Nut (economie)

Het begrip nut is een klassiek begip in de lesstof van de middelbare school economie. Nut is een omstreden begrip, omdat het niet aanwijsbaar is en niet gemeten kan worden. Toch spreekt men al van nut als iemand of iets een voordeel of opbrengst geniet of aanbrengt (teweegbrengt) bij/voor een ander. In de natuur heeft vrijwel alles een bepaald nut, vanwege de samenhang en afhankelijkheid. Mensen hebben ook deze samenhang (samenleving) en afhankelijkheid, waaronder het hebben van empathie en liefde.

Economisch nut

In de economielessen van het middelbare onderwijs is "nut" een abstract begrip, waarmee in een model van de economische werkelijkheid de werking van bepaalde economische processen op een eenvoudige manier uitgelegd kan worden. Economen gebruiken het in modellen om het gedrag van rationeel handelende agenten te voorspellen, of te verklaren. Dat kan ook zonder het begrip nut, alleen wordt het model wiskundig gezien veel lastiger om te doorgronden.

Stel een agent ontleent een hoeveelheid nut aan het consumeren van bepaalde goederen, en stel die agent is rationeel, en stel meer is beter, dus die agent wil zijn nut maximaliseren. En dan komen de beperkingen om de hoek kijken, zoals markt en techniek, waardoor er keuzes gemaakt moeten worden. Economen houden vol dat agenten in de economie rationele keuzes maken, of, dat het gedrag van agenten het beste voorspeld wordt in een model dat gebaseerd is op rationele keuzes. De modellen van het CPB gaan daar bijvoorbeeld van uit.

Niet-rationele overwegingen verstoren de gebruikte analyse. De stroming der gedragseconomen bestudeert de niet-rationele beslisbomen en tracht ze modelmatig te omschrijven.

Zie ook

• Cobb-Douglas functie