staatsgebied; eerst behartigde graaf Von Stadion, later Metternich zijn buitenlandse belangen; hij werd in 1804 als Frans I keizer van Oostenrijk, maar trad in 1806 af toen keizer Napoleon I van Frankrijk de Rijnbond instelde; dit vormde het einde van het Heilige Roomse Rijk; bij de vrede van Schönbrunn (1809) was Oostenrijk een tweederangsmogendheid geworden; hij huwde zijn dochter Marie Louise uit aan keizer Napoleon I van Frankrijk (1810); hij was bureaucratisch en autoritair-conservatief, maar populair bij zijn volk; na de Franse zege te Jemappes (06.11.1792) werden de Oostenrijkse Nederlanden en het prinsdom Luik enige maanden bezet, maar het oude gezag werd na de overwinning te Neerwinden (18.03.1793) hersteld; op de Slag van Fleurus (26.06.1794) volgde de terugkeer van de Fransen; de annexatie van België, uitgeroepen door de Nationale Conventie te Parijs (01.10.1795) werd door Oostenrijk erkend bij de Vrede van Campoformio (17.10.1797)

Onderdeel van de Franse Republiek (1794-1804)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1794-1804				Aanvankelijk leed het land onder de dictatuur en terreur van Robespierre en consorten; deze werd beëindigd door Robespierres val op 27.07.1794; van 1795-1799 regeerde het Directoire (vijf directeuren); de Republiek, Zwitserland en Italië werden afhankelijk van Frankrijk; op 09.11.1799 vond de staatsgreep door Napoleon Bonaparte plaats; van 1799-1804 regeerde het Consulaat (Bonaparte was eerste consul; vanaf 1802 Consul voor het leven); in 1800 werd Oostenrijk verslagen

Onderdeel van het Franse Keizerrijk (1804-1814)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1804-1813	Keizer Napoleon I	°15.08.1769 +05.05.1821	Bonaparte	Keizer Napoleon I van Frankrijk regeerde; in deze tijd begon de industriële revolutie; vanuit Groot-Brittannië werden stoommachines het land in gesmokkeld; er werden fabrieken opgericht, soms met de hulp van Britse immigranten; de haven van Antwerpen profiteerde van de Franse bezetting, omdat de Nederlandse blokkade werd opgeheven; de regering voerde de dienstplicht in, waardoor vele Belgen werden gedwongen te vechten in de napoleontische legers; in Vlaanderen werd het Nederlands onderdrukt; publicaties in die taal waren verboden
1814	Keizer Napoleon II l'Aiglon	°20.03.1811 +22.07.1832	Bonaparte	Zoon van Napoleon I (zie hiervoor) en Maria Louise van Oostenrijk; na de eerste Vrede van Parijs (1814, na het aftreden van Napoleon I) begaven Maria Louise en haar zoon zich dadelijk naar Wenen; na De Honderd Dagen proclameerden de Franse Kamers hem bij decreet van 23.06.1815 als Napoleon II tot keizer der Fransen; hij regeerde echter niet; zijn grootvader keizer Frans van Oostenrijk verleende hem in 1818 de titel hertog van Reichstadt

Onderdeel van het Franse Koninkrijk (1814-1815)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1814-1815	Koning Lodewijk XVIII	°17.11.1755 +16.09.1824	Bourbon	Broer van koning Lodewijk XVI van Frankrijk; hij vluchtte in 1791 naar België; hij riep in 1793 Lodewijk XVII als koning van Frankrijk uit; hij beschouwde zich na diens dood in 1795 als koning van Frankrijk; hij was tijdens de napoleontische periode in het buitenland; in 1814 werd hij op de troon hersteld; hij vaardigde de Charte Constitutionelle uit; hij vluchtte na Napoleons terugkeer naar Gent

Onderdeel van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1815-1830	Koning Willem I [bijgenaamd: de Koning-Koopman]	°24.08.1772 +12.12.1843	Huis van Oranje-Nassau	Willem I, zoon van stadhouder prins Willem V van de Republiek, werd in 1815, nadat het Congres van Wenen de Zuidelijke Nederlanden (met het prinsbisdom Luik) aan de Noordelijke Nederlanden had toegevoegd, koning van het nieuwgevormde Verenigd Koninkrijk der Nederlanden; op 25.08.1830 (na de voorstelling van de opera La Muette de Portici van D.F.E. Auber te Brussel) ontstond de opstand der Belgen (aangewakkerd door francofielen en katholieke geestelijken), die leidde tot de formele afscheiding van de Zuidelijke Nederlanden van de Noordelijke Nederlanden op 19.04.1839; Willem I deed uit teleurstelling hierover troonsafstand en ging in Berlijn wonen

Onafhankelijke Belgische staat (1830-1831)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1830-1831				Prins Frederik, zoon van Willem I, kwam in september 1830 met 12.000 man troepen in Brussel; bij de daarop volgende gevechten kwam het Voorlopig Bewind tot stand, dat op 04.10.1830 de onafhankelijkheid uitriep; het Nationaal Congres, verkozen op 03.11.1830, bevestigde dit en kondigde op 07.02.1831 een liberale Grondwet af; dat voor een monarchie en voor het huis Saksen-Coburg werd gekozen, was deels ter wille van de toenmalige grote mogendheden; die erkenden de afscheiding op 20.01.1831 met De grondslagen van de scheiding, waarin de grenzen werden vastgelegd en België eeuwige neutraliteit werd opgelegd

Koninkrijk België (1831-)

Regeerperiode	Vorst	° - +	Huis	Bijzonderheden
1831-1865	Koning Leopold I	°16.12.1790 +10.02.1865	Von Saksen-Coburg-Gotha	Hertog Leopold George Christiaan Frederik van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, had de napoleontische oorlogen in Russische krijgsdienst meegemaakt en was in het gevolg van tsaar Alexander I van Rusland in 1815 in Londen terechtgekomen; daar huwde hij op 02.05.1816 met de Engelse kroonprinses Charlotte Augusta van Wales (°07.01.1796 - +06.11.1817); na haar vroege dood vestigde hij zich op een Engels landgoed totdat hij op 21.07.1831 de hem aangeboden Belgische kroon aanvaardde (de Griekse kroon had hij een jaar tevoren geweigerd); Willem I ondernam nog een militaire poging om de zaken te keren (de Tiendaagse Veldtocht), maar met Franse hulp werd hij teruggedreven; op 09.08.1832 huwde Leopold I met prinses Louise-Marie van Orléans (°03.04.1812 - +11.10.1850, dochter van koning Louis-Philippe van Frankrijk); zijn dochter Charlotte huwde in 1857 met aartshertog Maximiliaan van Habsburg (de latere keizer van Mexico)
1865-1909	Koning Leopold II	°09.04.1835 +17.02.1909	Von Saksen-Coburg-Gotha	Oudste zoon van Leopold I; op 22.08.1853 huwde hij met aartshertogin Maria Hendrika Anna van Habsburg (°23.08.1836 - +19.09.1902), uit welk huwelijk werden geboren drie dochters en een zoontje (dat op negenjarige leeftijd overleed); dit huwelijk was niet geslaagd; de koning vertoonde zich in het openbaar met courtisanes; met een van hen, Caroline Delacroix, sloot hij zelfs na de dood van zijn vrouw een soort morganatisch huwelijk; na de Kongo-conferentie van 1884-1885 werd hij soeverein van de Vrijstaat Kongo, welke soevereiniteit hij in 1908 aan België overdroeg
1909-1934	Koning Albert I	°08.04.1875 +17.02.1934	Von Saksen-Coburg-Gotha	Tweede zoon van graaf Filips van Vlaanderen (" 24.03.1837 - ^ 17.11.1905, de jongere broer van Leopold II) en Maria von Hohenzollern-Sigmaringen; hij volgde zijn oom op omdat deze geen mannelijke afstammelingen had en omdat zijn vader en oudste broer eerder waren overleden; op 02.10.1900 huwde hij met hertogin Elisabeth van Beieren (°25.07.1876 - +23.11.1965), uit welk huwelijk drie kinderen werden geboren: 1. Leopold (III), 2. Karel en 3. Marie-José (gehuwd met koning Umberto van Italië); België kwam op 02.08.1914 met Duitsland in oorlog door het afwijzen van het Duitse ultimatum waarin doortocht werd geëist voor de Duitse legers, die optrokken tegen Frankrijk; Albert plaatste zich aan het hoofd van de troepen en organiseerde de verdediging; de Duitsers dreven hen in korte tijd naar de kust, maar daar wisten zij zich als onderdeel van de geallieerde verdedigingslinie aan de rivier de IJzer te handhaven (IJzerlinie); vanaf die tijd tot het einde van de oorlog verbleef de Belgische regering onder leiding van graaf Charles van Broqueville in ballingschap te Sainte Adresse (bij Le Havre, Frankrijk); Albert zelf bleef echter op het 38 km lange stukje Belgische grondgebied dat niet door de Duitsers werd bezet; aan het eind van de oorlog kon hij als aanvoerder van het Belgische leger zijn intocht te Brussel houden (22.11.1918); begin 1934 verongelukte hij ten gevolge van een val tijdens een bergbeklimming; zijn vrouw was even populair als hijzelf door haar sociale werk en als beschermvrouwe van kunsten en wetenschappen; de naar haar genoemde Internationale muziekwedstrijd koningin Elisabeth (Concours reine Elisabeth de Belgique), wordt nog jaarlijks in Brussel gehouden
1934-1951	Koning Leopold III	°03.11.1901 +25.09.1983	Von Saksen-Coburg-Gotha	Oudste zoon van Albert I; op 04.11.1926 huwde hij met prinses Astrid van Zweden (°17.11.1905), uit welk huwelijk drie kinderen werden geboren: 1. Joséphine Charlotte (°11.10.1927 - +10.01.2005, gehuwd met groothertog Jan van Luxemburg), 2. Boudewijn en 3. Albert (II); op 29.08.1935 kwam Astrid om bij een auto-ongeluk; op 11.09.1941 hertrouwde hij met Mary-Lilian Baels (°28.11.1916 - +07.06.2002), uit welk huwelijk eveneens drie kinderen werden geboren: 1. Alexandre, 2. Marie-Christine en 3. Marie-Esmeralda; op 10.05.1940 viel Duitsland België binnen; na 18 dagen besliste hij tot overgave; deze beslissing had een breuk met de regering tot gevolg; zijn tweede huwelijk en zijn houding tijdens de Tweede Wereldoorlog - hij weigerde de regering naar het buitenland te volgen - maakten hem tot een zeer omstreden figuur; op 07.06.1944 werd hij met zijn gezin naar Duitsland en later naar Oostenrijk overgebracht, waar hij op 07.05.1945 werd bevrijd; na de bevrijding van België ontstond rond zijn terugkeer een ernstige politieke crisis (de zogenaamde koningskwestie), die vijf jaar duurde en eindigde met zijn troonsafstand
1944-1950	Regent Karel-Théodore	°10.10.1903 +01.06.1983	Vlaanderen	Jongere broer van Leopold III, graaf van Vlaanderen; na de bevrijding van België op 20.09.1944 werd hij door de Verenigde Kamers tot regent verkozen, daar Leopold III in gevangenschap was; in verband met de koningskwestie werd het regentschap verlengd tot 20.07.1950
1950-1951	Regent Boudewijn	°07.09.1930 +31.07.1993	Von Saksen-Coburg-Gotha	Oudste zoon van Leopold III en Astrid; hij nam op 11.08.1950, toen na de terugkeer van zijn vader een burgeroorlog dreigde uit te breken, met de titel van Koninklijke Prins de koninklijke bevoegdheden van zijn vader over tot en met 16.06.1951
1951-1993	Koning Boudewijn	°07.09.1930 +31.07.1993	Von Saksen-Coburg-Gotha	Na officiële troonsafstand van Leopold III werd hij op 17.06.1951 koning; op 15.12.1960 huwde hij met de Spaanse doña Fabiola de Mora y Aragón (°11.06.1928); in 1960 werd Belgisch Kongo zelfstandig, in 1962 volgden Rwanda en Burundi; hij probeerde aanvankelijk het in 1970 begonnen federaliseringsproces af te remmen, maar later verzoende hij zich met de federale structuur zoals die later in de grondwet werd vastgelegd; in 1990 leidde zijn weigering, wegens grote gewetensnood, een wetsvoorstel over abortus te bekrachtigen, tot een probleem, dat de regering oploste door tijdelijk zelf de koninklijke prerogatieven uit te oefenen en de wet te ondertekenen; in zijn laatste jaren won hij veel sympathie bij het publiek door zijn opkomen voor vergeten groepen in de maatschappij; op 31.07.1993 overleed hij plotseling, zonder kinderen na te laten; kort daarvoor, op 14.07.1993, was het land een federale staat geworden (met drie gewesten, namelijk het Vlaamse, het Waalse en Brusselse, en drie gemeenschappen, te weten de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige)
1993-2013	Koning Albert II	°06.06.1934	Von Saksen-Coburg-Gotha -- (of "Van België")	Tweede zoon van Leopold III en Astrid; hij besteeg op 09.08.1993 de troon; de plechtigheid werd verstoord door een republikeinse kreet van het libertijnse kamerlid Jean-Pierre van Rossem; hij huwde op 02.07.1959 met de Italiaanse donna Paola Ruffo di Calabria (°11.09.1937), uit welk huwelijk drie kinderen werden geboren: 1. Filip (° 15.04.1960), 2. Astrid (°05.06.1962) en 3. Laurent (°19.10.1963)
2013-heden	Koning Filip	°15.04.1960	Von Saksen-Coburg-Gotha -- (of "Van België")	Oudste zoon van Albert II en Paola; hij besteeg op 21.07.2013 de troon; de plechtigheid had plaats op de nationale feestdag; hij huwde op 4 december 1999 met de Belgische jonkvrouw Mathilde d'Udekem d'Acoz (°20.01.1973), uit welk huwelijk vier kinderen werden geboren: 1. Elisabeth (°25.10.2001), 2. Gabriël (°20.08.2003), 3. Emmanuel (°04.10.2005) en Eléonore (°16.04.2008)

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties