Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nationaal Platform Open Science
Het Nationaal Platform Open Science (NPOS) is een samenwerking tussen 17 Nederlandse organisaties in het hoger onderwijs en de wetenschap, die de transitie naar een open wetenschap willen realiseren.[1] In het Platform komen de 17 partijen bijeen die het Nationaal Plan Open Science hebben ondertekend of onderschreven, dat in februari 2017 aan de Nederlandse regering is aangeboden.[2] Zij werken samen om ervoor te zorgen dat Nederland vordert met de realisatie van de ambities zoals geformuleerd in het Plan.
In februari 2018 is Karel Luyben aangesteld als Nationale Coördinator Open Science.[3][4]
Het Platform staat open voor nieuwe deelnemers: des te meer partijen zich actief willen inzetten, des te sneller de nationale ambities uit het Plan gerealiseerd kunnen worden.
Er wordt gewerkt aan drie punten:
- Het bevorderen van vrij toegang tot wetenschappelijke publicaties (Open Access),
- Het bevorderen van hergebruik van onderzoeksdata
- Het vernieuwen van de evaluatie- en waarderingssystemen in de wetenschap zodat ze bijdragen aan de doelen van Open Science.
Om deze punten te realiseren zijn vijf Open Science ambities geformuleerd.
Ambities
Ambitie 1: 100% Open Access publiceren
Wetenschappelijke artikelen en boeken zijn in Open Science vrij toegankelijk voor iedereen, waar ook ter wereld. De transitie naar Open Access houdt in dat het abonnementenmodel wordt vervangen door een open toegangsmodel zodat verschillende doelgroepen optimaal kunnen profiteren van nieuwe wetenschappelijke kennis.
Ambitie 2: Onderzoeksdata optimaal geschikt maken voor hergebruik
Onderzoeksdata zijn in Open Science omschreven en worden beheerd en bewaard zodat het onderzoek kan worden overgedaan, en zodat de data opnieuw kan worden ingezet voor nieuw onderzoek.
Ambitie 3: Erkennen en waarderen van onderzoekers
Onderzoekers worden in Open Science niet langer hoofdzakelijk afgerekend op het aantal publicaties dat zij publiceren in tijdschriften met een hoge citatiescore. In plaats daarvan worden onderzoekers in Open Science geëvalueerd en gewaardeerd op samenwerking, onderwijsactiviteiten, Open Access publiceren, datamanagementplannen en maatschappelijke betrokkenheid en impact van het onderzoek.
Ambitie 4: Stimuleren en ondersteunen van Open Science
Wetenschap vindt op internationaal niveau plaats, zo ook de transitie naar Open Science. Onderdeel van het Nationaal Plan Open Science is het verbindingen leggen en samenwerkingen zoeken met partijen in het buitenland die gelijke doelstellingen beogen.
Ambitie 5: Citizen Science
Het thema burgerwetenschap is later toegevoegd als ambitie in het NPOS als het stimuleren van wetenschapsbeoefening door personen die dat niet doen als professioneel onderzoeker verbonden aan een onderzoeksorganisatie, maar vaak wel in samenwerking met- of onder de supervisie van professionele onderzoekers. In de overige vier ambities zal aan dit thema aandacht moeten worden besteed.
Aanleiding / achtergrond
De aanleiding tot het ontstaan van het NPOS is de gesloten wetenschappelijke cultuur die wordt gekenmerkt door:
- digitale artikelen die achter hoge betaalmuren staan en enkel toegankelijk zijn voor studenten en onderzoekers aan universiteiten.
- de publish or perish cultuur, die onderzoekers aanspoort om zo veel mogelijk te publiceren in tijdschriften met een hoge citatiescore. Dit zijn vaak tijdschriften van gevestigde uitgevers die met abonnementsmodellen werken.
- geen onderzoeksdatabeheer - waardevolle databestanden gaan verloren en onderzoek kan niet worden overgedaan
In 2013 staat het gesloten karakter van de wetenschap op de agenda van de staatssecretaris van OCW (Kabinet Rutte II, 2012-2016, Sander Dekker), die in november 2013 een brief de Tweede Kamer laat weten dat Open Access in 2024 de standaard moet zijn in de Nederlandse wetenschap.[5] In de eerste helft van 2016 organiseert Nederland tijdens het EU-voorzitterschap een Open Science Conference. Deze conferentie leidt tot de Amsterdam Call for Action waarin de alle Europese lidstaten de ambitie vastleggen om tot een gezamenlijke transitie van Open Science te komen. In het najaar van 2016 wordt de opdracht om een Nationaal Plan Open Science te schrijven door de staatssecretaris van OCW gegeven aan de directeur van de Universiteitsbibliotheek Delft, Ir. W.J.S.M. (Wilma) van Wezenbeek. Op 9 februari 2017 wordt het plan opgeleverd en het Platform opgericht.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
