Theosofische Vereniging in België

De Belgische Theosofische Vereniging is een in Brussel gevestigde organisatie die zich inzet voor de bestudering van theosofie. De vereniging kreeg haar officiële oprichtingscharter van de Internationale Theosofische Vereniging in 1911. Op dat moment waren er al 11 loges actief. De eerste voorzitter was Jean Delville.

In het tijdschrift "Le Lotus Bleu" wordt in september 1891 reeds gewag gemaakt van een nieuw theosofisch centrum in België. In juni 2011 werd de 100e verjaardag van de Belgische Theosofische Vereniging uitgebreid gevierd met afgevaardigden uit verschillende landen.

Lokale takken bestonden dus reeds voor 1911, onder meer:

• Dutch-Belgian Branch Amsterdam (1891-1934)
• Branche de Bruxelles Brussel (1897)
• Branche Centrale Brussel (1898)
• Loge Antwerpen (1899)
• Branche Le Lotus Blanc Brussel (1903)
• Branche Isis Brussel (1903)
• Branche Anglo-Belge Brussel (1905)
• Branche de Liège / Branche Annie Besant Luik (1909)
• Branche Persévérance Antwerpen (1910-1960)
• Branche Blavatsky Brussel (1910)

Een aantal van deze takken zijn nog steeds operatief. Momenteel [wanneer?] zijn er afdelingen in Antwerpen, Brussel en Gent. Rond 1930 telde de Belgische Theosofische Vereniging iets meer dan 400 leden, hetzij ongeveer 1 % van het totale aantal leden in de wereld. Thans [wanneer?] is het ledental beduidend lager. De nationale voorzitter draagt de statutaire titel van Secretaris-Generaal.

Voorzitters der Belgische Theosofische Vereniging

1. Jean Delville - (1911-1913)
2. Gaston Polak - (1913-1938)
3. Serge Brisy - (1938-1954)
4. Théodore Chapellier - (1954-1960)
5. Antoon De Pauw - (1960-1966)
6. Berthe Nyssens - (1966-1972)
7. Jean Barreiro - (1972-1974)
8. Berthe Nyssens - (1974-1978)
9. Charles Lallemand - (1978-1984)
10. Dr. Henriette Van der Hecht - (1984-2008)
11. Jan Jelle Keppler - (2008-2013)
12. Sabine Van Osta - (2013-...)

Verdwenen takken in België

• Branche Alcyone Brussel

Deze tak werd opgericht in 1912 en heeft bestaan tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. De voorzitter was een tijd Dr. Ernest Nyssens. Het motto van deze tak was: het offer (Fr.: Le Sacrifice). Om het goede voorbeeld te geven, beperkte deze loge haar aantal leden tot 21.

• Branche Ananda Charleroi
• Branche Annie Besant Luik
• Branche Olcott Antwerpen

Deze tak werd opgericht in 1925 en genoemd naar Henry Steel Olcott, de Internationale President van de Théosofische Vereniging. De Loge is ontstaan uit de Branche Persévérance. Deze Loge verhuisde begin jaren 50 samen met haar bezieler Armand Maclot naar Genk. Deze kunstschilder was in verschillende Antwerpse takken actief geweest. In Genk doofde de tak stilaan uit en verdween volledig bij zijn overlijden in 1957. Naast het echtpaar Maclot en het echtpaar Colsoulle was ook de kunstenaar Karel Mommens lid.

• Branche Persévérance Antwerpen

Deze tak werd opgericht in 1910 als een theosofische loge voor niet-Nederlandstaligen. De stichtende leden waren Frans Van Halle, kunstschilder (voorzitter), Alphonse Strijmans, beeldhouwer, Mevr. weduwe Hallett, waarvan de echtgenoot consul van Engeland was in Gent, Marie Adams, leraar Engels, Hélène Adams, George Robinson, industrieel, Gordon Hallett, vertegenwoordiger. Vijf van de zeven stichtende leden waren Engelstalig. Vanaf 1913 werd deze tak geleid door Frans Wittemans half Nederlander en half Vlaming was, leidde hij deze tak in de Franse taal, in tegenstelling tot de Loge Antwerpen, die twee straten verder in het Nederlands werkte. Persévérance vergaderde jarenlang bij Wittemans thuis, Haringrodestraat, 5, terwijl Loge Antwerpen samenkwam aan de overzijde van de Belgiëlei, aan de Isabellalei, 4, in de woning van haar voorzitter, de kunstschilder Jan Claessens. De loge verdween in 1963 bij de dood van haar bezieler Mr. Frans Wittemans.

• Tak Raja Yoga Antwerpen
• Branche Isis Brussel

Deze tak werd gesticht in 1903 maar was zeker voor de Eerste Wereldoorlog reeds verdwenen. Stichter en eerste voorzitter van deze loge was Armand Rombouts, die later bekendheid verwierf in de Vrijmetselarij en jaren aan het hoofd stond van de Belgische afdeling van de Rosicrucian Fellowhip van Max Heindel.

• Branche Unité Brussel

Deze tak heeft slechts bestaan van 1971 tot 1975. Ze werd geleid door de toenmalige secretaris-generaal der Belgische Theosofische Vereniging Jean Barreiro en later door Anne Marie Martinet. In 1975 telde 'Unité' meer dan 26 leden.

• Branche Arundale Brussel
• Branche Lotus Blanc Brussel

Deze tak werd opgericht in 1903. Deze tak was vooral actief inzake het verspreiden van de theosofie onder de jeugd. Een van haar bekende logevoorzitters waren mevr. van der Hecht en Berthe Nyssens. Deze loge verdween met de Tweede Wereldoorlog.

• Branche Russe du Lotus Blanc Brussel

Deze tak werd opgericht in 1931. Deze loge werkte in de Russische taal. Ze werd geleid door mevr. Kowalesky.

• Branche Lotus Bleu Brussel
• Lotustak Brugge
• Branche Anglo-Belge Brussel
• Branche Krishna Brussel

Deze tak werd opgericht in 1920 en heeft zeker bestaan tot het begin der jaren 50. Enkele van haar presidenten zijn Marcel Hastir en Serge Brisy. Zoals in de meeste takken van de Belgische Theosofische Vereniging, werden de activiteiten op last van de bezetter geschorst tijdens de Tweede Wereldoorlog. Pas in 1947 werd ze opnieuw actief. In de nieuwe statuten stond vermeld dat deze tak in principe bedoeld is de leden te verenigen die jonger zijn dan 35 jaar. Oudere leden konden door het bestuur worden aanvaard, als kon worden aangetoond dat ze belangstelling tonen voor de problemen van de jongeren.

• Branche Dharma Brussel

Deze tak werd bezield door de kunstschilder Marcel Hastir. Een belangrijke activiteit van deze tak was het promoten van het werk van de Indiase filosoof Jiddu Krishnamurti. Ook werd door de leden tijdens de Tweede Wereldoorlog actief aan verzetswerk gedaan.

• Youth Lodge Brussel
• Branche Science de la Vie Charleroi
• Branche Prométhée Charleroi
• Tak Leuven Leuven

Actieve takken in België

• Branche Centrale Brussel
• Branche de Bruxelles Brussel
• Branche Blavatsky Brussel
• Branche Lumière Brussel
• Tak Vrede Gent
• Loge Antwerpen Antwerpen
• Loge Witte Lotus Antwerpen
• Loge Open Paradigma, Antwerpen

Verschillende takken hebben een eigen maandblad:

• Brussel: Infor-Théosophia (gemeenschappelijk blad voor de verschillende takken van Brussel)
• Gent: Shanti
• Antwerpen: Het Witte Lotusblad, maandblad uitgegeven door de Loge Witte Lotus.
• Antwerpen: Nieuwsbrief, tweemaandelijks tijdschrift van Loge Open Paradigma

Externe link

• Theosofische Vereniging in België

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: