Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Moses Wilhelm Shapira
Moses Wilhelm Shapira (Hebreeuws: מוזס וילהלם שפירא, Kamjanez-Podilski, Russische Rijk, 1830 – Rotterdam, 9 maart 1884) was een 19e-eeuwse antiekhandelaar in Jeruzalem, betrokken bij een schandaal over nagemaakte Moabitische kunstvoorwerpen.
Leven
Moses Wilhelm Shapira werd in 1830 geboren als zoon van Poolse Joden. In 1856 emigreerde hij naar Jeruzalem in het Osmaanse Rijk. Hij bekeerde zich tot het protestantisme en trouwde met de Duitse diaken Anna Magdalena Rosette Jöckel. Ze hadden twee dochters, waarvan er één de Franse schrijver Myriam Harry werd.
Shapira opende een handel in antiek voor toeristen, die hij aankocht bij Arabische locals.
Na de ontdekking van Mesa-steen verschenen in Jeruzalem talrijke Moabitisch uitziende kunstwerken, Moabitica genaamd, op de antiekmarkt. Dit waren vervalsingen, en ook Shapira was betrokken bij deze vervalsingen. Omdat er in die tijd geen vergelijkbare objecten waren, bleef de vervalsing in eerste instantie onopgemerkt. De Duitse archeologen kochten dit soort objecten op als compensatie omdat de Mesa-steen naar Frankrijk en Groot-Brittannië was gegaan.
Charles Clermont-Ganneau (1846-1923) was de eerste die de authenticiteit van de Moabitica in twijfel trok. Emil Kautzsch deelde deze mening. Shapira verdedigde zijn artefacten als echt, tegen de weerstand van de onderzoekers. Hij zette zijn handel verder, maar richtte zich nu op de verkoop van Hebreeuwse manuscripten uit Jemen.
In 1883 bood Shapira het British Museum in Londen voor een miljoen pond sterling 15 perkamenstroken aan, die hij voorstelde als van waarschijnlijk heel groot belang. De stroken, die nu bekend staan als de Shapira strips, bevatten teksten van Deuteronomium in Paleo-Hebreeuws schrift, waaronder de Tien Geboden in een heel afwijkende vorm. De fragmenten werden na een gedetailleerd onderzoek van Christian David Ginsburg als namaak ontmaskerd, maar pas nadat twee van de rollen al in een grote tentoonstelling waren voorgesteld.
Na dit schandaal reisde Shapira door Europa en pleegde uiteindelijk zelfmoord met een pistool in het Bloemendaal Hotel in Rotterdam op 9 maart 1884.
De rollen van Shapira werden geveild op Sotheby’s voor 10 guineas. Vermoedelijk werden ze in 1899 vernietigd bij een brand in het huis van de waarschijnlijk laatste eigenaar, Sir Charles Nicholson.
Sindsdien zijn er steeds onderzoekers geweest die stelden dat de rollen misschien toch echt waren. Aangezien de perkamenten waarschijnlijk vernietigd zijn, is er veel ruimte voor speculatie, maar geen voor nieuw onderzoek van de teksten.