Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Deense arbeidsmarktmodel
Flexicurity is een vorm van economische politiek, die sinds 1990 in Denemarken opgang maakt. Hierbij worden werkgevers aangemoedigd om personeel aan te nemen, met de zekerheid dat ze geen hoge vergoeding hoeven te betalen bij mogelijk ontslag. Bovendien zijn de kosten voor de gezondheidszorg en scholing voor rekening van de overheid. Mede als gevolg van dit economische model heeft Denemarken een relatief lage werkloosheid, meer sociale mobiliteit en meer kansen voor vrouwen.[1]
Tot de economische crisis van 2008 gold Denemarken als het paradepaardje van de Europese economie. De Denen leefden in een droomeconomie die werd gekenmerkt door hoge groei, extreem lage werkloosheid, toenemende export en overschotten op de overheidsbudgetten. Ook nu nog is de Deense regering van mening dat flexicurity een antwoord kan zijn op de uitdagingen van de globalisering en een duurzame economische groei en werkgelegenheid bevordert.
Flexicurity
Flexicurity is een combinatie van flexibliteit, zekerheid en arbeidsmarktparticipatie. Ongeveer een kwart van de Deense werknemers in de private sector wisselt ieder jaar van baan. In geval van werkloosheid hebben ze recht op een uitkering die gelijk is aan 90 % van het minimumloon. Daarnaast geeft de regering veel geld uit aan advies en scholing voor werklozen, waardoor mensen niet langdurig rond hoeven te komen van een lage uitkering. Denemarken kent een hoge organisatiegraad; ongeveer 75% van de werknemers is bij een vakbond aangesloten. Het Deense flexicurity-model wordt ook door de vakbonden ondersteund.[2]
Vooral laagopgeleide werknemers krijgen extra kansen op de arbeidsmarkt en ervaren inkomenszekerheid. Voor de beter betaalde werknemers zijn de verschillen tussen loon en uitkering groter, hetgeen als stimulans voor de arbeidsmobiliteit wordt gezien.
Het ontslagrecht omvat een korte opzegtermijn, voor beide partijen, maar werknemers krijgen geen ontslagvergoeding. Werkgevers zijn in geringe mate verantwoordelijk voor kosten van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Dit brengt met zich mee dat mensen gemakkelijk een vast contract kunnen krijgen en er weinig gebruik hoeft te worden gemaakt van uitzendkrachten of tijdelijke contracten. Ook blijven werknemers in Denemarken minder gemakkelijk hangen in een baan die hen eigenlijk niet past: 78% van de werklozen is binnen een jaar na ontslag weer aan het werk.[3]
Toekomst
Een flexibele arbeidsmarkt is echter alleen sociaal aanvaardbaar als de staat een vangnet creëert, waar de werklozen worden opgevangen. Sociale zekerheid is dus de basis voor werknemers die bereid zijn om regelmatig van baan te veranderen. In tijden van economische crisis en bezuinigingsmaatregelen komt dit model onder druk te staan, zo vrezen de vakbonden. In de periode van 2000 tot 2009 werkte flexicurity uitstekend, maar toen de economische crisis in 2008 aanbrak, was het voor Deense werkgevers wel heel makkelijk om arbeidskrachten te ontslaan tegen lage kosten en kromp de werkgelegenheid. Onder druk van het Europees Stabiliteitsmechanisme volgden strengere bezuinigingen en de inkomenszekerheid werd minder. Het recht op een werkloosheidsuitkering verminderde in Denemarken van 4 naar 2 jaar. Het flexicurity-model staat dus onder druk. Tegenstanders vinden dat het vooral een systeem lijkt te zijn geworden om de loonkosten te verminderen.[4]
Bronnen, noten en/of referenties
|
