Pinchas Lapide

Pinchas Lapide (Canada, 28 november 1922 – Frankfurt am Main, 23 oktober 1997) was een joods theoloog, Israëlisch consul en historicus.

Leven

Pinchas Lapide werd geboren in Canada, maar groeide op in Wenen, Oostenrijk,^[1] waar hij het Sperl-Gymnasium bezocht. Door zijn grootvader werd hij opgeleid met de joodse heilige Schriften en de joodse tradities.

Nadat Oostenrijk op 11 maart 1938 bij het Duitse Rijk geannexeerd werd, begon de systematische en radicale vernietiging van de joodse cultuur en de eliminatie van joden uit alle lagen van het leven in Oostenrijk onmiddellijk. De 15/16-jarige Pinchas Lapide werd samen met 6.500 joden gearresteerd en naar een concentratiekamp aan de Tsjechische grens gebracht, maar kon daaruit ontsnappen. Hij vluchtte via Tsjechoslovakije en Polen naar het Verenigd Koninkrijk. Van daaruit bereikte hij in 1940 per schip het Britse Mandaatsgebied van Palestina.

Hij hielp bij het opbouwen van de eerste Amerikaanse kibboets op de berg Gilboa en werkte later op een landbouwkolonie bij Haifa.

In 1941 begon hij zin militaire dienst en streed met ca. 27.500 joodse soldaten uit het Mandaatsgebied in het Britse leger. Hitlers luitenant-generaal Erwin Rommel drong in februari 1941 tijdens zijn Afrika-velddtocht snel naar het Oosten en men vreesde dat hij weldra in Palestina zou staan. Lapide nam deel aan de Britse landing in Italië. Het boek Der Prophet von San Nicandro vertelt het verhaal van de Italianen die hij in deze periode ontmoette.

Na het einde van de oorlog keerde hij terug naar Wenen en diende als verbindingsofficier tussen de Russen en de Amerikanen. Na zijn ontslag uit het leger in 1946 studeerde hij twee semesters aan de universiteit van Wenen, aan het einde waarvan hij de tolkvergunning verkreeg in het Italiaans, Russisch, Frans, Duits en Engels.

In 1947 keerde hij terug naar Palestina en zette zijn studies verder aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Hij bestudeerde het jodendom en de geschiedenis van het vroege christendom onder Martin Buber. Hoewel hij het Israëlische staatsburgerschap verkreeg, bleef hij gebonden aan zijn Europese roots en bleef zijn hele leven in de familie Duits spreken.

Tussen 1948 en 1949 diende hij in het Israëlische leger, waar hij actief was gedurende drie Arabisch-Israëlische conflicten. Daarna ging hij verder studeren aan de Hebreeuwse Universiteit.

Van 1951 tot 1969 werkte hij als diplomaat en als leider van de persdienst van de Israëlische regering in Jeruzalem.

Van 1951 tot 1962 werkte Lapide in de diplomatieke dienst van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken. Bij het uitvoeren van zijn diplomatieke opdrachten had hij de gelegenheid om paus Pius XII en zijn opvolger Johannes XXIII persoonlijk te ontmoeten. Over de verhouding tussen de leiders van de Katholieke Kerk en de joden schreef hij in 1967 het boek Rome en de joden. Vanaf 1955 was hij Israëlisch consul en persverantwoordelijke in Milaan. Daar had hij verschillende ontmoetingen met aartsbisschop Giovanni Montini, de toekomstige paus Paulus VI. Tussen 1956 en 1958 studeerde hij literatuur aan de Bocconi Universiteit van Milaan. In deze periode trouwde hij met Ruth Rosenblatt, een geleerde die zijn passie over oecumenisme en interreligieuze dialoog deelde.

Van 1962 tot 1964 was hij coördinator van het interministerieel comité voor bedevaarders in Israël. In deze hoedanigheid bereidde hij het bezoek van paus Paulus VI aan Israël in januari 1964 voor.

In 1969 emigreerde hij naar West-Duitsland. Hij was onderzoeker aan het Martin Buber Institut für Judaistik in Keulen, waar hij in 1971 zijn doctoraat behaalde met de verhandeling: Het gebruik van de Hebreeuwse taal in christelijke religieuze gemeenschappen, met bijzondere verwijzing naar de staat Israël. Van 1972 tot 1975 doceerde hij aan de Bar-Ilan Universiteit van Jeruzalem.

Onvermoeibaar zette hij zich met werken, conferenties, lessen en radioprogramma’s, in voor de joods-christelijke dialoog. In 1993 kreeg hij als erkenning van deze poging tot begrip en verzoening tussen joden en christenen, het Grootkruis van Verdienste van Duitsland, hem uitgereikt door Richard von Weizsäcker, president van de Bondsrepubliek Duitsland. Hij overleed op 23 oktober 1997 na een langdurige ziekte.