Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Overleg:Cornelia Middelkoop-Koning

Uit Wikisage
Versie door O (overleg | bijdragen) op 3 feb 2023 om 06:42 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Wikiproject/Gendergap/Overwegingen_bij_%22Te_beoordelen_pagina%27s%22&oldid=63729724 Ellywa)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Reactie op ‘Verbetering gevraagd’ n.a.v. mijn pagina over Cornelia Middelkoop-Koning.

Gelukkig valt de vraag om beoordeling over mijn pagina onder ‘verbetering’ en is er geen vraag gesteld naar ‘verwijdering’ van mijn pagina.Dit is de eerste keer, dat ik reageer op een verzoek tot verbetering, dus een avontuur.Ik beschouw mijn reactie als een verdediging.

Dank aan HenriDuvent, dat deze herkent, dat er veel werk in het artikel is gestopt.[1] H stelt de vraag: wat is de relevantie ( belang, gewicht) van dit artikel?

Voor mij stond dat al vast toen ik mevrouw M.-K al jaren geleden begon te bepraten of ik een artikel over haar mocht maken voor Wikipedia. Het duurde tot medio 2022 voordat zij toestemming gaf. Hoe kon haar levensgeschiedenis van belang zijn voor een encyclopedie als Wikipedia, was haar redenering. Veel denk ik. Eerst kijken wat Wikipedia zelf schrijft over ‘encyclopedie’.

‘Een encyclopedie (Griekse weergave en in het Nederlands: afgerond: totaal van kennis) is een doorgaans alfabetisch gerangschikte verzameling lemma’s met informatie over allerlei gebieden van kennis of over een gespecialiseerd terrein, vaak met aanvullingen zoals afbeeldingen, geluidsopnames en videomateriaal. Waar een woordenboek zich beperkt tot het geven van een definitie, synoniemen en taalkundige informatie over het woord, biedt een encyclopedie feitelijke kennis over het met dat woord aangeduide onderwerp, verklaart het belang en de ontwikkeling ervan, verhaalt hoe het onderwerp zich verhoudt tot een meer algemeen kennisgebied en verwijst naar eventuele onderdelen en deelgebieden."

Het Nederlandse woord encyclopedie stamt af van het Griekse en betekent letterlijk ‘algemene vorming’. Het woord dateert uit de zestiende eeuw. Het is de moeite waard te lezen hoe de encyclopedie haar weg vond door de eeuwen.

Ik maakte tussen 2007 en 2012 veel gebruik van Wikipedia toen ik als journalist en dra. cultuurwetenschappen onderzoek deed naar een project van LUO-weduwen in Kenia. Deze worden, wanneer hun echtgenoot overlijdt, als echtgenote toegevoegd aan het bezit van een broer van de overledene. Een vriendin had een project gestart om deze vrouwen met geld van particulieren uit Nederland een eigen bedrijfje – meestal landbouw – te laten beginnen, zodat ze zich met eigen levensonderhoud aan de macht van deze gewoonte zouden kunnen onttrekken. Uit dank voor de gratis kennis die Wikipedia mij bij mijn onderzoek verschafte, maakte ik na afloop wat geld over aan Wikipedia en zo kwam mijn naam in het systeem.

Enkele jaren daarna, in 2017, toen het in oktober 500 jaar geleden zou zijn dat dr. Martin Luther in Leipzig zijn stellingen publiceerde, vroeg ik mij af, waarom er niets bekend was over zijn vrouw. Ik wist dat hij getrouwd was, maar met wie???? Goed ik schreef een boek over haar in 1983 en toen ik bijna dertig jaar later van het bestaan van Wikipedia hoorde, schreef ik een pagina over haar. En nog weer enkele jaren later een pagina over Huda, een Egyptische, die, mede dankzij de afrondende Arabische informatie van Sylhouet sindsdien ook een vrouw is geworden, waarvan iets te leren valt.

Door het bestuderen van de levens van beide vrouwen leerde ik, dat het interessante van die levens zo goed als nooit te vinden is dan door de relatie met een belangrijke man. Op eigen gelegenheid kwamen haar ‘prestaties’ vanaf – laten we zeggen onze jaartelling – tot, voorzichtigheidshalve, halverwege de jaren tussen de eerste en de tweede feministische golf niet op schrift te staan. Het bewijs van haar daden, toevallige ontwikkeling, inzichten, tekenden bijna niemand op. Wil je iets over een vrouw op papier zetten, haar in een encyclopedie vermelden, bijvoorbeeld een verhaal, dat de wereld een beetje veranderde door haar inzicht, optreden, gedachten, dan zijn er bijna nergens ‘bewijzen’ daarvan te vinden, die voldoen aan de eisen die anderen, die wel gestudeerd hebben, zij die al eeuwen over de letters en het openbare leven gaan, interessant genoeg vinden.

Ik heb, toen ik mij in de jaren zeventig in feministische theologie begon te verdiepen om vrouwen te leren hoe je b.v. de bijbel ook kon lezen, uiteindelijk toch niet voor kerkgeschiedenis gekozen. De Open Universiteit, bood mij als freelance journaliste, moeder en echtgenote als vijftigjarige de mogelijkheid te kiezen voor de gloednieuwe studie cultuurwetenschappen. Ik had ontdekt, dat de cultuur mij liet zien hoe de wereld in elkaar zat. Waarom vrouwen tot halverwege de negentiende eeuw en ver daarna nauwelijks kansen kregen en hadden gekregen op welk terrein dan ook. Ik zag een kans om met Katharina von Bora en met Huda via Wikipedia en de vele vrouwen die daar al mee bezig zijn, nog enkele vrouwen aan de vergetelheid te onttrekken.

Terug naar mijn hoofdpersoon waar ik, volgens de beoordelaar van mijn tekst ‘veel werk’ in heb gestopt. Dat vele werk is vooral voortgekomen omdat de vanzelfsprekendheid in vrouwenlevens vooral de kardinale lijn vormen van de bestaande encyclopedie.Mijn werkwijze is om die vanzelfsprekendheid op te heffen en te laten zien waarom haar sterke kanten niet publiek worden en deze vrouwen doorgaans dus geen rol krijgen in de geschiedenis. Ook nu nog maar mondjesmaat.

De geboorteplaats van mijn onderwerp is al bijzonder en de moeite waard om aandacht aan te besteden. Als enige protestantse in een katholieke omgeving en naar een katholieke school gegaan. Vader als enige protestant als directeur van een bedrijf waar alleen maar katholieken werken. Haar opvoeding door kloosterzusters, je was als protestant echt een underdog. Omdat in onze tijd de religie zo goed als verdwijnt, kunnen die verschillen tussen de ene en de andere christelijke richting nauwelijks nog worden ingevoeld; een vervlakking van de geschiedenis. Vandaar mijn nadruk op dat punt.

Even interessant is tijdens haar jeugd op te merken dat onze vijand de Duitsers nog zo netjes waren om de gehele bevolking van duizenden, waar binnen enkele dagen een treffen zou zijn met de geallieerden, per trein te evacueerden naar Friesland en Groningen. Opmerkelijk omdat dit tijdens de oorlog, die nu in Europa woedt, niet gebeurt. Oorlogsgevechten in Oekraïne midden tussen de bevolking. In deze evacuatie begint de lijn waarom Cornelia niet, toen ze ruim een jaar later koos voor een studie sociaal-maatschappelijk werk, in het Limburgse ging studeren, maar terugkeerde naar haar evacuatieouders in het hoge Noorden, waar ze het zo goed had. Daar ontmoet ze bijna een decennium later de uit Timor afkomstige medicijnenstudent, Herman Middelkoop, die van plan is na zijn studie als arts terug te keren naar zijn geboorteland Indië. Toen nog. Toen Cornelia met haar ‘zendingsarts’ trouwde, was ze gedwongen – door de Nederlandse wetgeving – haar baan als sociaalwerker op te geven. Want getrouwde vrouwen mochten geen betaalde baan hebben. (kleine informatie, maar deze verdiept wel de betekenis van het leven van het onderwerp en de geschiedenis. Doordat Nederland eind veertiger jaren Indië ‘verloor’ en Nederland op zoek moest naar nieuw zendingsgebied, kwam het echtpaar in Biafra terecht. Ook daar kan Cornelia niet als betaalde kracht aan de slag, want dat is nog geen gebruik in de kerken.

Het verhaal Biafra is intens. Wat Wikipedia aangeeft over Biafra is een stuk, waarin niet wordt duidelijk gemaakt waarom het eigenlijk ging, ja, natuurlijk ook de olie, maar het verhaal van de verschillende zendingsvelden van de Schotse kerk (cultuur!) en de groeiende tegenstelling en jaloezie van de Islamieten, blijft onbekend. Door de aanwezigheid van Cornelia en haar belangstelling voor de politieke situatie en hun omgang met een Biafraanse artsenfamilie, komt ze meer te weten dan waarover de kranten melden. Het stuk over Jesus Christ Airlines, kon ik als bron gebruiken, omdat de oorspronkelijke stukken uit de zestiger jaren al waren vernietigd en radia en televisie ergens aan het begin van deze eeuw, dus 2002 of 2005 opnieuw een programma maakte over Biafra om nog eens de heldendaden van de piloten te laten zien hoe zij in de nacht, maandenlang voedsel aanvlogen in de Nigeriaanse provincie Biafra. Cornelia werd ook nog even opgetrommeld, intussen in de tachtig, om een paar regeltjes te vertellen. Maar de rol, die zij werkelijk speelde, lopend, met andere ontwikkelingswerker door de rimboe met duizenden kinderen op de vlucht voor de bommenwerpers.

Cornelia neemt, als zij haar kinderen naar Nederland brengt het initiatief om met Biafraanse studenten in aanraking te komen en zo komt ze in het nieuws en als er dan – in dit geval – bij de kerken iets door gaat dringen wat er in Biafra aan de hand is, wordt Herman naar huis geroepen en wil de zendingsorganisatie van alles weten. Waar ik geen bron van heb, dus niet genoemd, is dat Cornelia bij koningin Juliana wordt gevraagd naar het huis van Margriet te komen op de thee en de kans krijgt om uren over de toestand in Biafra te vertellen. Geen bron. Dus niet vermeld. En zo zijn er nog meer verhalen. In een tijd, dat wat vrouwen doen en zeggen weinig ‘gewicht’ had.

Zo kan ik nog doorgaan.

Het artikel is te lang, is de klacht van degene, die vraagt om ‘verbetering’ van mijn artikel. Bijna tegelijkertijd komt het woord ‘langweilig’ bij mij op. Ja, vrouwen in de mannengeschiedenis hebben vaak saaie verhalen op het eerste gezicht en vergeleken met die helden verhalen van JC-Airlines. Maar als de lezer het nog even volhoudt, vertelt het leven van Cornelia veel over de veranderingen, die er zich in Nederland tijdens haar bijna eeuw-leven voordoen. Hoewel ze na de wrede moordpartijen in Biafra/Nigeria niet zo veel meer heeft met de kerk, wordt ze toch ouderling eenmaal terug in Oegstgeest en wordt actief binnen het vrouwenpastoraat, want de feministische theologie, wil haar eigen stem laten horen en bijvoorbeeld wegen banen voor een grotere invloed van vrouwen in de kerken.Zo kan het gebeuren, dat als het echtpaar naar Lesotho kan gaan, dat Cornelia als sociaal-werker wordt uitgezonden, betaald, en niet meer als maatje van haar echtgenoot. Ieder met hun eigen afdeling.

En ja, een boekenleesclub in Lesotho voor vrouwen is natuurlijk niet het allerspannendste verhaal voor een encyclopedie, maar Cornail leert deze vrouwen – in haar vrije tijd – wel om – wat Nederlandse vrouwen in die tijd ook beginnen te doen – via leesclubs over je eigen sores aan de praat te komen, want de ‘ouderlingen op huisbezoek’ dwingen de vrouwen zich aan te passen aan de echtgenoot, die zich niet gedraagt. Zo ontstaan er in Nederland en ook in Lesotho zelfstandiger vrouwen, die zich niet altijd hoeven aan te passen en keuzes leren maken. Vreemde onderwerpen voor een encyclopedie?

Zo’n encyclopedie gaat wel een vollediger verhaal vertellen.

En ja Cornelia gaat niet de gepensioneerde spelen. Na terugkeer uit Lesotho, pakt ze andere zaken op. Zoals met een tiental vrouwen nadenken over: hoe ga je als feministe oud worden? Op de kleinkinderen passen omdat er nog steeds geen behoorlijke kinderopvang is? Of is er nog iets anders te kiezen? Zo ontdekt ze dat haar woonplaats geen ouderenbond heeft en richt die op, zodat ouderen, vooral vrouwen, want die durven dat nog niet erg, mee kunnen praten over wat er voor hen geregeld moet worden. Geweldig, dat ze ervoor zorgt, als haar echtgenoot nog niet zo heel oud, na hun lange werkzame leven, overlijdt, de brieven van zijn ouders worden overgetypt en in boekvorm uitgegeven, zodat dit stuk zendingsgeschiedenis ‘als bron’ tenminste ooit eens kan worden gebruikt en zij onderhoudt de contacten met de kerk in Timor, en steunt, waar dat maar nodig is.

Ik zie, dat in het stuk Wikipedia ‘verbetering gevraagd’ het oprichten van het filmhuis heeft weggelaten: notabene een sociaal verhaal: Oegstgeest waar veel ouderen wonen, ook oudere weduwen, alleengaanden, krijgt een zaal in het dorpshuis op Cornelia’s verzoek om eens per maand films te draaien. Meer dan enkele decennia geleden. En nu, vlak voor de jaarwisseling gaat het personeel van het dorpshuis ervoor zorgen, dat haar initiatief, dat ze zo goed als alleen volhoudt en steeds weer nieuwe films thuis uitzoekt, blijft als de nu 96-jarige overlijdt. En er komt ook een filmvertoning voor kinderen.

Wat de opmerking over het bronnenmateriaal betreft: daarin heeft HenriDuvent gelijk. Er is een grote zak van rondschrijvens, brieven, vergaderstukken etc. waaruit ik heb geput en die in het bezit is van mevrouw M.-K. Ik heb deze diverse keren doorgespit en gezien, dat dit waarschijnlijk waardevol materiaal is voor het Utrechts Stadsarchief, waarover ik contact heb gehad diverse keren met de archivaris. Tegelijkertijd moeten de kinderen – omdat er ook privé-materiaal tussen zit, toestemming geven waar zij het willen hebben. Van de archivaris van het UA kreeg ik het advies om een voorlopige naam aan die bron te geven en heb die ook zo gebruikt in mijn artikel. Ik werkte onder de druk van de hoge leeftijd van mevrouw M.-K omdat het mij in de afgelopen zes jaar al twee keer is gebeurd, dat mijn ‘bronnen’, een religieuze en een belangrijke Molukse, overleden.

Een lang verhaal. Ik wil dus graag, dat voordat iemand gaat ‘verbeteren’ mijn commentaar wordt gelezen. Ik dreig niet met terugtrekken van het verhaal a priori, maar wil wel, dat de argumenten, in ijltempo met grote denkpauzes, gelezen worden.

Want… als zo’n levensbeschrijving – van feiten waardoor je iets bent gaan betekenen en je verhaal dus waard is om doorgegeven te worden – niet goed genoeg is voor Wikipedia, wat voor encyclopedie wil je dan zijn?

Mogen er zoveel mensen, die geen talent hebben voor uitvindingen of kansen hebben gemist, niet in Wikipedia.

Of is het ook belangrijk als iemand uitblinkt in iets te laten zien welke weg is afgelegd. Meer cultuur in de encyclopedie.Ik zou eigenlijk, net als er in november gebeurde zo’n Wikicon bijeenkomst willen zien georganiseerd, waarover en onderwerp als het bovenstaande kan worden gesproken.

Bronnen: niet aan te tornen, maar hoe zou het ook kunnen als je niet hele groepen wilt buitensluiten, die geen bronnen hebben? De kwaliteit moet blijven. Maar zijn er ook – misschien juist in deze tijd waarin ook vrouwen meer aan de weg gaan/mogen timmeren – mogelijkheden om feiten te gronden.

Ik ‘verdedig’ mij nog als slot tegenover de punten, die op de pagina ‘verbetering gevraagd’ staan:

  1. verbeteren en meehelpen verbeteren, zodat het artikel voldoet aan de conventies van Wikipedia: zijn die conventies niet te eenzijdig en sluiten ze daarom onderwerpen/personen niet uit?
  2. kan men even wachten met ‘verbeteren’ en ‘aan te passen ‘ tot mijn verweer gelezen en wellicht enigszins besproken is? Dus langere wachttijd in de 2 weken verbeteren mogelijkheid?

Met vriendelijke groet,Weerbarstig2012, 27 januari 2023[2]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Zie hier de oorspronkelijke versie.
  2. º Op verzoek geplaatst door Ellywa
rel=nofollow
rel=nofollow