Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zaak-De Pauw
De zaak-De Pauw is een Belgische strafzaak waarin acteur en tv-maker Bart De Pauw beschuldigd wordt van belaging en elektronische overlast. Nadat verschillende vrouwen in 2017 bij de VRT melding hadden gemaakt van grensoverschrijdend gedrag dat door hem zou zijn gepleegd, zette de zender de samenwerking met De Pauw stop. Op het strafproces voor de correctionele rechtbank van Mechelen stelden negen vrouwen zich burgerlijke partij, terwijl vier anderen door het parket eveneens als mogelijk slachtoffer worden beschouwd.[1] Zelf sprak De Pauw van een karaktermoord door de VRT en eiste hij in een civiele procedure twaalf miljoen euro schadevergoeding.
Meldingen
Na een oproep van de VRT aan medewerkers om in verband met de #MeToo-beweging ongewenst gedrag te melden, trokken verscheidene vrouwen aan de bel over de gedrag van De Pauw. Dit gedrag zou zich hebben geuit zich in de vorm van, mede gezien de machtsrelatie, ongepaste sms'jes en over tot stalking.[2] De eerste meldingen gingen tot 10 jaar terug. Naar aanleiding van de meldingen besloot de VRT begin november 2017 om de samenwerking met De Pauw onmiddellijk te beëindigen en zijn exclusiviteitscontract niet te verlengen.[3] Zo werd het goedlopende programma Twee tot de zesde macht per direct opgeschort.[2]
Reactie van De Pauw
De Pauw besloot te communiceren over de zaak en de beëindiging van de samenwerking met de VRT. Hij deed dit op 9 november 2017 in een videoboodschap,[4] waarvoor hij werd bijgestaan door een crisiscommunicatiebureau.[4] In de boodschap had hij het over anonieme getuigenissen.
„Deze week heeft de VRT-directie mij te kennen gegeven dat zij de samenwerking na dertig jaar met mij onmiddellijk stop zetten. De enige reden die zij daar voor geven is dat in de nasleep van de #MeToo-campagne een aantal anonieme meldingen zijn binnengelopen rond mijn persoon. Anonieme meldingen omtrent mijn gedrag of hoe ik met mijn medewerkers omga. De vertrouwenspersoon van de VRT heeft voor alle duidelijkheid laten weten dat het niet gaat over fysieke aanrandingen, maar vooral om sms-verkeer met flirterige toon. Er werd op een bepaald moment ook gewag gemaakt van stalking.”
De Pauw in zijn videoboodschap[5]
Enkele dagen later bood hij bij monde van zijn advocaat excuses aan.[6] Hij liet weten dat hij tot inzicht was gekomen dat zijn speelse of flirterige manier van omgaan niet door iedereen gesmaakt wordt, hij excuseerde zich bij iedereen die zich door hem geïntimideerd zou hebben gevoeld en hij beloofde dat dat niet meer zou gebeuren. De advocate van de vrouwen reageerde dat ze liever gewone excuses hadden gekregen, zonder de insinuatie dat ze zijn "speelse en flirterige manier" fout hadden aangevoeld.
Verklaarde slachtoffers
De vrouwen die de Pauw beschuldigden wensten eerst anoniem te blijven. Begin 2018 kreeg De Pauw kennis van hun identiteit tijdens zijn verhoor. In januari 2021 traden negen van de dertien vrouwen naar buiten na een perslek:[7]
- Maaike Cafmeyer, actrice[8][9][10]
- Cathérine Ongenae, journaliste[9][10]
- Liesa Naert, actrice[9][10]
- Dymphne Poppe, programmamaker[9][10]
- Ellen Lloyd, kleedster[9][10]
- Lize Feryn, actrice[9][10]
- Ella-June Henrard, actrice[9][10]
- Jenka Van de Voorde, stagiaire en programmamaker[9][10]
- Helena De Craemer, stagiaire[9][10]
Vier onbekende vrouwen stelden zich geen burgerlijke partij.[11]
Strafproces
Het parket begon in november 2017 op eigen initiatief met een gerechtelijk onderzoek.[12] Er werd een huiszoeking uitgevoerd bij de VRT, waar de verzegelde verklaringen die de vrouwen hadden afgelegd aan de preventieadviseur, werden meegenomen. De vrouwen hadden op dat moment geen strafklacht ingediend, wat niet vereist was omdat belaging niet langer een klachtmisdrijf is. Hun advocate Christine Mussche betreurde dat het strafonderzoek de anonimiteit van de vrouwen kon doorbreken. Volgens haar hadden de meldingen alleen tot doel gehad dat De Pauw discreet tot de orde zou worden geroepen en zijn gedrag zou stoppen, niet dat hij zou worden opzijgeschoven.[13]
Bij zijn verhoor in januari 2018 werd De Pauw op de hoogte gebracht van hun identiteit,[14] hoewel hij bleef spreken van anonieme klachten. Hij startte een procedure om ook inzage te krijgen in de verzegelde verklaringen. Uiteindelijk weigerde de kamer van inbeschuldigingstelling dat op 17 mei 2019 op grond van het beroepsgeheim van de preventieadviseur.[15]
Terwijl het onderzoek liep, werd een voorstel tot bemiddeling op tafel gelegd. De advocaten van de slachtoffers stelden voor om in ruil voor publieke excuses en een schadevergoeding het proces af te wenden, maar De Pauw weigerde.[16]
Midden mei 2020 vroeg het parket van Mechelen om het dossier te behandelen op de correctionele rechtbank. Sinds 8 september 2020 lag de zaak voor de raadkamer, die de zaak doorverwees.[17]
De strafzaak begon op 14 januari 2021 met een eerste zittingsdag voor de correctionele rechtbank. Negen vrouwen bleken een aanklacht tegen De Pauw te hebben ingediend. Vier anderen werden door het pakket eveneens als slachtoffer beschouwd.[18] De advocaat van De Pauw eiste tijdens deze eerste zitting opnieuw inzage in de verzegelde getuigenissen die bijgehouden werden door de preventieadviseur van de VRT. Volgens de advocaat was er "geen materieel bewijs van die verklaringen, geen sms’en, enkel twee verklaringen".[19]
Schade-eis tegen de VRT
In november 2020 eiste De Pauw een schadevergoeding van 12 miljoen euro van de VRT omdat de omroep zijn reputatie zou vernietigd hebben,[20] en wegens het inkomensverlies veroorzaakt doordat het exclusiviteitscontract werd stopgezet, en het contract met zijn productiehuis Koeken Troef! werd opgeschort voor de producties waarbij hij betrokken was.[21] Voor deze schadevergoeding is een tweede proces gestart.[9]
Media
De zaak wordt in de Vlaamse media gekaderd binnen de #MeToo-beweging. HLN omschrijft de zaak-De Pauw als een symbooldossier.[22] De Standaard roept het uit tot Vlaanderens eerste #MeToo-proces.[23] Omdat de zaak zoveel werd uitgelicht in de media, sprak de De Morgen van een soap zonder voorgaande.[24]
In 2018 in het programma Nieuwsjagers op zender VIER verscheen een documentaire over de berichtgeving in de zaak-De Pauw.[25]
In oktober 2020 sprak De Pauw van een dubbele standaard in de media toen bij het uitlekken van naaktfoto's van bekende Vlamingen de VRT een platform gaf om hen te verdedigen.[26] De vrouwen die De Pauw aanklaagden hebben hierop verontwaardigd gereageerd door een optreden van Liesbet Stevens, voorzitster van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Zij wees erop dat De Pauw steeds zijn pleidooi via de media voert in plaats van in alle sereniteit in de rechtbank.[27]