Bediende

Bediende oftewel dienstbode oftewel huisknecht oftewel dienstmeid oftewel huishoudster is een beroep of baan. Meestal betreft het iemand die werkt binnen het huishouden van diens werkgever, en in sommige gevallen ook bij dit huishouden inwoont. Het werk van deze bedienden bestaat uit het uitvoeren van huishoudelijke taken binnen dit huishouden. Bediende kan echter ook worden gebruikt voor het aanduiden van een (ondergeschikte) werknemer in zijn algemeenheid.

Huishoudelijke bediende

Achtergrond

Een bediende onderscheid zich van bijvoorbeeld een horigheid of een slaaf in het feit dat hij of zij voor deze diensten betaald krijgt, en vaak ook andere rechten heeft die al dan niet contractueel zijn vastgelegd. Tevens staat het hun vrij om hun werk op elk moment op te zeggen.

Vooral in grote huizen komen vaak veel bedienden voor, meestal elk met een andere taak of rang. De meeste bedienden werken echter in huizen van een middenklasse, waar zij de enige bediende zijn.

Taken

Een bediende verricht taken die binnen het huishouden gedaan dienen te worden, zoals schoonmaken, afwassen, strijken, boodschappen doen en koken. Tevens kunnen ze de taak hebben op de kinderen van hun werkgever te passen of voor de huisdieren binnen het huis te zorgen. Indien zich binnen het huishouden oudere of gehandicapte mensen bevinden, is het vaak ook de taak van de bediende om voor hen te zorgen.

Geschiedenis

Het verschijnsel dat men anderen inhuurt voor hulp in het huishouden bestaat al geruim tijd, maar de positie van de bediende binnen het huishouden is in de loop der jaren sterk veranderd. Tot aan de verandering van arbeidswetten gedurende de 20e eeuw hadden veel bedienden geen bescherming door de wet. Het enige voordeel wat het werk hen opleverde was de zekerheid van een maaltijd en een bed, en soms kleding. Het werk kon echter gevaarlijk zijn daar de wet niet voorschreef waar de grenzen van de werkzaamheden lagen.

Vandaag de dag zijn veel bedienden afkomstig uit hetzelfde land waar ze werken. Veel bedienden wonen bij hun werkgever in, en ontvangen onder andere voedsel en onderdak als deel van hun salaris. In veel landen is het inmiddels verplicht een contract op te stellen bij het inhuren van een bediende. Dit gebeurt echter niet altijd.

Uniform

Bedienden moeten soms van hun werkgever een uniform of ander soort van werkkleding dragen.

Bediende als werknemer

In België, en dan met name Vlaanderen, wordt de term bediende meestal gebruikt voor een werknemer in zijn algemeenheid. Het betreft hier een werknemersstatuut, net als bijvoorbeeld een arbeider. Het verschil tussen een bediende en een arbeider is dat een bediende geacht wordt denkwerk uit te voeren. In Belgische vacatures wordt geregeld over een bediende gesproken indien men op zoek is naar een all round administratieve medewerker.

Zie ook

• Hulp in de huishouding

  Vrije mediabestanden over Category:Servants op Wikimedia Commons