Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Psychosomatische fysiotherapie
Psychosomatische fysiotherapie
Overzicht
Psychosomatische fysiotherapie is een gespecialiseerde tak van de fysiotherapie die zich richt op de lichamelijke klacht van het bewegingsapparaat waarbij de focus ligt op het herstellen van lichamelijke en mentale balans. We spreken dan van multifactoriële problematiek, waarbij deze herstel beïnvloedende factoren in het psychologische of sociale domein liggen bij de psychosomatisch fysiotherapeut (Beroepsprofiel psychosomatisch fysiotherapeut , 2023). Deze stroming is langzaam voortgekomen sinds het introduceren van het Bio psycho sociale model in (Engel, 1977).
De ontwikkeling van psychosomatische fysiotherapie is ontstaan vanuit de erkenning dat veel lichamelijke klachten niet alleen fysiek van aard zijn, maar ook nauw samenhangen met psychologische en sociale factoren. Deze visie werd ondersteund door het biopsychosociale model, geïntroduceerd door George L. Engel in 1977, dat de basis vormt voor veel medische en therapeutische disciplines, waaronder fysiotherapie (Engel, 1977).
Behandelmethoden
Binnen de psychosomatische fysiotherapie worden de volgende behandelmethoden ingezet:
- Psycho-educatie: Voorlichting over de relatie tussen stress, emoties en lichamelijke klachten, zodat patiënten beter inzicht krijgen in hun klachten.
- Lichaamsbewustwording: Helpt patiënten om meer in contact te komen met hun lichaam en signalen van stress of spanning te herkennen.
- Ontspanning: Behandeling gericht op het bevorderen van zowel fysieke als mentale ontspanning.
- Omgaan met grenzen: Patiënten leren hun fysieke en emotionele grenzen te herkennen en respecteren.
Deze behandelmethoden vormen een mix van fysiotherapie, haptonomie, psychomotorische oefentherapie en psychologie, wat zorgt voor een holistische benadering van de klachten (Psychosomatische fysiotherapie, 2024).
Biopsychosociaal Model
De basis van de psychosomatische fysiotherapie ligt in het biopsychosociale model, dat stelt dat biologische, psychologische en sociale factoren onlosmakelijk verbonden zijn in het ontstaan en onderhouden van klachten. De psychosomatisch fysiotherapeut is opgeleid om de "fysiotherapeutische" klachten van het bewegingsapparaat te behandelen waar multifactoriële problematiek aan ten grondslag ligt (Beroepsprofiel psychosomatisch fysiotherapeut , 2023). Deze factoren liggen bij de psychosomatisch fysiotherapeut meer psychologische en sociale domein als in het somatische domein van het biopsychosociale model.
Deze therapie model benadrukt de noodzaak van een multidisciplinaire benadering waarbij de verschillende facetten van klachten worden aangepakt (Engel, 1977; Turk & Gatchel, 2002).
Verschil met andere psychosomatische therapieën
Psychosomatische fysiotherapie onderscheidt zich van andere therapieën door de combinatie van expertise in het biologische domein met kennis van psychologische en sociale factoren. Waar psychologen in de GGZ vooral focussen op het mentale en sociale aspect (Hofmann et al., 2012), en psychomotorisch therapeuten spelenderwijs lere inzetten om mentale klachten te behandelen (Baart et al., 2014), integreert de psychosomatisch fysiotherapeut somatische diagnoses met psycho-educatie, psychomotorische therapie in vivo, ACT in vivo en lichaamsgerichte therapieën, zoals haptonomie en communicatieve massage (Mehling et al., 2011; Van Dixhoorn, 1998). Hierdoor zit de psychosomatische fysiotherapeut tussen veel van deze vakgroepen in en kan deze uitstekend fungeren als casemanager bij patiënten begeleiden in zowel fysieke als mentale herstelprocessen, wat uniek is binnen behandelingen in het biopsychosociale model (Engel, 1977).
Bronnen
- Baart, I., de Jongh, M., & van der Molen, H. T. (2014). Psychomotorische therapie: een praktijkgerichte benadering.
- Engel, G. L. (1977). The need for a new medical model: a challenge for biomedicine.
- Hofmann, S. G., Asnaani, A., et al. (2012). The efficacy of cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses.
- KNGF (2016). Richtlijn psychosomatische fysiotherapie.
- Mehling, W. E., et al. (2011). Body awareness: Construct and self-report measures.
- Van Dixhoorn, J. (1998). Body awareness and the integration of stress and relaxation.
- Engel, G. L. (1977). The need for a new medical model: a challenge for biomedicine. Science, 196(4286), 129-136.
- Turk, D. C., & Gatchel, R. J. (2002). Psychosocial factors in pain: Critical perspectives. Guilford Press.
- Leemeijer, J. (2024) Wat is psychosomatische fysiotherapie. https://www.psychosomatischefysio.nl
- Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF). (2016). Richtlijn psychosomatische fysiotherapie. KNGF.