Heerlijkheid Wylre

.

De heerlijkheid Wylre was een kleine heerlijkheid in het hertogdom Gelre, tussen de stad Venlo en de heerlijkheid De Munt.

Omschrijving

De heerlijkheid behelsde het kasteel Wylre, de Wylrehof, de Hulsterhof, een molen, een broek, twee halve distelmolens, enkele bijgebouwen en een aantal morgen akkerland. Het goed strekte zich in noordelijke richting zelfs uit tot aan de Scholmanshof en in oostelijke richting tot aan de steilrand.

Geschiedenis

Het goed Wylre wordt, voor zover op dit moment bekend, voor het eerst genoemd in een leenboek waarvan de eerste pagina begint in 1398. Aangezien dit het leenboek van het goed Wylre betreft, zou men kunnen stellen dat Wylre dus een leengoed was.

Herkomst

De oorsprong van het goed Wylre ligt in Zuid-Limburg, waar in 1040 het daar liggende kasteel door keizer Hendrik III van het Heilige Roomse Rijk werd geschonken aan zijn nicht Ermengardis. Wanneer het een heerlijkheid werd is niet nauwkeurig bekend, maar sinds de 12e eeuw worden wel heren van Wijlre vermeld. In de 13e of 14e eeuw komt dan een adellijke familie Van Wijlre of Van Wylre voor. Merkwaardig genoeg heet deze familie oorspronkelijk Van Wachtendonk, naar het dorp ten noordoosten van Venlo. Als hiervan dan een tak verhuist naar Venlo neemt deze de laatstgenoemde spelling aan. Waarschijnlijk werd dit gedaan om onderscheid te maken met de in Wijlre wonende familie.

Bewoners

Het kasteel werd gebouwd door de adellijke familie Van Wylre, die het enige tijd in bezit had. In 1480, tijdens een van de twee belegeringen van Venlo in dat jaar, vestigden de Engelsen zich op het landgoed, op kosten van de eigenaar. Toen zij het landgoed, en daarmee ook Venlo, verlieten, staken zij zowel het kasteel als de twee hoeven evenals de molen in brand, nadat zij eerst al het kaphout en het koren op het goed hadden weggevoerd.

Enige tijd later ging het landgoed over op de familie Van Nyvenheim. Nicolaas van Nyvenheim, pastoor van Kaldenkerken, liet door Willem Vinck in 1540 het hele goed Wylre, inclusief alle bezittingen, aan de armen van Venlo schenken, terwijl hij al zijn bezittingen in het kerspel Tegelen en in het gericht van Venlo liet schenken aan de stad, doch eveneens ten behoeve van de armen.

Literatuur

• Leenboek van Wylre (Gemeentearchief Venlo)
• W.J.F. Thijs, Archeologisch onderzoek Ariënsstraat 100 Tegelen (Geldermalsen 2010)
• W. Roessingh, Middengebied Venlo-Tegelen (Amersfoort 2006)
• B. Duckers & B. Klück, Bouwhistorische opname Hulsterhof Venlo (Venlo, 2009)
• G.R. Ellenkamp & C.C. van Dijk, Plangebied woonwagenlocatie Hagerhofweg (Weesp 2010)
• A.H. Schutte, Venlo-Hulsfort, inventariserend veldonderzoek (Amersfoort 2004)