Het Eerste Conflict met de Baronnen

‘Het Eerste Conflict met de Baronnen’(First Barons’ War), was een burgeroorlog in het Engelse koninkrijk. Ze vond plaats tussen 1215 en 1217. De strijd werd geleverd tussen een aantal rebellerende baronnen en de koning van Engeland, Jan zonder Land. De Engelse baronnen, onder leiding van Robert Fitzwalter, baron van Little Dunmow, Essex, werd bovendien gesteund door een leger van prins Lodewijk van Frankrijk. Het conflict werd veroorzaakt, doordat de Engelse koning Jan zonder Land, de Magna Charta niet wenste te respecteren. Nochtans had hij de Magna Charta op 15 juni 1215, weliswaar onder dwang, te Runnymede verzegeld. Deze Magna Charta, letterlijk vertaald als “grote oorkonde”, was een uniek document, omdat hierbij de absolute macht van de koning beperkt werd. Deze oorkonde beperkte de Engelse koning zowel op vlak van belastingheffing, feodale rechten en rechtspraak. Mede hierdoor wordt ze aanschouwd als de hoeksteen van de Engelse democratie. Doordat koning Jan zonder Land, na de Slag bij Bouvines (1214) gedwongen werd om dit document te ondertekenen, weigerde hij zich, zich hieraan te schikken. Mede omdat hij hieromtrent de steun kreeg van de paus, stond hij extra sterk in zijn schoenen. De baronnen waren juridisch gerechtigd, om oorlog te verklaren met de koning, omwille van clausule 61, die in de Magna Charta was opgenomen. Deze “veiligheidsclausule”, hield in dat een groepje van 25 baronnen gerechtvaardigd waren, om de koning eventueel met geweld af te zetten, indien ze hiertoe genoodzaakt werden. Na meerdere maanden mislukte onderhandelingen, in de zomer van 1215, brak er een open oorlog uit tussen de rebellerende baronnen en koning Jan zonder Land. Niettegenstaande de oorspronkelijke aanzet voor deze strijd, de Magna Charta was, draaide ze al snel uit tot een strijd voor de Engelse troon. De baronnen zochten hiervoor contact met de zoon van de koning van Frankrijk, prins Louis. Deze was tenslotte ook de kleinzoon van de toenmalige koning van Engeland, koning Hendrik II. Zowel zijn vader, Filips II van Frankrijk, als de paus, waren niet zo geneigd de baronnen in dit conflict te steunen. In eerste instantie kon prins Louis, zonder al te veel weerstand, gemakkelijk de stad Londen bereiken. In Londen werd de prins hartelijk ontvangen door de rebellerende baronnen en haar burgers. Hierbij werd hij in de kathedraal van St. Paul tot koning geproclameerd. Door deze proclamatie liepen veel aanhangers van Koning Jan zonder Land over, naar de zijde van de baronnen. Ondertussen stuurde de koning van Frankrijk zijn zoon aan, om controle te nemen over Dover, dat een zeer belangrijke strategische plaats was. Zowel de kastelen van Canterbury en Rochester, waren al in het bezit van prins Louis. Het kasteel van Dover daarentegen was dat niet. Na een beleg van 3 maanden, waarbij prins Louis veel verliezen leed, werd er een wapenstilstand afgekondigd. Daaropvolgend, vertrok prins Louis opnieuw naar Londen. Behalve het kasteel van Dover, was ook het kasteel van Windsor nog niet in het bezit van de Franse prins. Daar overleefden 60 loyale ridders van koning Jan zonder Land, een belegering van maar liefst 2 maanden. Na de Magna Charta te moeten ondertekenen, was Koning Jan zonder Land verplicht om het kasteel van Rochester, af te staan aan de aartsbisschop van Canterbury. De rebellerende baronnen stuurden versterkingen naar het kasteel van Rochester, onder leiding van de rebel William d’Aubigny. De kasteelhouder, Reginald de Cornhill, opende voor hem zijn deuren en gaf hem onderdak. Toen koning Jan zonder Land, in oktober 1215 van Dover naar Londen marcheerde, vond hij het kasteel van Rochester op zijn pad. Hierop volgend leidde hij zelf de belegering op 11 oktober 1215. De rebellen verwachtten versterkingen vanuit Londen, maar deze werden opgehouden door koning Jan zonder Land. D.m.v. vijf belegeringstoestellen, bestookte koning Jan zonder Land genadeloos het kasteel van Rochester. Uiteindelijk kon hij de buitenste muur van het kasteel slopen. Daarna poogde hij met dezelfde tactiek de hoofdtoren te slopen. Door het gebruiken van varkensvet, kon koning Jan zonder Land, de fundamenten van de onderliggende tunnel opblazen. Om aan dit varkensvet te komen, had hij op 25 november 1215 een brief geschreven naar zijn onmiddellijke onderdaan: “Stuur zo snel mogelijk 40 dikke varkens, zodat we onderaan het kasteel vuur kunnen stoken.” Door deze brandstichting, werd de hele hoek van de hoofdtoren gesloopt. Niettegenstaande deze tegenslag voor William d’Aubigny en zijn rebellen, bleven ze toch moedig standhouden. Enkelen onder hen kregen de toelating om het kasteel te verlaten, maar koning Jan zonder Land, eiste dat hun handen en voeten werden afgehakt. Finaal kon het kasteel worden ingenomen, niet d.m.v. bellegering, maar wel door hongersnood. Vervolgens plaatste de koning er een herdenkingsplaat voor de varkens en wenste de overlevende rebellen op te hangen. Zijn kapitein, Savari de Mauléon, wist de koning te overtuigen om dit niet te doen, omdat het ophangen van de rebellen, die zich al hadden overgegeven, een verkeerd signaal zou geven indien hij zelf ooit in deze penibele situatie zou verzeild geraken. Uiteindelijk werd er één jonge man opgehangen. De andere overblijvende rebellen werden gevangen genomen en ondergebracht in verschillende kastelen. Het jaar hierop overleed koning Jan zonder Land, op 18 oktober 1216 en hierbij kwam dan ook een einde aan de oorzaak van het conflict. Van de strijd om het kasteel van Rochester, werd in 2011, de film Ironclad uitgebracht.

Bestand:

• Bestand:Jan zonder Land.jpg

Bronnen:

Sanders, I. J. “English Baronies.” Oxford. 1960
"This Day in History — 6/15/1215: Magna Carta sealed". American History. American History. Retrieved March 2, 2014.
Salter, Mike. “The Castles of Kent”. Folly Publications, Malvern. ISBN 1-871731-43-7. 2000.
http://www.imdb.com/title/tt1233301/
http://www.bl.uk/catalogues/illuminatedmanuscripts/ILLUMIN.ASP?Size=mid&IllID=43748