Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oorwormen
| Oorwormen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gewone oorworm (Forficula auricularia) | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Orde | |||||||||||
| Dermaptera De Geer, 1773 | |||||||||||
Oorwormen op  Wikispecies |
Oorwormen (soms (dialect) oorwurmen) oftewel Dermaptera vormen een insectenorde, vallend onder de Pterygota (gevleugelde insekten).
De naam worm is wat verwarrend; oorwormen zijn insecten en geen wormen. Waar de naam oorworm vandaan komt is niet geheel duidelijk. De naam 'oorworm' kan afkomstig zijn van het oude volksgeloof dat deze diertjes de gehooringang van mensen binnendrongen, om binnenin eitjes te leggen. Ook de wetenschappelijke soortnaam van de 'gewone' oorworm Forficula auricularia zou van oor (auricula) zijn afgeleid. De naam verwijst naar een oud gebruik gemalen oorwormen als medicijn te gebruiken bij problemen met de oren. Tenslotte lijken de uitgevouwen vleugels van oorwormen qua vorm op een oorschelp, en zou de naam ook hiervan afgeleid kunnen zijn. In vele Vlaamse dialecten wordt het dier ook wel eens 'orenzuiper' genoemd.
Oorwormen zijn vaak planteneters die ook wel eens kleine insecten als bladluizen eten. Ze leiden een verscholen bestaan onder boombast of onder houtblokken en stenen. Oorwormen zijn nachtactief en verstoppen zich overdag. De meeste soorten worden hooguit enkele centimeters lang en zijn eenvoudig te herkennen aan de twee tangachtige grijporganen aan de achterzijde, cerci genoemd, waarmee gedreigd wordt bij gevaar. Die van het mannetje zijn gekromd en groter en langer dan die van het vrouwtje, en bij mensen is een 'beet' wel voelbaar maar zal geen verwondingen toebrengen.
Oorwormen worden nog wel eens als 'vies' of eng beschouwd vanwege het platte lichaam en het feit dat ze overal tussen kruipen, net als kakkerlakken. Ook worden ze wel eens knijptangen genoemd. Vleugels zijn niet te zien, maar deze zijn wel aanwezig onder de kleine voorvleugels. De oorworm kan er zelfs goed mee vliegen al gebeurt dat zelden. Oorwormen kennen een onvolledige gedaanteverwisseling en de nimfen lijken al op de volwassen dieren en blijven een tijdje bij de moeder, die ook de eitjes bewaakt.
Er zijn ongeveer 1800 soorten in 10 families die allemaal hetzelfde bouwplan volgen en maximaal 5 centimeter lang worden maar de meeste soorten blijven tussen 1 en 3 cm. Één soort wist de 8 cm te bereiken, maar deze is alleen bekend als fossiel.
Vrije mediabestanden over Dermaptera op Wikimedia Commons