Evangelische Broedergemeente

De Evangelische Broedergemeente, ook bekend als de hernhutters', (in het Duits Herrnhuter; Moravische broeders, Boheemse broeders, of Unitas Fratrum, is een protestantse geloofsgemeenschap.

Oorsprong en geschiedenis

De Evangelische Broedergemeente heeft zijn wortels in de vroege 15e eeuw in Bohemen en Moravië (het huidige Tsjechië). De beweging werd in 1457 opgericht door volgelingen van de Boheemse hervormer Jan Hus, die zich uitsprak tegen de corruptie en misstanden binnen de Katholieke Kerk. Na de martelaarsdood van Hus in 1415, ontstond er een beweging die vrijheid van prediking eiste en zich verzette tegen de rijkdom van de katholieke geestelijkheid. Hus’ volgelingen zetten zijn hervormingswerk verder, wat uiteindelijk leidde tot de oprichting van de Boheemse Broeders (Unitas Fratrum). Tijdens de Reformatie schaarde deze beweging, de Unie van Tsjechische Broeders of Broeders, zich achter het protestantisme. Maar na de Boheemse opstand, die in 1620 eindigde met de nederlaag van de protestanten in de Slag op de Witte Berg, werd de hussietenkerk in Moravië vervolgd en moest ze in verstrooiing en clandestiniteit opereren.

In de vroege 18e eeuw vond een heropleving van de beweging plaats onder leiding van graaf Nicolaus Ludwig von Zinzendorf. Toen Moravische broeders als gevolg van de contrareformatie vervolgd werden, bood Zinzendorf hen vanaf 1722 een toevluchtsoord op zijn landgoed in Berthelsdorf, Saksen, Duitsland. Vervolgens stichtten zij onder leiding van Christian David een nieuwe nederzetting, Herrnhut genaamd, (’onder de hoede [=bescherming] van de Heer’) die het centrum werd van de vernieuwde Broedergemeente. Weldra moest Zinzendorf tussenkomen wegens een conflict tussen de plaatselijke lutherse predikant Johann Andreas Rothe en de kolonisten. Samen met Rothe en David werkte hij in 1727 de ’Herrnhuter Statuten’ uit. Hierin worden de rechtelijke en economische voorwarden voor de kolonie vastgelegd en werden geestelijke regelingen vastgelegd voor de gemeenschap. Zo kon men op 12 augustus 1727 opnieuw een gemeenschappelijk Avondmaal vieren.

Onder impuls van Zinzendorf zelf en vervolgens van zijn opvolger August Gottlieb Spangenberg, ontwikkelde deze gemeenschap vervolgens een zeer sterke missionaire activiteit, vooral in Groenland, Afrika en onder de slaven van West-Indië. Ze bouwden de Friedensfeld Moravische Kerk in Christiansted op de Maagdeneilanden van de Verenigde Staten. Later vestigden gemeenten van deze kerk zich in de Verenigde Staten.

Geloofsovertuigingen en praktijken

De Evangelische Broedergemeente hecht veel waarde aan een persoonlijke relatie met Jezus Christus, broederschap, eenvoud, en gemeenschapsleven. Enkele kernpunten van hun geloofsovertuigingen en praktijken zijn:

• Gemeenschapsleven: Een sterk gemeenschapsgevoel en wederzijdse steun zijn essentieel.
• Zending en missie: Van oudsher een sterke nadruk op zendingswerk en evangelisatie wereldwijd.
• Muziek en zang: Een rijke traditie van kerkmuziek en zang.
• Eenvoudige liturgie: Kerkdiensten die gekenmerkt worden door eenvoud, maar met een diepe spirituele beleving.

Zendingswerk

De Evangelische Broedergemeente heeft een lange traditie van zendingswerk. Al vanaf de 18e eeuw hebben zij zendelingen uitgezonden naar diverse delen van de wereld, waaronder de Caraïben, Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Ze hebben hierbij vaak onder moeilijke omstandigheden gewerkt en grote invloed gehad op de verspreiding van het protestantse christendom.

Invloed en erfenis

De hernhutters hebben een significante invloed gehad op het protestantisme en het christelijke zendingswerk. Hun nadruk op persoonlijke vroomheid, gemeenschapsleven en zendingswerk heeft veel andere protestantse groeperingen beïnvloed. In Nederland zijn de hernhutters vooral bekend door hun vestigingen in plaatsen als Zeist en IJsselstein.

Hedendaagse gemeenschap

Vandaag de dag bestaan er nog steeds vele Evangelische Broedergemeenten wereldwijd. Ze blijven trouw aan hun oorspronkelijke idealen van geloof, gemeenschap en missie, en dragen actief bij aan zowel lokale als internationale gemeenschappen. De moderne Broedergemeente blijft zich inzetten voor sociale gerechtigheid, educatie en gezondheidszorg in de gemeenschappen waar zij werkzaam zijn.