Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Aangeboren eigenschap

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een eigenschap is, strikt gezien, aangeboren als deze bij de geboorte al aanwezig was. Het kan hierbij zowel erfelijke als niet-erfelijke eigenschappen of afwijkingen betreffen. Meestal is sprake van mensen, maar in principe is het ook van toepassing bij dieren.

Niet alle erfelijke ziekten zijn namelijk aangeboren; soms uit een erfelijke ziekte zich pas na tientallen jaren onder invloed van andere factoren. Ook zijn niet alle aangeboren afwijkingen erfelijk, bijvoorbeeld de afwijkingen die door teratogene stoffen worden veroorzaakt zoals gebeurd is bij DES-dochters.

Vaak zijn eigenschappen of ziekten echter zowel aangeboren als erfelijk. Voor veel eigenschappen, b.v. karaktertrekken, is ook niet zeker of ze aangeboren zijn of later worden aangeleerd. 'Aangeboren' wordt in deze context vaker bedoeld als 'voor de geboorte al bepaald', ook als de eigenschap zich pas in een later ontwikkelingsstadium uit. Ook in dit geval kan de eigenschap echter zowel een gevolg zijn van genetische voorbestemming of van invloeden die in de baarmoeder al optraden.

Als de aangeboren eigenschap met medische problemen gepaard gaat, wordt het een aangeboren afwijking of congenitale aandoening genoemd.

Aangeboren psyche

Ieder persoon wordt geboren met een bepaalde aard van zijn/haar psyche, wat zo tot stand gekomen is door ondermeer erfelijke factoren van beide ouders. Deze aanleg omvat karaktereigenschappen, instincten, stoornissen, geaardheid en gevolgelijke gevoelens en een bepaalde vorm van de meervoudige intelligentie. Hierbij hoort een bepaalde aanleg van interesse en een bepaalde intelligentie (tezamen vormt talenten) om die interessen te behartigen. Er kan zo ook een aanleg zijn van zwakheden of bijvoorbeeld bepaalde angsten.

Een mens kan, al-of-niet in combinatie met een bepaalde psychische aandoening, ook een aanleg hebben voor criminaliteit of bijvoorbeeld gewelddadig zijn. Ook seksueel geweld, als een lust tot verkrachting of bijvoorbeeld pedofilie heeft z'n aangeboren aanleg, weliswaar uit zich dat veelal pas in de puberteit of later. Het betreft hierbij (bij wijze van spreken) het zaad dat op een gegeven moment tot ontkieming komt. Dit kunnen zwakten zijn, maar ook sterke kanten, bijvoorbeeld al-of-niet het vermogen of de wil hebben iets te doen of juist niet te doen, wat ook met het ego van doen heeft. Uiteraard hebben ook ervaringen, al tijdens de laatste maanden van de zwangerschap, hun invloed op de psyche. Een bepaalde aanleg kan ook mogelijk pas tot uiting komen als het aangewakkerd, uitgelokt of gestimuleerd wordt.

(stelregel : 'inborst' plus 'input' is 'output' , oftewel : 'output' is 'inborst' plus 'input.' )