Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kristian Zahrtmann
Peder Henrik Kristian Zahrtmann, beter bekend als Kristian Zahrtmann, (Rønne, 31 maart 1843 - Frederiksberg, 22 juni 1917), was een beroemde schilder van het Deense eiland Bornholm.
Zijn ouders waren Carl Vilhelm Zahrtmann[1] en Laura Pauline Zahrtmann en hij had zes broers en twee zussen, allen jonger dan hij. Een van zijn zussen, Elisabeth Zahrtmann trouwde met Christian Erichsen van Erichsens Gård in Rønne. Hierdoor ontmoette hij Vilhelmine Erichsen voor wie hij veel genegenheid had.[2]
Hij is het bekendst door zijn historische schilderijen. Hij schilderde vaak sterke, legendarische vrouwen uit de Deense geschiedenis zoals Leonora Christina Ulfeldt. Hij schilderde echter ook landschappen, mensenmenigten en portretten.
Studiejaren
Hij werd naar de Sorø Akademi gestuurd, waar hij schilderslessen kreeg, met onder anderen Johannes Georg Smith Harder. In 1862 studeerde hij af. In 1864 werd hij toegelaten op de Det Kongelige Danske Kunstakademi. Hier kreeg hij zijn onderwijs van onder anderen Johan Adolph Kittendorff, Wilhelm Marstrand, Jørgen Roed, Niels Simonsen en Frederik Vermehren. Een aantal van zijn klasgenoten zijn August Jerndorff, Peder Severin Krøyer en Rasmus Frederik Hendriksen. Hier slaagde hij in 1868.
Zijn artistieke leven
In 1867 liet de veertienjarige Vilhelmine Erichsen zich door Zahrtmann schilderen. In 1868 nam hij met "En Konfirmandinde paa Bornholm" (Een meisje op haar communie op Bornholm) voor het eerst deel aan een tentoonstelling in het slot Charlottenborg. In de periode 1869-1891 stelde hij regelmatig zijn werk tentoon in dit slot, daarna nog slechts sporadisch.
Leonora Christina Ulfeldt
Hij werd goede vrienden met Otto Carl Bentzon Haslund en Pietro Købke Krohn, met wie hij een studio deelde. Hij kreeg als verjaarscadeau van hen het boek Jammers Minde van Leonora Christina Ulfeldt, dat zijn belangstelling wekte.
Op achttien schilderijen beeldde Zahrtmann Leonora Christina Ulfeldt uit in de periode dat zij gevangen zat in het Bornholmse Hammershus en in det Blå Hus in Kopenhagen
Voor één van die werken, Slotsfogden skjæmter med Kvinderne i den nylig fængslede Kongedatters Kammer paa Blaataarn ("Slotvoogd schertst met vrouwen in de kamer van de Koningsdochter in de Blauwe Toren"), kreeg hij de Neuhausenprijs. (Neuhausenske Præmie’)
Een aantal van zijn werken:
- 1873 Leonora Christina forlader Fængselet (Leonora Christina verlaat het gevang); Hirschsprung Collectie
- 1875 Leonora Christina i Fængselet (Leonora Christina in het gevang); Hirschsprung Collectie
- Corfits Ulfeldt og Leonora Christina
- 1882 Dronning Sophie Amalies Død (De dood van Koningin Sophie Amalie);Deens "Nationale Museum voor kunst"
- 1883 Leonora Christina paa Maribo Kloster (Leonora Christina in het klooster van Maribo); Deens "Nationale Museum voor kunst"
- 1886, 1888 en 1894 Leonora Christina undersøges af Sophie Amalies Tjenerinder ("Leonora Christina onderzocht door de dienstmeisjes van koningin Sophie Amalie"); Hirschsprung Collectie.
Voor Sigbrit gennemgår toldregnskaberne med Christian II ("Sigbrit neemt de schatting door met Christian II") won hij wederom een Neuhausenske Premie. En voor zijn Job og hans Venner ("Job en zijn vrienden") kreeg hij in 1887 het gouden medaillon van de academie.
Van 1885 tot 1908 was hij leraar aan de Kunstnernes Frie Studieskoler (Vrije studieschool voor kunstenaars). Vanaf 1891 organiseerde hij de Den frie Udstilling (De vrije exhibitie).
Hij woonde een tijdlang op Erichsens Gård in Rønne, waar ook andere kunstenaars woonden. Hier schilderde hij zijn vele werken met Bornholm als thema.
Zijn persoonlijke kring
Zijn persoonlijke kring bestond onder andere uit Bernhard Severin Ingemann, Peder Severin Krøyer, Hans Christian Andersen en Theodor Esbern Philipsen. Hij kwam ook in de leer bij Wenzel Ulrich Tornøe.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties: