Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Damwoude
Plaats in Nederland 
| |||
  | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Dantumadeel
| ||
| Coördinaten | 53°017′N 5°059′E | ||
| Oppervlakte | 13,75 km² km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) | 5.745 | ||
| Postcode | 9104 | ||
| Netnummer | 0511 | ||
| Belangrijke verkeersaders | N356 (Sintrale As) | ||
| Woonplaatscode | 3266 ? | ||
| |||
| Kruising tussen de Haadwei, Foarwei en Doniawei. Op de achtergrond is het hoofdkantoor van Rabobank Noordoost-Friesland zichtbaar. | |||
| |||
Damwoude Damwâld is de hoofdplaats van de gemeente Dantumadeel en ligt in het noordoosten van de Nederlandse provincie Friesland. Het dorp ligt zo'n vier kilometer ten zuiden van de stad Dokkum. Damwoude heeft 5610 inwoners[1].
Geschiedenis
Damwoude is in 1971 ontstaan door de samenvoeging van de dorpen Dantumawoude (Dantumawâld), Akkerwoude (Ikkerwâld) en Murmerwoude (Moarrewâld). De naam DAMwoude verwijst naar de beginletters van de Nederlandse naam van de drie voormalige dorpen. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat de naam Damwoude ook al werd gebruikt voor Dantumawoude. Dit ziet men ook terug in straatnamen als Damwâldsterreedsje en Dammeloane.
De fusie van deze drie dorpen, een overigens zeldzame gebeurtenis in Nederland, heeft een politieke achtergrond. Tot 1881 stond het gemeentehuis van Dantumadeel in Rinsumageest. Vanaf 1881 zetelden de "grietmannen" in Murmerwoude. Hiermee waren de inwoners van Zwaagwesteinde (De Westereen) het oneens. Omdat Zwaagwesteinde destijds de grootste plaats van de gemeente was, meenden zij recht te hebben op het gemeentehuis. Daarom werd uiteindelijk in 1971 besloten om de genoemde drie dorpen samen te voegen. Omdat de inwoners van Damwoude moesten wennen aan de nieuwe naam, werd er gepleit om ook de plaatsnaamborden van de voormalige dorpen te laten staan. Dit verzoek is destijds gehonoreerd. Tegenwoordig staan deze borden er niet meer. Sinds 2009 is de Friese naam de officiële. Waar voorheen op de plaats- en straatnaamborden zowel de Friese als de Nederlandse namen werden vermeld, worden sindsdien alleen nog de officiële Friese namen vermeld.[2]
Voorzieningen
Damwoude kent een winkelcentrum, met daarin een tweetal supermarkten en andere winkels/eetgelegenheden. Naast dit winkelcentrum ligt bedrijventerrein De Moarren, waar een aantal bedrijven zijn gevestigd. Daarnaast zijn er verspreid over het dorp nog meer winkels en bedrijven te vinden. Café/Restaurant De Kruisweg is het dorpshuis van Damwoude. Verder beschikt het dorp nog over een park, een sporthal en twee voetbalclubs.
Bezienswaardigheden
Monumenten
- Bonifatiustsjerke (Foarwei 2)
- Benediktustsjerke (Doniawei 76)
- Voormalig gemeentehuis van Dantumadiel (Haadwei 46)
- De Kruisweg/De Krúswei (Haadwei 42)
- Orgel van De Ikker (Hearewei 1)
De Sûkerei
De Sûkerei is een museum waar het leven in de Fryske Wâlden rond 1900 centraal staat. De voormalige cichoreidrogerij, waaraan het museum tevens haar naam dankt, fungeert als bezoekerscentrum. In deze oude drogerij is het productieproces van cichoreikoffie te aanschouwen, een product wat vroeger in de gemeente Dantumadeel veelvuldig werd geproduceerd. Verder zijn in dit museum een aantal wâldhûskes te bewonderen, welke elders in de gemeente zijn afgebroken en hier opnieuw zijn opgebouwd. In 2016 is hieraan de poldermolen De Mearmin uit Rinsumageest toegevoegd. Deze molen is afgebroken en en opnieuw opgebouwd op het terrein van De Sûkerei in Damwoude.
Onderwijs
Damwoude heeft drie basisscholen, een school voor voortgezet onderwijs en een instelling voor moeilijk lerende en/of beperkte kinderen.
Basisscholen
- CBS De Bron (Christelijk)
- CBS De Fontein (Christelijk)
- Dr. J. Botkeskoalle (Openbaar)
In de toekomst zullen deze drie basisscholen opgaan in één brede school, nu nog bekend onder de projectnaam Campus Damwâld. Deze nieuwe school zal zich gaan bevinden bij sporthal De Boppeslach, welke ook onder handen zal worden genomen.
Voortgezet onderwijs
Sinds 1919 kent Damwoude een vereniging voor voortgezet onderwijs, de vereniging voor Christelijk MULO in de gemeente Dantumadeel. Op 1 augustus 1921 werd de (M)ULO geopend, gevestigd in een pand aan de Haadwei. Tegenwoordig is in dat pand een meubelzaak gevestigd. De school bevindt zich vandaag de dag aan de Nijewei, onder de naam Christelijke Mavo De Saad. Het woord saad komt uit het Fries, en betekent bron of wel.
Speciaal onderwijs
In Damwoude bevindt zich ook een instelling voor moeilijk lerende en/of beperkte kinderen: De Wingerd. De Wingerd is een Christelijke school voor leerlingen met een ontwikkelingsachterstand. Er kan zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs gevolgd worden.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Damwâld op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Plaatsen in de gemeente Dantumadeel | |
|---|
|
Dorpen: Broeksterwoude · Damwoude · De Valom · Driesum · Rinsumageest · Roodkerk · Sijbrandahuis · Veenwouden · Veenwoudsterwal (deels) · Wouterswoude · Zwaagwesteinde |
