Katjoesja (lied)

Katjoesja (Russisch Катюша) is een Russisch liefdesliedje en oorlogslied, ontstaan in 1938. Katjoesja ontwikkelde zich tot een klassieker, die door vele musici vertolkt werd.

Tekst

Russisch	Transliteratie	Nederlands
Расцветали яблони и груши, Поплыли туманы над рекой; Выходила на берег Катюша, На высокий берег, на крутой. Выходила, песню заводила Про степного, сизого орла, Про того, которого любила, Про того, чьи письма берегла. Ой, ты песня, песенка девичья, Ты лети за ясным солнцем вслед, И бойцу на дальнем пограничье От Катюши передай привет. Пусть он вспомнит девушку простую, Пусть услышит, как она поёт, Пусть он землю бережёт родную, А любовь Катюша сбережёт. Оцветали яблони и груши Уплыли туманы над рекой Уходила з берега Катюша уносила песеньку дамой	Rastsvjetali jabloni i groesji, Poplyli toemani nad rekoj Vychodila na bjereg Katjoesja Na vysokï bjereg, na kroetoj Vychodila, pjesnjoe zavodila Pro stepnovo sizovo orla Pro tovo kotorovo ljoebila Pro tovo tsj’i pis’ma bjeregla. Oj, ty pjesnja, pjesenka devitsj’ja, Ty ljeti za jasnym solntsem vsljed I bojtsoe na dal’njem pogranitsj’je Ot Katjoesji pjeredaj privjet Poest’ on vspomnit devoesjkoe prostoejoe Poest’ oeslysjit’ kak ona pojot. Poest’ on zemljoe berezjjot rodnoejoe A ljoebov’ Katjoesja sberezjjot. Otsvetali jabloni i groesji, oeplyli toemani nad rekoj Oechodila z bjerega Katjoesja oenosila pjesen’koe damoj.	Appel- en perenbomen stonden in bloei Mist kroop over de rivier Op de oever liep Katjoesja, Op de steile, hoge oever. Ze liep en zong een lied Over een grijze steppearend, Over hem, waarvan ze hield, Over hem, wiens brieven ze bewaarde. O, lied, liedje van een meisje Vlieg de heldere zon in En naar de soldaat aan het verre front Geef groetjes van Katjoesja. Moge hij zich een eenvoudige jongedame herinneren, En horen hoe zij zingt Moge hij het vaderland verdedigen Zoals Katjoesja (hun) liefde verdedigt. Appel- en perenbomen zijn verbloeid De mist over de rivier is weggkropen Katjoesja is van de oever weggegaan, en heeft haar liedje mee naar huis genomen.

De oorspronkelijke Russische vijfde strofe wordt tegenwoordig vaak weggelaten. Vaak wordt in de plaats daarvan de eerste strofe op het einde herhaald.

Geschiedenis

De tekst werd in 1938 geschreven door Michail Issakovski (1900–1973), de muziek werd gecomponeerd door Matvej Blanter (1903–1990). Beiden waren reeds bekend in de Sovjetmuziekindustrie. Issakovski had al een aantal bekende hits geschreven. Blanter, die tijdens zijn carrière ook partijliederen op muziek zette en in 1946 de Stalinprijs voor zijn werk ontving, zocht een stilistische middenweg tussen de traditionele volksliederen en de moderne hits.

Het lied ging in première op 27 november 1938 in het Moskouse Vakbondshuis (Дом союзов). Het orkest stond onder leiding van Viktor Knoesjevitski; de zangeres was Valentina Batisjcheva.

Inhoud

De tekst van Katjoesja werd eenvoudig gehouden. Het lied gaat over het verlangen van een jonge vrouw die lijdt onder het feit dat haar geliefde in oorlog is. De titelgevende voornaam Katjoesja is een liefdevol verkleinwoord van de Russische naam Ekaterina (Екатерина).

Hit

Volgens een sociologisch onderzoek in 2015 door het tijdschrift Русский репортёр (Russische Reporter), stond de tekst van Katjoesja in Rusland op de 13e plaats in de hitlijsten van de meest populaire poëzie. In deze lijsten waren zowel Russische en wereldklassiekers opgenomen.