Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wikipediagemeenschap
| Wikipediagemeenschap | ||
| Internationaal logo Wikimediagemeenschap | ||
| Internationaal logo Wikimediagemeenschap | ||
| Wikimedia Introductie Workshop, deel 1 | ||
| Wikimedia Introductie Workshop, deel 1 | ||
| Geschiedenis | ||
| Opgericht | 2001 | |
| Ontstaan uit | Nupedia | |
| Oprichter | Larry Sanger | |
| Structuur | ||
| Werkgebied | wereldwijd | |
| Media | ||
| Website | wikipedia.org | |
Met Wikipediagemeenschap wordt gedoeld op de losvaste groep van bijdragers aan de online encyclopedie Wikipedia, de mensen die inhoud en software creëren en zorg dragen voor opschonen en beheer van het naslagwerk met gebruikmaking van wiki samenwerkingssoftware. Wikipedia is tot nu toe volledig afhankelijk van het werk van de gemeenschap, dit wordt ook wel "wijsheid van de zwerm" ("wisdom of the crowd") genoemd, wat afzonderlijk onderdeel is geworden van wetenschappelijk onderzoek.[1][2][3] Er wordt gesproken over de Wikipediagemeenschap wereldwijd (Wikimedia community) en de gemeenschap per taaleditie of per Wikimediaproject. De individuele personen worden ook Wikipedianen of Wikimedianen genoemd.
Een vroeg groot artikel in een gerenommeerd internationaal dagblad over de Wikipediagemeenschap en haar werk verscheen september 2001 in de New York Times, hier wordt het begrip Wikipedian aan de wereld gepresenteerd.[4] James D. O'Donell, hoogleraar informatica systemen aan de Pennsylvania-universiteit meent dat deze gemeenschap zich onderscheidt van andere nieuwe interactieve websites omdat de mensen in deze gemeenschap werkelijk met elkaar lijken te praten.[4] In een wetenschappelijk artikel van Andrea Ciffolilli uit 2003 worden gemeenschappen een steunpilaar van de informatie-maatschappij genoemd, naar het voorbeeld van de Wikipediagemeenschap.[5] De directeur van een Nederlandse onderzoeksbureau stelt in 2007 dat WIkipedia deel is van een internationale stroming waar internetters zelf de inhoud voor een website aanleveren.[6] Het woord wiki werd in 2007 opgenomen in de Oxford English Dictionary, het woord Wikipedian in 2012 in de Oxford online dictionary.[7][8][9]
De gemeenschap is 10 januari 2001 ontstaan uit een oproep van Larry Sanger in een mail aan auteurs van de online samenwerkings-encyclopedie Nupedia: "Let's make a Wiki!".[10] Na de eerste reacties werd het project in een volgende mail door chefredacteur Sanger Wikipedia gedoopt.[11][12] Het gezamenlijke werk van de gemeenschap groeide in tien jaar tot het meest geraadpleegde naslagwerk ter wereld, door de Amerikaanse journalist en professor Clay Shirky beschreven als een ongeplanned wonder.[13] Shirky schatte in mei 2008 het aantal denk-uren van de gemeenschap op 100 miljoen.[14]
Verreweg de meeste Wikipedianen doen het werk vrijwillig[15], betaalde bijdragen zijn echter onder strikte voorwaarden toegestaan.[16] Oorspronkelijk stond de Gemeenschap onder supervisie van Jimmy Wales, directeur van internetbedrijf Bomis dat eigenaar was van de website. De Zweedse Wikipediagemeenschap was de eerste die zich aan deze supervisie onttrok door oprichting van een eigen commissie voor het oplossen van interne geschilllen. Op 24 november 2002 werd de Zweedse "Wikipedia Tinget" het prototype voor een Arbitragecommissie zoals deze nu door elf gemeenschappen wordt gebruikt.[17] De gemeenschap heeft het recht eigen regels voor de betreffende taaleditie op te stellen, deze regels mogen door de gemeenschap worden gehandhaafd.[16] Sinds 2003 wordt software, hardware en de organisatorisch noodzakelijke structuren voor het werk van de gemeenschap gefaciliteerd door de Wikimedia Foundation, veel codeerwerk voor de software wordt eveneens door vrijwilligers gedaan.[18][19] Wereldwijd bestaan er 163 gebruikersgroepen waarvan vele subisdie ontvangen van de Foundation.[20] Ook leden van het Nederlands Koninklijk Huis, internationale bedrijven, instituten, musea en bibliotheken maken deel uit van de gemeenschap.[3] Het succes van het gemeenschappelijke werk op Wikipedia betekende een doorbraak voor Wikipedia en de Wikimedia Foundation wereldwijd.
Rol in de maatschappij
Protest
In 2011 gebruikte de Italiaanse wikipediagemeenschap gedurende één dag de mogelijkheid de website onbereikbaar te maken om te protesteren tegen een Italiaans wetsvoorstel websites af te tappen voor strafrechterlijk onderzoek.[21] In 2012 initieerde internetondernemer Jimmy Wales, bestuurslid van de Wikimedia Foundation, een vergelijkbaar protest tegen een wetsvoorstel van het Amerikaanse Congres tegen internet piraterij, de voorpagina toonde de tekst: "Imagine a World without Free Knowledge".[22][23][24][25] In 2019 besloot de Italiaanse gemeenschap andermaaltot een Wikipedia Blackout als protest tegen een voorstel van de Europese Commissie voor een Europabrede Richtlijn tegen het onbetaald gebruikmaken van materiaal waarop auterursrechten rusten.[26]
Informatiebron
In 2017 kwam de gemeenschap van de engelstalige Wikipedia wereldwijd in het nieuws toen het had besloten een populaire Engelse krant niet langer als betrouwbare bron te beschouwen.[27] Daarmee een discussie aanzwengelend over de betrouwbaarheid van informatie.
Eerbetoon
.JPG){kind=link}
In 2015 kreeg de Wikipedia Community de gerenommeerde Erasmusprijs toegekend voor een buitengewone bijdrage op het gebied van de geesteswetenschappen, sociale wetenschappen en de kunsten.[28] Het bestuur van de Stichting had bij wijze van uitzondering besloten de Erasmusprijs niet aan één persoon toe te kennen, maar aan de gemeenschap van Wikipedianen, "als een niet-hierarchisch mondiaal forum, de waarden en idealen belichamen van democratische kennisproductie." In de Laudatio is verder opgenomen: "Het is alleen dankzij hun idealisme, volharding, onafhankelijkheid en toewijding aan het algemeen belang, dat de hoeveelheid kennis in Wikipedia blijft aangroeien, verbeteren en zich verspreiden over de wereld."[29]
In 2015 kreeg Wikipedia de Prinses van Asturiëprijs voor Internationale Samenwerking. De jury waardeerde het project als belangrijk voorbeeld van democratische, open en bijdragende samenwerking waaraan duizenden mensen van alle nationaliteiten belangenloos bijdragen en het voor elkaar hebben gekregen universele kennis beschikbaar te stellen voor iedereen op een manier vergelijkbaar met de encyclopedische geest van de 18e eeuw.[30]
Zie ook
Externe Links
Documentaires
- Wiki's Waarheid op de website van VPRO Tegenlicht
- (en) People are Knowledge op Wikimedia Commons
Literatuur
- (en) Dariusz Jemielniak (hoogleraar management aan de Kozminski-universiteit in Warschau, Polen en bestuurslid van de Wikimedia Foundation): Common Knowledge. An ethnography of Wikipedia. Palo Alto, Stanford University Press, 2014. ISBN 978-0-8047-8944-8
- (en) Emiel Alexander Rijshouwer: Organizing Democracy. Power concentration and self-organization in the evolution of Wikipedia. Rotterdam, Erasmus Universiteit, 2019. ISBN 978-94-028-1371-3 Online versie
- (de) Merz, Manuel: Die Wikipedia-Community - Typologie der Autorinnen und Autoren der freien Online-Enzyklopädie, 2019, Springer VS, EAN: 978365828113
- (nl) Albert Benschop, Wikipedia. De Wijsheid van de Zwerm, Universiteit van Amsterdam, 2012. Online publicatie op sociosite.org, 27 maart 2012
- (en) Joseph Michael Reagle Jr., Good faith collaboration. The culture of Wikipedia, MIT Press 2010 ISBN 978-0-262-01447-2
- Clay Shirky, Iedereen. Hoe digitale netwerken onze contacten, samenwerking en organisaties veranderen. Amsterdam, Business Contact, 2008. ISBN 978-90-470-0080-8
- Andrew Dalby, The world and Wikipedia, A history of Wikipedia: an exploration of why it is the way it is. Somerset, Siduri Books, 2009. ISBN 978-0-9562052-0-9. Online PDF
Bronnen, noten en/of referenties
|