Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Willem Bronneger Onnekes
Willem Bronneger Onnekes (Mastenbroek-Zwollerkerspel, 19 januari 1877 – 18 december 1942) was een Nederlands Hervormd predikant.
Willem Onnekes was de zoon van ds Albert Jacob Onnekes (1846-1906) en Jacoba Riegiena van Kregten (1850-1885). Beiden overleden in Winkel, NH. Na het overlijden van Jacoba hertrouwde Albert met Pietertje Timmer (1865-1926) uit Bolsward. Willem was toen tien jaar, hij groeide op in Winkel.
Den Helder
Willem Onnekes trouwde in 1904 met Aaftje Kossem (1878-1958). Zij woonden in Ursem, waar Willem Onnekes hoofdonderwijzer was. Op 24 juni 1908 verhuisden ze naar Den Helder, waar ze tot 1924 bleven wonen. Onnekes vertrok op 24 mei van dat jaar naar Paramaribo, zijn echtgenote volgde hem met hun drie kinderen op 26 augustus 1924.
Paramaribo
Onnekes was predikant in Paramaribo en trok volle kerken. Toch werd hij door de gouverneur van Suriname, baron van Heemstra, ontslagen.
Wedde
In 1928 werd Onnekes predikant in Wedde, Groningen en sloot zich ook aan bij de Nationaal Socialistische Beweging (NSB). Hij trok weer volle kerken en riep vanaf de kansel zijn gemeenteleden op lid van de NSB te worden.[1] Zijn oproepen werden door velen opgevolgd.[2]
In oktober 1933 hield Onnekes in Wedde een propagandarede, waar hij zijn keuze voor de N.S.B. uitlegde. Volgens hem was de N.S.B. een partij die eerbied heeft voor het Vorstenhuis en die de godsdienst hoog houdt. Vanaf die tijd hield hij op diverse plaatsen in Noord-Nederland propagandaredes.
In 1934 diende hij met enkele predikanten in Ter Apel een petitie in tegen het verbod voor ambtenaren om lid te worden van de NSB.[3] In het najaar werd een landdag gehouden op de borg in Wedde, waar Onnekes woonde.[4] Er kwamen 1700 mensen op af. Mussert sprak de menigte toe en er was een parade van de Weerbaarheidsafdeling (WA). Daarna legden Mussert en Onnekes een krans bij het standbeeld in Heiligerlee.
In 1937 ging het slecht met de NSB, waarna Onnekes met velen de NSB verliet. Onnekes kondigde op 26 januari 1938 zijn ontslag als kringleider per telegram aan Anton Mussert aan. Als motivatie gaf hij op dat Mussert geen rekening hield met de bezwaren die Groningse kringleiders hadden tegen zijn beleid.[5] Hij had geen vertrouwen meer in de leider.
Huwelijken
Onnekes was in 1904 getrouwd met Aaftje Kossem (1878-1958) uit Oudkarspel. Ze kregen twee dochters en een zoon. Jacoba Regina (1911) en Guurtruida (1906) werden in Ursem geboren, hun zoon Willem (1911) zag het daglicht in Den Helder. De drie kinderen reisden met hun moeder op 26 augustus 1924 naar Paramaribo. Er volgde een echtscheiding op 28 maart 1931. Aaftje ging terug naar Nederland en overleed op 22 januari 1958 in Rotterdam.
Op 14 januari 1932 hertrouwde Onnekes met Pieternella Anna Evers (1879-1959) uit Finsterwolde, de weduwe van Johannes Sixtus Gerhardus Koning (1867-1910), die notaris te Wedde was en erfgenaam van de Wedderborg. Zij was de laatste bewoonster van de Wedderborg en overleed op 22 augustus 1959. In 1955 werd de borg aan het Waterschap Westerwolde overgedragen.
Onnekes werd eind 1942 op het kerkhof van de middeleeuwse kerk in Wedde bijgezet in het familiegraf van de familie Koning.
Bronnen, noten en/of referenties
|
