Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ostara (godin): verschil tussen versies
(Niet-bestaande bestanden verwijderd) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Ōstara''' was volgens de Duitse taal- en letterkundige [[Jacob Grimm]] het [[Oudhoogduitse]] equivalent van de [[Germaanse mythologie|Germaanse]] godin van de lente. Deze naam is in het Oudhoogduits niet overgeleverd, maar verondersteld op grond van de door de Angelsaksische monnik en kerkhistoricus [[Beda]] genoemde [[godin]] Ēostre. Het is allerminst zeker dat deze godin werkelijk heeft bestaan bij de oude Germanen, c.q. dat men in haar bestaan geloofde. Wel werd met de meervoudsvorm van de naam in het Germaans het lentefeest aangeduid, vgl. Oudhoogduits ''Ōstarūn'', Duits ''Ostern'', Oudengels ''Ēostron'', Engels ''Easter''. Dit feest is na de komst van het christendom samengevallen met [[pasen]]. | '''Ōstara''' was volgens de Duitse taal- en letterkundige [[Jacob Grimm]] het [[Oudhoogduitse]] equivalent van de [[Germaanse mythologie|Germaanse]] godin van de lente. Deze naam is in het Oudhoogduits niet overgeleverd, maar verondersteld op grond van de door de Angelsaksische monnik en kerkhistoricus [[Beda]] genoemde [[godin]] Ēostre. Het is allerminst zeker dat deze godin werkelijk heeft bestaan bij de oude Germanen, c.q. dat men in haar bestaan geloofde. Wel werd met de meervoudsvorm van de naam in het Germaans het lentefeest aangeduid, vgl. Oudhoogduits ''Ōstarūn'', Duits ''Ostern'', Oudengels ''Ēostron'', Engels ''Easter''. Dit feest is na de komst van het christendom samengevallen met [[pasen]]. | ||
== | == Ēostre bij Beda == | ||
[[Beda]] vermeldt in zijn [[De temporum ratione]] dat de vierde maand van het jaar in het [[Oudengels]] '' | [[Beda]] vermeldt in zijn [[De temporum ratione]] dat de vierde maand van het jaar in het [[Oudengels]] ''Ēosturmonath'' luidt. Hij schrijft dat deze maand vernoemd was naar de godin ''Ēostre'' | ||
In hoofdstuk 15 (''De mensibus Anglorum'', ’De Engelse maanden’) van zijn 8e-eeuwse werk ''De temporum ratione'' (’Over het berekenen van de tijd’) beschrijft [[Beda]] de inheemse maandnamen van het Engelse volk. Na een beschrijving van de verering van de godin Rheda tijdens de Angelsaksische maand Hrēþ-mōnaþ, schrijft Bede dat de naam van de vierde maand, Ēosturmōnaþ, afkomstig is van godin Ēostre, die in vroegere tijd in [[Engeland]] aanbeden zou zijn. Dit is tevens de enige oude vermelding van deze godin.:<ref> | |||
Giles, John Allen (1843). ''The Complete Works of the Venerable Bede, in the Original Latin, Collated with the Manuscripts, and Various Print Editions, Accompanied by a New English Translation of the Historical Works, and a Life of the Author.'' Vol. VI: Scientific Tracts and Appendix. London: Whittaker and Co., Ave Maria Lane.</ref> | |||
:{|width=94% | |||
|width=40% |''Eostur-monath, qui nunc Paschalis mensis interpretatur, quondam a Dea illorum quæ Eostre vocabatur, et cui in illo festa celebrabant nomen habuit: a cujus nomine nunc Paschale tempus cognominant, consueto antiquæ observationis vocabulo gaudia novæ solemnitatis vocantes'' | |||
|width=2% | | |||
|width=40% |''Eosturmonath'' heeft een naam die nu vertaald wordt als ’Paasmaand’, en die ooit genoemd werd naar een godin van hen, genaamd Eostre, ter ere waarvan in die maand feesten werden gevierd. Nu duiden zij die Paastijd aan met haar naam, en noemen de vreugden van de nieuwe ritus met de aloude naam van de oude observantie. | |||
|} | |||
== Ōstara bij Grimm == | == Ōstara bij Grimm == | ||
Versie van 3 feb 2023 10:25
Ōstara was volgens de Duitse taal- en letterkundige Jacob Grimm het Oudhoogduitse equivalent van de Germaanse godin van de lente. Deze naam is in het Oudhoogduits niet overgeleverd, maar verondersteld op grond van de door de Angelsaksische monnik en kerkhistoricus Beda genoemde godin Ēostre. Het is allerminst zeker dat deze godin werkelijk heeft bestaan bij de oude Germanen, c.q. dat men in haar bestaan geloofde. Wel werd met de meervoudsvorm van de naam in het Germaans het lentefeest aangeduid, vgl. Oudhoogduits Ōstarūn, Duits Ostern, Oudengels Ēostron, Engels Easter. Dit feest is na de komst van het christendom samengevallen met pasen.
Ēostre bij Beda
Beda vermeldt in zijn De temporum ratione dat de vierde maand van het jaar in het Oudengels Ēosturmonath luidt. Hij schrijft dat deze maand vernoemd was naar de godin Ēostre
In hoofdstuk 15 (De mensibus Anglorum, ’De Engelse maanden’) van zijn 8e-eeuwse werk De temporum ratione (’Over het berekenen van de tijd’) beschrijft Beda de inheemse maandnamen van het Engelse volk. Na een beschrijving van de verering van de godin Rheda tijdens de Angelsaksische maand Hrēþ-mōnaþ, schrijft Bede dat de naam van de vierde maand, Ēosturmōnaþ, afkomstig is van godin Ēostre, die in vroegere tijd in Engeland aanbeden zou zijn. Dit is tevens de enige oude vermelding van deze godin.:[1]
Eostur-monath, qui nunc Paschalis mensis interpretatur, quondam a Dea illorum quæ Eostre vocabatur, et cui in illo festa celebrabant nomen habuit: a cujus nomine nunc Paschale tempus cognominant, consueto antiquæ observationis vocabulo gaudia novæ solemnitatis vocantes Eosturmonath heeft een naam die nu vertaald wordt als ’Paasmaand’, en die ooit genoemd werd naar een godin van hen, genaamd Eostre, ter ere waarvan in die maand feesten werden gevierd. Nu duiden zij die Paastijd aan met haar naam, en noemen de vreugden van de nieuwe ritus met de aloude naam van de oude observantie.
Ōstara bij Grimm
Op basis van deze vermelding heeft Jacob Grimm het bestaan van een godin Ōstara op het Europese vasteland verondersteld. Ze zou de godin van leven en vruchtbaarheid zijn geweest. Hij vond daarvoor een aanknopingspunt in de Vita Karoli Magni van Einhard, waar als door Karel de Grote verordonneerde naam voor april ostarmanoth wordt genoemd[2]. Geen van de andere maandnamen verwijst daar echter naar een god of godin en het is niet duidelijk of ostar- hier wel naar een godin verwijst.
Etymologie
De woorden Ōstarūn en Ēostron en hun moderne equivalenten Ostern en Easter hebben dezelfde oorsprong, en zijn afgeleid van het Oergermaanse woord voor het oosten. Al deze vormen gaan terug op Oergermaans *austrōn-[3], wat zelf nauw verwant is met het Litouwse woord voor dageraad, aušrà. Vanuit taalkundig oogpunt lijkt het lentefeest dus vernoemd naar het opkomen of terugkeren van de zon.
Andere mythologieën
Ostara heeft enkele equivalenten in andere mythologieën.
| Mythologie | Godin |
| Etruskische mythologie | Thesan |
| Griekse mythologie | Eos |
| Hindoeïstische mythologie | Usha |
| Romeinse mythologie | Aurora |
| Baltische mythologie | Ausrine |
| Slavische mythologie | Oesja |
Referenties
- º Giles, John Allen (1843). The Complete Works of the Venerable Bede, in the Original Latin, Collated with the Manuscripts, and Various Print Editions, Accompanied by a New English Translation of the Historical Works, and a Life of the Author. Vol. VI: Scientific Tracts and Appendix. London: Whittaker and Co., Ave Maria Lane.
- º Einhard, Vita Karoli Magni, hoofdstuk 29
- º Kroonen, G. 2013. Etymological dictionary of Proto-Germanic, p. 43. Leiden, Brill.
| Pasen · Hemelvaart · Pinksteren |
|---|
|