Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Cent (munteenheden)
c
|
¢
|
Een cent (c of ¢) (Engels: cent, Duits: cent, Frans: centime) is het honderdste deel van veel munteenheden. Zo was er in Nederland de cent als onderdeel van de gulden, en is er nu de cent als onderdeel van de euro. Ook in veel andere landen, zoals b.v. de Verenigde Staten, gebruikt men de cent als onderdeel van de munteenheid (in dit geval de Amerikaanse dollar).
De munt ter waarde van een cent wordt meestal ook cent genoemd. Een uitzondering geldt in de Verenigde Staten: de waarde is cent, de munt heet penny. In het Verenigd Koninkrijk en Australië is penny ook de naam van de waarde.
Bijna alle munteenheden zijn in honderd kleinere eenheden verdeeld. De naam daarvan is vaak 'cent' of een variatie daarvan als 'centime', 'centavo', 'sen' e.d.
Omdat veel munteenheden in centen verdeeld zijn, spreekt men vaak van dollarcent, eurocent enz. om aan te geven wat voor cent men bedoelt. In eigen land is dit nauwelijks nodig.
Het woord 'centen' wordt vaak gebruikt als synoniem voor 'geld'. Bijvoorbeeld: Dat kost centen. Ik wil mijn centen terug. Ook in België werd dit woord gebruikt, hoewel de cent daar tot de invoering van de euro geen betaalmiddel was (de centiem daarentegen wel, maar enkel het muntstuk van 50 centiem was nog enigszins in gebruik).
Nederland
De cent als munt werd in Nederland in 1817 voor het eerst geslagen en in 1980 officieel afgeschaft, maar was tot 1983 in omloop. Bedragen werden sinds 1980 op een stuiver afgerond als ze met contant geld betaald werden. Betaalde men met een cheque of giraal, dan werd het bedrag niet afgerond. In 1877 werd de eerste wijziging aan de Nederlandse cent doorgevoerd. In 1948 werd de laatste wijziging doorgevoerd.
Na de invoering van de euro in Nederland kwamen er weer centen in omloop. Er ontstond een discussie of ook de eurocent afgeschaft moest worden. In Finland werd de eurocent vrij snel afgeschaft en er worden dan ook geen Finse munten van een en twee eurocent meer geslagen. Veel Nederlandse winkels ronden hun prijzen op 5 centen af, zodat de munten van 1 en 2 cent niet meer nodig zijn. In bijna alle andere eurolanden (ook in België) worden de centen nog wel gebruikt.
Nederlandse Antillen
Tot de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Nederlandse Antillen de Nederlandse gulden. Tijdens de oorlog kregen ze hun eigen gulden. De eerste cent werd geslagen in 1944 in de Amerikaanse stad Denver. In 1952 verschijnt de echte eerste Antilliaanse cent. Al de naoorlogse munten worden geslagen door Nederland. In 1970 verschijnt een nieuw ontwerp, dat geslagen wordt tot 1985. Sinds 1989 wordt het huidige ontwerp geslagen.
Suriname
Suriname heeft sinds 1962 ook zijn eigen gulden, zijn cent wordt voor het eerst opmerkelijk geslagen in 1957 vijf jaar voor de invoering van zijn gulden. Toen Suriname onafhankelijk werd in 1975 bleven ze hun munteenheid behouden. In 1989 werd de laatste cent geslagen.
Nederlands-Indië
Nederlands-Indië heeft sinds 1855 een cent, de laatste werd geslagen in 1945.
Meervoud
Spreekt men over een geldbedrag, dan heeft 'cent' in het Nederlands geen meervoud: het kost acht cent. Het meervoud 'cents' kan als verouderd worden beschouwd.
Spreekt men over losse munten, dan is het meervoud 'centen': Ik vond drie centen in de la.
De interval-eenheid cent in de muziek heeft als meervoud: 'cents'.